Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κατηγορηθεί περίπου για τα πάντα: για ψηφιακό ιδρυματισμό, για χάσιμο χρόνου, για καλλιέργεια ανεξέλεγκτου ναρκισσισμού, για διασπορά fake news, για, για, για… Η λίστα δεν έχει τέλος και περίπου όλα είναι αλήθεια. Τόσο το Facebook όσο και το Instagram μεγάλωσαν υπερβολικά γρήγορα για να προλάβουμε να συνειδητοποιήσουμε πόσο άλλαξε η ζωή μας μαζί τους. Για καλό και για κακό.
Κι αν οι βλαβερές συνέπειες του ψηφιακού εθισμού επισημαίνονται με κάθε ευκαιρία, δεν συμβαίνει το ίδιο με το θετικό αποτύπωμα των social media στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Το κατάλαβα πολύ καλά το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε. Τους τελευταίους μήνες, η σχέση μου με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περνάει, ας πούμε, «κρίση». Προσπαθώ με κάθε τρόπο να μείνω μακριά από το Facebook, κάνω μέρες χωρίς να ανοίξω το Instagram, εξορίζω τα εικονίδιά τους από την οθόνη του κινητού μου για να μην μπαίνω σε πειρασμό. Η ιδέα μιας ψηφιακής αποτοξίνωσης έγινε ξαφνικά ελκυστική και σχεδόν επείγουσα όταν συνειδητοποίησα ότι αρχίζω και χάνω τον έλεγχο στη «σχέση». Δεν μου άρεσε η ιδιόμορφη εξάρτηση από τα ατελείωτα status updates, την τοξική φαγωμάρα για ψύλλου πήδημα, τις φωτογραφίες πολύ προσωπικών στιγμών ανθρώπων που δεν γνώριζα, το ασυνείδητο, αυτοματοποιημένο σκρολάρισμα που μου είχε γίνει δεύτερη φύση.
Εκπαίδευσα τον εαυτό μου εξίσου γρήγορα να υποτιμά τα «καλά» του Facebook. Ξέχασα στο άψε – σβήσε ότι, χάρη στο κάπως «ντεμοντέ» πια Facebook, ήρθα σε επαφή ή απλώς απολάμβανα τις ιδέες και τη σκέψη χαρισματικών μυαλών, υπέροχων ανθρώπων που έγιναν σημαντικοί για την καθημερινότητά μου όσο και καλοί μου φίλοι από την «πραγματική» ζωή. Ξέχασα το χιούμορ, το μοίρασμα, το άνοιγμα σε νέους κόσμους που δεν είχα υποψιαστεί ποτέ. Ολα αυτά ήρθε να μου τα θυμίσει με τον πιο σκληρό τρόπο το Σάββατο το πρωί ο θάνατος ενός νέου ανθρώπου, «φίλου» στο Facebook με τον οποίο δεν είχα μιλήσει ποτέ. Η αίσθηση της απώλειας με διαπέρασε σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Και ήμουν ένας από τους χιλιάδες.
Τώρα ξέρω: Την επόμενη φορά που το μυαλό μου θα προσπεράσει με τόση ευκολία τη σημασία θαυμάσιων αλλά παντελώς άγνωστων σε μένα ψηφιακών φίλων, Χρήστο Γραμματίδη, θα προφέρω πάντα το όνομά σου.