Ανταγωνιστικότερη φορολόγηση, μείωση της γραφειοκρατίας, διευκόλυνση των χρηματοδοτήσεων, αποτελεσματικό και άμεσο σύστημα απονομής δικαιοσύνης και ένα ευέλικτο εργασιακό πλαίσιο αποτελούν προϋποθέσεις τόσο για την προσέλκυση επενδύσεων όσο και για τη διατηρήσιμη ανάπτυξη της οικονομίας. Αυτό τονίζει μιλώντας στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της Deloitte Ελλάδος Δημήτρης Κουτσόπουλος, ο οποίος εντοπίζει ως κλάδους με τη μεγαλύτερη προοπτική στην Ελλάδα τον τουρισμό, τη ναυτιλία, την ενέργεια και την τεχνολογία.
– Είστε αισιόδοξος για την προοπτική της αύξησης των επενδύσεων και τι ζητούν οι πελάτες που συμβουλεύετε;
– Η προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων και η ουσιαστική ενθάρρυνση της υγιούς επιχειρηματικότητας πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητες προϋποθέσεις. Αυτό απαιτεί ωριμότητα του πολιτικού συστήματος και σίγουρα υιοθέτηση υποστηρικτικών αναπτυξιακών πολιτικών.
Είμαστε αισιόδοξοι ότι, έστω και οριακά, η ωρίμανση αυτή επέρχεται ως αποτέλεσμα της οικονομικής πραγματικότητας. Από την εμπειρία μας ως σύμβουλοι επιχειρήσεων και επενδυτών με υγιή στρατηγικό προσανατολισμό, γνωρίζουμε ότι αναζητούν πολιτική σταθερότητα και σίγουρα ένα φιλικό προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον. Αυτά σίγουρα προϋποθέτουν παραγωγική και λιγότερο γραφειοκρατική δημόσια διοίκηση, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος δανειοδοτήσεων, αποτελεσματικό και άμεσο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, ανταγωνιστικό και σταθερό φορολογικό σύστημα, σύγχρονο και συνδεδεμένο με την πραγματική οικονομία εκπαιδευτικό σύστημα και ένα ευέλικτο εργασιακό πλαίσιο.
– Ποιοι κλάδοι θεωρείτε ότι παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη προοπτική για ανάπτυξη στην Ελλάδα;
– Θα έλεγα ότι η Ελλάδα παραδοσιακά έχει πλεονέκτημα σε κλάδους όπως η ναυτιλία και ο τουρισμός. Ο τουρισμός, ωστόσο, είναι ένας κλάδος που χρήζει δομικής αναβάθμισης και επέκτασης υποδομών, έτσι ώστε να προσελκύει υψηλότερου καταναλωτικού προφίλ επισκέπτες, με μεγαλύτερη τοπικά προστιθέμενη αξία και επέκταση προσφοράς υπηρεσιών σε όλη τη διάρκεια τους έτους. Παράλληλα, η Ελλάδα συγκεντρώνει πολλά, ιδίως γεωγραφικά, πλεονεκτήματα που μπορούν να την καταστήσουν περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, ενώ επιπλέον διαθέτει σημαντικό ορυκτό πλούτο. Επίσης θα έλεγα ότι υπάρχουν εξαιρετικές δυνατότητες να αναπτυχθεί ως κέντρο καινοτομίας. Μάλιστα, η πρόσφατη εμπειρία μας με τη δημιουργία του Πρότυπου Κέντρου Τεχνογνωσίας στη Θεσσαλονίκη, του Alexander Competence Center, μας έδειξε ότι διαθέτουμε πολλά νέα παιδιά με εξαιρετικά μυαλά και όρεξη για δουλειά. Επομένως, πρέπει, αντίστοιχα, να διευκολύνεται η επιχειρηματικότητά τους.
– Πιστεύετε σε μια καθαρή έξοδο, όπως την περιγράφει η κυβέρνηση, και στη χρηματοδότηση της χώρας αποκλειστικά από τις αγορές;
– Η υπερπροσφορά ρευστότητας και μηδενικών ή ενίοτε και αρνητικών επιτοκίων διεθνώς δεν μπορεί να διαρκέσει για πολύ ακόμη, και η σταθερότητα μπορεί να διαταραχθεί απότομα κατά την απόσυρσή της, οπότε και η διάθεση των επενδυτών για ανάληψη κινδύνου θα αναστραφεί.
Θεωρούμε ότι, όσο πιο προσεκτική και συνετή είναι η δοκιμαστική έξοδός μας στις αγορές, τόσο καλύτερη, σταθερή και ασφαλής, στο πλαίσιο όσων εξάλλου έχουν προσυμφωνηθεί για τα επόμενα χρόνια με τους εταίρους και πιστωτές μας στην Ε.Ε., θα είναι η διαχείριση της μετάβασής μας σε ένα καθεστώς βαθμιαίως αυξανόμενης χρηματοδότησης από τις αγορές.
– Συμφωνείτε ότι έχει σταθεροποιηθεί το δημοσιονομικό περιβάλλον στη χώρα;
– Η σταθεροποίηση θεωρούμε ότι προϋποθέτει τη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότερη φορολόγηση, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών, των φορολογούμενων.
Ολα αυτά σε συνδυασμό με τη μείωση της δομικής, μεγάλης, μεσαίας και μικρής φοροδιαφυγής και την αποκατάσταση των διαπιστωμένων στρεβλώσεων. Αυτό προϋποθέτει την ωρίμανση του πολιτικού συστήματος και την εκ βάθρων αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης.
Επιχειρηματικές συμβουλές, ανάληψη ρίσκου
– Ποια είναι τα σχέδια της Deloitte για την επόμενη μέρα στην ελληνική αγορά;
– Oπως γνωρίζετε, το δίκτυό μας είναι δομημένο σε διάφορα businesses. Οι ομάδες όλων των businesses αναπτύσσονται δυναμικά σε συνεχή βάση για να εξυπηρετούνται οι εκάστοτε ανάγκες του πελάτη και των αγορών τις οποίες υπηρετούμε. Πέραν της καινοτομίας και της τεχνολογίας, που διαπερνούν όλο το εύρος των υπηρεσιών που προσφέρουν οι μονάδες μας, ειδικά στην Ελλάδα ο στρατηγικός μας σχεδιασμός προβλέπει ανάπτυξη σε όλες τις υπηρεσίες που προσφέρουμε, με αιχμή, θα έλεγα, το business consultancy και το risk advisory. Είναι γεγονός ότι υπάρχει στρατηγική εστίαση στη διαμορφούμενη ψηφιακή πραγματικότητα και στην αλματώδη εξέλιξη της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.