Υπάρχει πάντα η μέθοδος της «κολούσεως» – δηλαδή του κολοβώματος. Κολοβώνεις τα στάχυα που προεξέχουν (η πατενταρισμένη «υπερεχόντων σταχύων κόλουσις»). Μπορεί να χάνεις έτσι σε καρποφορία. Κερδίζεις όμως σε ομοιομορφία.
Οποια εκδοχή της πολιτικής του υπουργείου Παιδείας για τις σχολικές εκδρομές κι αν διαλέξει κανείς –την ανόθευτη της προηγούμενης εβδομάδας ή την εκ των υστέρων εξωραϊσμένη– η στόχευση του μέτρου δεν αλλάζει. Με τα λόγια του υπουργού, οι εκδρομές «στις αγορές των πόλεων του εξωτερικού» δεν συνιστούν «διάσχιση των πολιτισμικών συνόρων».
«Εμείς», λέει ο Γαβρόγλου, «θέλουμε να παροτρύνουμε τα παιδιά να γνωρίσουν τον τόπο τους». Τα ταξίδια στο εξωτερικό είναι καπιταλιστικός εκμαυλισμός. Τα ταξίδια στο εσωτερικό είναι ψυχωφελής άσκηση πατριδογνωσίας.
Ακούγεται πολύ σχηματικό για να είναι αληθινό. Κι όμως, αν ανατρέξει κανείς στην εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης –στον τομέα δηλαδή εκείνον όπου οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κινούνται χωρίς στενούς μνημονιακούς καταναγκασμούς– θα βρει την ίδια ροπή. Ο,τι ξεχωρίζει –ιδιωτικό ή δημόσιο, αν είναι ανεξάρτητο και πειραματικό– ακρωτηριάζεται. Η εξίσωση γίνεται προς τα κάτω και προς τα πίσω – όπως με την παλινόρθωση του νόμου του 1982. Ή όπως με την πελατειακή συγκόλληση των ΤΕΙ για να αποκτήσει «πανεπιστήμιο» και η Δυτική Αττική. Εκτός από ταξική, η εκπαιδευτική πολιτική είναι και χωροταξική.
Ο Γαβρόγλου είπε προχθές στα «Νέα» ότι οι γονείς τον παίρνουν τηλέφωνο ενθουσιασμένοι, για να τον συγχαρούν για την πρωτοβουλία του με τις εκδρομές. Ανεξάρτητα από τις φωνές που ακούν τα υπουργικά αυτιά, το ερώτημα είναι πραγματικό: Ωφελείται η κυβέρνηση από αυτήν την εκπαιδευτική πολιτική; Δεν απωθεί την κοινωνία η εικόνα των συριζαϊκών πανεπιστημίων; Δεν είναι πολύ οπισθοδρομική για την πλειοψηφία η λογική της αριστερής ποδιάς – της ομοιομορφίας που επιβάλλεται με υπουργικές εγκυκλίους;
Αν κάπου μπορεί να βρει έρεισμα αυτή η πολιτική είναι μόνο στην απόγνωση – στην παρακμή του μέλλοντος. Το μέλλον δεν είναι πια ο τόπος μιας καλύτερης ζωής. Είναι η πηγή μιας ολοένα και μεγαλύτερης ανασφάλειας. Η βεβαιότητα της συνεχούς ευημερίας έχει κατεδαφιστεί. Οι εκδρομές, τα Erasmus, τα μεταπτυχιακά στο εξωτερικό –που διαμόρφωσαν τρεις μεταπολιτευτικές γενιές– φαντάζουν πια απρόσιτα για πολλές οικογένειες. Φαντάζουν προνόμια για λίγους.
Πώς διαχειρίζεται αυτό το ψυχολογικό τέλμα η πολιτική; Ο αβέβαιος τρόπος είναι να προσπαθήσει να σπείρει νέα προσδοκία. Ο σίγουρος είναι απλώς να εμπορευθεί την υπάρχουσα μνησικακία.
Ετσι ήταν από παλιά η «κόλουσις». «Ευπρεπώς» εμφανιζόταν ως ταπείνωση της υπεροψίας και της ισχύος – του «όγκου» και της «δυνάμεως». Αλλά στην πραγματικότητα ήταν πάντα μόνο «φθόνου παραμυθία».