Ο Ιερώνυμος Μπος και ο Πέτερ Μπρίγκελ
ΠΡΙΝΣΤΟΝ
Η ιστορία της τέχνης μπορεί να μας παρέχει και θεαματικές θεωρήσεις του χρόνου, των κοινωνιών και του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος αποκτούσε αντίληψη των μεταβολών. Από τον εκδοτικό οίκο του Princeton University Press, με τη μακρά παράδοση σε όλους τους τομείς των θετικών και θεωρητικών επιστημών, το νέο, μεγαλειώδες από κάθε άποψη βιβλίο του ιστορικού τέχνης Joseph Leo Koerner απομονώνει την περίπτωση δύο γιγάντων της δυτικής τέχνης, του Ιερώνυμου Μπος και του Πέτερ Μπρίγκελ και τους αντιπαραβάλλει για να τους ορίσει επί της ουσίας ως σκαπανείς της αντιθρησκευτικής τέχνης, με την έννοια της διερεύνησης της σκοτεινής πλευράς του ανθρώπου έξω από τον κανόνα της Εκκλησίας.
Το βιβλίο, πάνω από 400 σελίδες μεγάλου σχήματος, πλήρως εικονογραφημένου (Bosch & Bruegel), μπορεί να ιδωθεί και ως μια μελέτη που στρέφει το βλέμμα μας στις απαρχές της μοντέρνας σκέψης, έτσι όπως τη νοούμε σήμερα, και που επανακαθορίζει τα ορόσημα στην ανάπτυξη των δυτικών κοινωνιών προτείνοντας και νέα εργαλεία. Μας τα δίνουν, ο καθένας με τον τρόπο του, ο Ιερώνυμος Μπος (1450-1516) και ο Πέτερ Μπρίγκελ o πρεσβύτερος (1525-1569), εκπρόσωποι της Αναγέννησης του Βορρά, καλλιτέχνες που με σχεδόν εξαντλητικό τρόπο, ο καθένας με άλλη αφετηρία, μπήκαν στους λαβυρίνθους του νου και στα σκοτάδια της ύπαρξης. Ο Joseph Leo Koerner, κινηματογραφιστής και ιστορικός της τέχνης, που διδάσκει αυτήν την περίοδο στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, έχει ειδικό ενδιαφέρον για δύο περιοχές της ιστορίας της τέχνης, την Αναγέννηση του Βορρά και τον 19ο αιώνα, δύο περιόδους συνταρακτικών μεταβολών. Δίνει έμφαση και ελκύεται από τη γερμανική τέχνη και κατ’ επέκταση την τέχνη του μη λατινικού Βορρά, κυρίως της Φλάνδρας και της Γερμανίας. Δεν είναι μονάχα επιστημονικό το ενδιαφέρον, είναι βαθύτατα βιωματικό καθώς, όπως εξηγεί ο ίδιος, από μικρός μέσα από οικογενειακά βιώματα και επισκέψεις σε μουσεία, είχε καλλιεργήσει τη φαντασία του με τους δύο αυτούς ζωγράφους. Η στροφή προς την ανθρώπινη υπόσταση και τη λαϊκή καθημερινότητα ήταν τεράστιες τομές, οι οποίες αντανακλούσαν μεταβολές στην οργάνωση της δυτικής κοινωνίας τον 15ο και 16ο αιώνα. Μία μελέτη που δίνει πολλή τροφή για σκέψη.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Η Φιλαρμονική και το κοινό
Οι φωτογραφίες που διανεμήθηκαν από τα διεθνή πρακτορεία μιλούν από μόνες τους για την ώσμωση του κοινού με το έργο μιας μεγάλης ορχήστρας. Στο Βερολίνο, η περίφημη Φιλαρμονική υποδέχθηκε για μία μέρα (21 Μαΐου) το κοινό, που είχε την ευκαιρία να ζήσει από κοντά τη ζωή της ορχήστρας. Ολη την ημέρα, το κοινό μπορούσε ανενόχλητα να περιηγηθεί και να ακούσει δοκιμές, ομιλίες ειδικά για τη μέρα αυτή, συναυλίες και εργαστήρια, ώστε να μυηθεί στην εσωτερική ζωή της Φιλαρμονικής.
ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ
Αποκάλυψη Ρέμπραντ
Δέλεαρ για κάθε φιλότεχνο είναι τα δύο έργα του Ρέμπραντ, δύο μεγάλες προσωπογραφίες, που παρουσιάζονται επί δανεισμώ αυτήν την περίοδο στο Μουσείο της Οικίας Ρέμπραντ (Rembrandthuis) στο Αμστερνταμ. Τα δύο έργα, από την περίοδο 1635-40, («Πορτρέτο της Petronela Buys» και «Πορτρέτο άνδρα με ξίφος») ανήκουν στο ζεύγος Τόμας Σ. Κάπλαν και Δάφνη Ρεκανάτι Κάπλαν, από τη Νέα Υόρκη, οι οποίοι πρόσφατα απέκτησαν αυτά τα μοναδικά έργα με σκοπό να εμπλουτίσουν τη συλλογή τους.
ΒΕΡΜΟΝΤ
Το σπίτι του Ρόμπερτ Φροστ
H εκ νέου λειτουργία του Μουσείου για τον ποιητή Ρόμπερτ Φροστ (1874-1963) διέσπειρε εικόνες του στο Διαδίκτυο. Είναι το σπίτι του Αμερικανού ποιητή στο Σάφτσμπερι της πολιτείας Βερμόντ, της οποίας είναι άξιον τέκνον. Το «Robert Frost Stone House Museum» ανήκει πλέον στο Κολέγιο Μπένινγκτον και είναι χαρακτηριστικό του παλιού Βερμόντ, άρρηκτα συνδεδεμένου με τη ζωή και το έργο του Ρόμπερτ Φροστ, που στα ποιήματά του έδωσε μοναδικές όψεις της αγροτικής ζωής στη Νέα Αγγλία.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Το σχήμα του φωτός
Η Ελβετή καλλιτέχνις Maya Rochat φωτογραφίζεται δίπλα στο έργο της «Ενας βράχος είναι ένα ποτάμι». Είναι ένα από τα πολλά έργα που συνθέτουν την έκθεση «Το σχήμα του φωτός: 100 χρόνια φωτογραφίας και αφηρημένης τέχνης», που παρουσιάζεται στην Tate Modern του Λονδίνου έως τις 14 Οκτωβρίου. Η έκθεση, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 100 καλλιτέχνες, διερευνά τη σχέση ανάμεσα στη φωτογραφική τέχνη και στην ανάπτυξη της αφαίρεσης στη διάρκεια του εικοστού αιώνα.
ΡΩΜΗ
Ηχώ και Νάρκισσος
Σύμπλευση κλασικής και σύγχρονης τέχνης είναι η έκθεση «Ηχώ και Νάρκισσος», που παρουσιάζεται αυτήν την περίοδο στη Ρώμη, στη χειμερινή πτέρυγα του Παλάτσο Μπαρμπερίνι Κορσίνι. Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 28 Οκτωβρίου, βασίζεται σε δύο αρχετυπικές μυθικές μορφές του ελληνορωμαϊκού κόσμου και οργανώνει νέους διαλόγους ανάμεσα σε κλασικά έργα τέχνης όπως το εικονιζόμενο έργο του Ραφαήλ και σύγχρονες προσεγγίσεις πάνω στα ίδια, διαχρονικά, θέματα.