Καθοριστικό και καταλυτικό το πεζοδρόμιο στην πορεία της Ελλάδας. Πολύ συχνά η ιστορία της διαμορφώθηκε υπό την επίδραση των συλλαλητηρίων, των διαδηλώσεων και των λαοσυνάξεων. Ξεκινώντας από το τέλος του 19ου αιώνα, στη διάρκεια του 20ού και μέχρι σήμερα, ενώ προφανώς έπεται συνέχεια. Ούτε σκέψη, βέβαια, περί αμφισβήτησης του άρθρου 11 του Συντάγματος που ορίζει ότι «οι Ελληνες έχουν το δικαίωμα να συνέρχονται ήσυχα και χωρίς όπλα». Είναι αναπόσπαστο στοιχείο του δημοκρατικού πολιτεύματος. Ωστόσο, δεν μπορεί επίσης να αμφισβητηθεί ότι συχνά το δικαίωμα αυτό χειραγωγήθηκε ή χρησιμοποιήθηκε «προβοκατόρικα» από κυβερνήσεις, κόμματα ή άλλους φορείς, ενώ άλλες φορές τα συλλαλητήρια και οι διαδηλώσεις «έσυραν» κυριολεκτικά την πολιτική τάξη σε «αντιπαραγωγικές» αποφάσεις. Τα παραδείγματα αφθονούν:
– Το 1897 ή άσκηση της πολιτικής είχε περάσει στο παρακράτος της Εθνικής Εταιρείας, που με αφορμή το Κρητικό και μέσω συλλαλητηρίων και διαδηλώσεων επέβαλε τον καταστροφικό πόλεμο του 1897 με την Τουρκία.
– Το 1916, ο Εθνικός Διχασμός έφτασε στο αποκορύφωμά του με το συλλαλητήριο-ανάθεμα που οργάνωσε η Ιερά Σύνοδος (Θεόκλητος ο Αρχιεπίσκοπος) κατά του Βενιζέλου.
– Το 1944, η συγκέντρωση του ΚΚΕ στην πλατεία Συντάγματος αντιμετωπίστηκε με πυρά από την αστυνομία, υπήρξαν νεκροί και τότε ξεκίνησαν τα Δεκεμβριανά στην Αθήνα και ο Εμφύλιος Πόλεμος στη συνέχεια.
– Κατά τη δεκαετία του ’50, οι διαδηλώσεις για το Κυπριακό, πότε με υποκίνηση από τα δεξιά (Πανελλήνια Επιτροπή Ενώσεως Κύπρου με πρόεδρο τον Αρχιεπίσκοπο Δωρόθεο) και πότε από τα αριστερά, δεν επέτρεπαν κανένα συμβιβασμό ή λογική λύση στο πρόβλημα.
– Η ταραγμένη δεκαετία του ’60 ξεκίνησε με γεγονότα και διαδηλώσεις για την Παιδεία και το «15%», πέρασε στον λεγόμενο Ανένδοτο 1961 – 63, στα Ιουλιανά και το «1-1-4» το 1965 και κατέληξε στη δικτατορία το 1967.
– Τον Φεβρουάριο του 1992, το μεγαλειώδες συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, με την Εκκλησία πάντα παρούσα, διέγραψε το πλαίσιο της ελληνικής πολιτικής στο θέμα της ονομασίας των «Σκοπίων».
– Τον Απρίλιο του 2001 ο λαός είπε βροντώδες «όχι» με διαδηλώσεις στην απόπειρα του τότε υπουργού Τ. Γιαννίτση να μεταρρυθμίσει το ασφαλιστικό, που τρώει τα σωθικά της χώρας.
– Τις χρονιές 2000 και 2001 ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος αντιδρούσε με λαοσυνάξεις και λάβαρα στην αφαίρεση του θρησκεύματος από τις ταυτότητες.
– Το 2011, με τους «αγανακτισμένους» στην πλατεία Συντάγματος, η ελληνική πολιτική σκηνή εμπλουτίστηκε με τη Χρυσή Αυγή, έκανε σταρ τον Βαρουφάκη, ανέδειξε το σύνθημα «να καεί, να καεί το μπ… ή Βουλή», εμπέδωσε την άποψη ότι «τα μνημόνια έφεραν την κρίση…» και προετοίμασε το έδαφος για τους Συρανέλ.
– Φέτος, τα συλλαλητήρια στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, που οργανώνει η Ενωση Παμμακεδονικών Οργανώσεων της Υφηλίου με τις ευλογίες πάλι της Εκκλησίας, επιχειρούν να απαγορεύσουν οριστικά την επίλυση του Μακεδονικού.
Είναι ίσως αυτό που λένε «φωνή λαού, οργή Θεού»…