Oι συνομιλητές του Τζουζέπε Καρόνε, εκπροσώπου της Κομισιόν για θέματα του κλάδου Υγείας είχαν μείνει αποσβολωμένοι: «Θέλετε να συνεχίσετε να κόβετε συντάξεις για να επιδοτείτε την ελληνική φαρμακοβιομηχανία;» τον άκουσαν να τους ρωτάει. Hταν 2014. Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε, τότε τουλάχιστον, να προχωρήσει στη διενέργεια διαγωνισμών για την προμήθεια φαρμάκων για τα νοσοκομεία με βάση τις δραστικές ουσίες. Είναι ο διαγωνισμός για τις 51 δραστικές, ο οποίος τέσσερα χρόνια αργότερα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αν και ένα σκέλος του θα κατακυρωνόταν σε δύο από τις μεγαλύτερες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες.
Οι διαγωνισμοί αυτοί άρχισαν να προετοιμάζονται το 2014. Αρχικά, επί υπουργίας Γεωργιάδη συμφωνήθηκε ύστερα από διάλογο με τους εμπλεκομένους, να υπάρχουν τρεις μειοδότες. Ο πρώτος θα παρείχε το 50% του όγκου της δραστικής ουσίας (για ένα έτος ή για ένα «συν ένα» έτος), ο δεύτερος το 30% και ο τρίτος το 20%. Ο επόμενος υπουργός Υγείας Μάκης Βορίδης δεν συμφωνούσε με το μοντέλο αυτό και το τροποποίησε με βάση την αρχή «ο νικητής τα παίρνει όλα». Το κριτήριο κατακύρωσης ήταν σύμφωνα με την προκήρυξη «η χαμηλότερη τιμή».
Οταν τον Ιανουάριο του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επανήλθε στο μοντέλο 50-30-20 (πάγιο αίτημά της) ταυτόχρονα με το αίτημα να αντικατασταθεί η ονομασία των γενοσήμων από εμπορικά ονόματα αντί του χαρακτηρισμού τους από την ονομασία της δραστικής ουσίας για την ελεύθερη αγορά και τα Ταμεία.
Και τα δύο αιτήματα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας έγιναν δεκτά, με αποτέλεσμα να επαναπροκηρυχθούν με μεγάλη καθυστέρηση οι διαγωνισμοί –τέσσερις τον αριθμό τον Ιανουάριο του 2016– από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ).
Στον πρώτο διαγωνισμό (ΕΠΥ 1) έγινε αξιολόγηση των σχετικών προσφορών και στη συνέχεια ηλεκτρονική δημοπρασία για να «πέσουν» και άλλο οι τιμές. Παρ’ όλα αυτά δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση με τους δύο μειοδότες –δύο μεγάλες ελληνικές εταιρείες– παρά το γεγονός ότι ήταν ενσωματωμένη στην προκήρυξη του διαγωνισμού, ήταν δηλαδή έτοιμη. Αυτό σημαίνει ότι τα δημόσια νοσοκομεία εξακολουθούν να προμηθεύονται σε μικρότερες ποσότητες τα φάρμακα, με αποτέλεσμα να πληρώνουν υψηλότερες τιμές. Στους άλλους τρεις διαγωνισμούς, ενώ έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προσφορών, η ΕΠΥ δεν έχει προχωρήσει στη διενέργεια της ηλεκτρονικής δημοπρασίας. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Υγείας Παύλου Πολάκη, η ΕΠΥ καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από την ΕΚΑΠΥ (Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας). Πρόκειται στην ουσία για ένα τμήμα της κεντρικής υπηρεσίας του υπουργείου Υγείας, πράγμα που αποδεικνύεται από το ότι επικεφαλής τοποθετείται ο διευθυντής του γραφείου του κ. Πολάκη, Πρόδρομος Ψωμιάδης.
«Από το 2007…»
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η τετραετής καθυστέρηση της διαδικασίας περαίωσης του διαγωνισμού έχει πλέον εξοργίσει και την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, καθώς εκ των πραγμάτων αποδείχθηκε ότι με τη διακύμανση των τιμών στις φάσεις που είχαν ολοκληρωθεί ώς το 2017 δεν υπήρξε ενδιαφέρον από ξένες βιομηχανίες γενοσήμων να συμμετάσχουν.
«Από το 2007 προσπαθείτε να κάνετε διαγωνισμούς για τις δραστικές ουσίες των νοσοκομείων –η πρώτη παρόμοια πρωτοβουλία “πάει πίσω” στον κ. Αβραμόπουλο– αλλά η δημόσια διοίκησή σας δεν είναι σε θέση να προχωρήσει τις διαδικασίες», είπε στην «Κ» ευρωπαϊκή πηγή που παρακολουθεί στενά το θέμα. Η ίδια πηγή επισήμανε ότι χώρες όπως η Ιταλία και η Πορτογαλία κάνουν παρόμοιους διαγωνισμούς ανά περιφέρεια, ενώ η Ρουμανία τους ολοκληρώνει ηλεκτρονικά εδώ και τουλάχιστον μία πενταετία…