Ο φετινός βραβευμένος με τον «Χρυσό Αλέξανδρο» Βρετανός Ρίτσαρντ Μπίλινγχαμ («Ρέι και Λιζ») και ο περυσινός νικητής, Σουηδός Γενς Ασούρ («Τα κοράκια»), έχουν δύο κοινά στοιχεία: πρώτον, είναι και οι δύο διακεκριμένοι φωτογράφοι που γύρισαν την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία τους, δεύτερον, δεν ήταν παρόντες στην τελετή για να παραλάβουν το βραβείο τους. Και ναι μεν οι υποχρεώσεις δικαιολογούν τις απουσίες, όμως δεν έστειλαν ούτε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα (όπως κάνουν άλλοι), δύο γραπτά έστω λόγια για να ευχαριστήσουν τον θεσμό που τους τιμά. Οφείλουμε να το επισημάνουμε γιατί, με κάποιο τρόπο, πρέπει να προστατευθεί το βραβείο (που συνοδεύεται από 8.000 ευρώ) από την απαξίωση. Αν οι διαγωνιζόμενοι δεν υπολογίζουν τη διάκριση, τι νόημα έχει η τελετή;
Φέτος, τον «Χρυσό Αλέξανδρο» για την καλύτερη ταινία απένειμε η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά, η οποία και συνεχάρη το Φεστιβάλ Κινηματογράφου για την άψογη διοργάνωση. Πράγματι, ο θεσμός λειτουργεί άρτια, διεύθυνση και Δ.Σ. συνεργάζονται ισορροπημένα και αποτελεσματικά, οι προβολές είναι sold out και οι επιλογές ταινιών και αφιερωμάτων συνθέτουν ένα διεθνές φεστιβάλ υψηλών απαιτήσεων αλλά και αναζητήσεων. Το Φεστιβάλ βαδίζει στα 60ά γενέθλιά του ισχυροποιημένο, ανανεωμένο, με έγνοια και ανησυχία τόσο για τα διεθνή κινηματογραφικά δρώμενα όσο και για την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Η προχθεσινή τελετή λήξης, που παρουσίασε ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Νανούρης, ήταν λιτή και σύντομη παρά την πληθώρα των βραβείων. Φέτος προστέθηκαν δύο ακόμη: το βραβείο του ελληνικού τμήματος του WIFT (Women in Film & Television) και το Mermaid Award για την καλύτερη ταινία LGBTQI θεματικής. Το δεύτερο αφιερώθηκε στη μνήμη του Ζακ Κωστόπουλου και απονεμήθηκε στο «Σόκρατες» του Αλεξ Μοράτο (Βραζιλία), το συγκινητικό πορτρέτο ενός γκέι εφήβου που παλεύει να επιβιώσει στη σκληρή και ολοένα και πιο ρατσιστική κοινωνία της Βραζιλίας. H ταινία απέσπασε και ειδική μνεία από την κριτική επιτροπή.
Οι παραγωγές του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος είχαν, περισσότερο από άλλες χρονιές, ευαισθητοποιημένα ανακλαστικά για τον κόσμο που αλλάζει, πιέζοντας ασφυκτικά τη διαφορετικότητα, τις μειονότητες, στραπατσάροντας βάναυσα τον παιδικό ψυχισμό, βαθαίνοντας τα τραύματα από την κακοποίηση, παιδιών και γυναικών, με τη σιωπή, την ανοχή και τη συνενοχή.
Το «Ρέι και Λιζ» του Ρίτσαρντ Μπίλινγχαμ διαδραματίζεται στην Αγγλία, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, μέσα στο βρώμικο και εξαθλιωμένο σπίτι μιας οικογένειας, με άνεργους, αδιάφορους γονείς και δύο αγόρια που μεγαλώνουν εγκαταλελειμμένα. Ο Μπίλινγχαμ γύρισε, εν πολλοίς, μια αυτοβιογραφική ταινία.
Ο «Αργυρός Αλέξανδρος» δόθηκε στην ταινία «Ολα καλά» της Εύα Τρόμπις (Γερμανία). Μια γυναίκα που πέφτει θύμα βιασμού, επιλέγει να «επουλώσει» το τραύμα με τη σιωπή. Το βραβείο για καλύτερη σκηνοθεσία – «Χάλκινος Αλέξανδρος» απονεμήθηκε στον σκηνοθέτη Πουτσιπόνγκ Αρουνπένγκ για το «Διαβολόψαρο» (Ταϊλάνδη, Γαλλία, Κίνα), το οποίο, πατώντας πάνω στον μαγικό ρεαλισμό και στην παραβολή φέρνει στο προσκήνιο ένα μεγάλο ανθρωπιστικό ζήτημα, τη συνεχιζόμενη γενοκτονία των Ροχίνγκια, μιας μουσουλμανικής μειονότητας χωρίς πατρίδα, που ζει εδώ και αιώνες στη Μιανμάρ. Το βραβείο ανδρικής ερμηνείας απέσπασε ο Δανός ηθοποιός Γιάκομπ Σιντεργκρέν («Ο ένοχος» του Γκούσταφ Μέλερ), ενώ το βραβείο γυναικείας ερμηνείας δόθηκε εξ ημισείας στη Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου («Η δουλειά της» του Νίκου Labôt) και στην Ενε Σουάρτς («Ολα καλά»). «Θα ήθελα να αφιερώσω αυτό το βραβείο σε όλες τις γυναίκες που νιώθουν “αόρατες”, ακριβώς όπως η ηρωίδα την οποία ενσάρκωσα», υπογράμμισε η Ελληνίδα ηθοποιός στον ευχαριστήριο λόγο της.