Η πολυδιάστατη τρίλιζα της Συρίας

Η πολυδιάστατη τρίλιζα της Συρίας

3' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Α​​π’ όταν ξέσπασαν οι διαδηλώσεις εναντίον του καθεστώτος Ασαντ, ο πόλεμος στη Συρία εξελίσσεται σε ένα πολυδιάστατο παιχνίδι τρίλιζας, όπου διάφοροι πρωταγωνιστές –χώρες και ομάδες– προσπαθούν να κερδίσουν έδαφος, ενώ άλλες επιχειρούν να τις εμποδίσουν. Η Μέση Ανατολή βρίθει τόσων ιστορικών εκκρεμοτήτων, πλημμυρίζει με τέτοιες εθνικές πικρίες και φιλοδοξίες, που οποιαδήποτε αλλαγή ισορροπιών προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις, αναγκάζοντας όλους τους ενδιαφερόμενους –από ομάδες εντός Συρίας έως τις πρωτεύουσες μακρινών δυνάμεων– είτε να αδράξουν την ευκαιρία είτε να αποφύγουν δυσμενέστερες εξελίξεις. Παρότι η κατάσταση παραμένει συγκεχυμένη, σήμερα μπορούμε να δούμε λίγο πιο καθαρά τη σημασία μιας ενδεχόμενης νέας μοιρασιάς στην περιοχή. Ας επιχειρήσουμε μια «φωτογραφία» των πρωταγωνιστών σήμερα και των μεταξύ τους δυναμικών.

Τη Μ. Τετάρτη συναντήθηκαν στην Αγκυρα οι πρόεδροι της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν για να συζητήσουν τη συριακή κρίση αλλά και για να δείξουν ότι συνεργάζονται και σε σειρά άλλων ζητημάτων. Της συνόδου προηγήθηκε επίσημη επίσκεψη του Πούτιν. Μαζί με τον Ερντογάν ο Ρώσος πρόεδρος παρέστη σε τελετή θεμελίωσης εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας, με ρωσική τεχνολογία, στο Ακουγιού. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν, επίσης, η Τουρκία να παραλάβει το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400 στα μέσα του 2019, μια αγορά που έχει εξοργίσει την Ουάσιγκτον.

Την επόμενη μέρα, Ερντογάν, Πούτιν και Ροχανί συμμετείχαν στη δεύτερη τριμερή συνάντηση για να συζητήσουν για τη Συρία. Το Ιράν στηρίζει από την αρχή την κυβέρνηση Ασαντ. Η Ρωσία, επίσης, έσωσε το καθεστώς με τη δυναμική παρέμβασή της την ώρα που οι αντάρτες, υποστηριζόμενοι κυρίως από την Τουρκία και το Κατάρ, φάνηκαν να αποκτούν το πάνω χέρι. Ο Ερντογάν, αντιθέτως, ήταν σφοδρότατος πολέμιος του Ασαντ· χωρίς την Τουρκία πιθανότατα οι μακελάρηδες του ISIS να μην είχαν αποκτήσει τα εδάφη και την επιρροή με την οποία έφθασαν να τρομοκρατούν ολόκληρο τον πλανήτη. Ο Ερντογάν, όμως, έκανε το λάθος να εξοργίσει τον Πούτιν με την κατάρριψη ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους από την τουρκική αεροπορία, και τον φόνο ενός εκ των δύο πιλότων από τουρκόφιλους αντάρτες, τον Νοέμβριο του 2015. Οταν ο Ερντογάν κατάλαβε ότι δεν θα μπορούσε να παρασύρει το ΝΑΤΟ σε διένεξη με τη Ρωσία, και όταν η Μόσχα επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία, η Αγκυρα άρχισε να συμβιβάζεται με την πολιτική Πούτιν στη Συρία. Οταν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε τη στήριξή του στον Ερντογάν, οι σχέσεις βελτιώθηκαν περαιτέρω. Εκτοτε, οι επικρίσεις Ευρωπαίων για την καταπάτηση ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Τουρκία και η πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία έφεραν Ερντογάν και Πούτιν ακόμη πιο κοντά.

Ενώ οι Πούτιν – Ερντογάν – Ροχανί συζητούσαν το μέλλον της Συρίας, ο Τραμπ έσπερνε σύγχυση, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν «πολύ σύντομα» από τη Συρία. Οι περίπου 2.000 στρατιώτες των ΗΠΑ βρίσκονται σε πόλη που η Τουρκία θέλει να καταλάβει ώστε να εδραιώσει την κατοχή της παραμεθόριου περιοχής και να αποκλείσει τους Κούρδους από το να αποκτήσουν διάδρομο προς τη Μεσόγειο. Το ερώτημα είναι εάν οι ΗΠΑ θα προδώσουν για άλλη μία φορά τους Κούρδους, οι οποίοι έπαιξαν κύριο ρόλο στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών, για χάρη μιας «συμμάχου» που τις βρίζει και ερωτοτροπεί με τη Ρωσία, ή εάν ο Ερντογάν θα αναγκαστεί να βάλει νερό στο κρασί του – όπως έκανε, εξάλλου, όσον αφορά τις σχέσεις με Ρωσία, Ιράν και Δαμασκό. Εάν εκδιωχθούν οι Κούρδοι, μήπως το Ιράν θα προχωρήσει στην ολοκλήρωση της δικής του ζώνης επιρροής από την Τεχεράνη έως τη Βηρυτό; Τότε τι θα κάνουν το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία; Θα πιέσουν τις ΗΠΑ να αθετήσουν τη συμφωνία με το Ιράν που το αποτρέπει απ’ το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται; Οταν η Αγκυρα θα πρέπει να πάρει θέση είτε με τις ΗΠΑ είτε με το Ιράν, η σημερινή τρίλιζα θα μοιάζει παιχνίδι. Η ασφαλέστερη κίνηση θα ήταν η Τουρκία να περιορίσει τις φιλοδοξίες της από τώρα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή