Ο μήνας που διανύουμε θα κρίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό αν η μεγαλύτερη αστική ανάπλαση της Αθήνας θα αρχίσει να υλοποιείται εντός της νέας χρονιάς. Το σχέδιο ολοκληρωμένης ανάπτυξης του επενδυτή (Lamda Development, υποστηριζόμενη από την Global Investment Group, όπου συμμετέχουν ο όμιλος Fosun Group από την Κίνα, η Eagle Hills από το Άμπου Ντάμπι και ο όμιλος Λάτση) βρίσκεται στη «βάσανο» του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης (ΚΣΔ) για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας, προκειμένου να συνταχθεί το σχέδιο προεδρικού διατάγματος με το οποίο θα πολεοδομηθεί η έκταση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό. Ζητήματα όπως αυτά με τα ύψη των εμβληματικών κτιρίων-τοπόσημων που προέκυψαν από τη σχετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου εκτιμάται πως μπορούν να λυθούν σε αυτό το στάδιο.
Οι πληροφορίες από τις συνεδριάσεις του ΚΣΔ που έχουν ήδη γίνει για το θέμα θέλουν να υπάρχει καλή διάθεση από πλευράς του Δημοσίου για να αντιμετωπιστούν οι επαπειλούμενες αλλαγές –και ειδικότερα η μείωση στα ύψη των κτιρίων–, καθώς σε διαφορετική περίπτωση γεννάται μείζον θέμα για όλη την επένδυση. Ο επενδυτής, αναφερόμενος στις συστάσεις για τα ύψη, αλλά και στις απαιτήσεις τις Αρχαιολογικής Υπηρεσίας πέραν των όσων έχουν προβλεφθεί στο σχετικό μνημόνιο μεταξύ Δημοσίου και επενδυτή, έχει κάνει λόγο για «αιφνιδιαστική ανατροπή των συμφωνηθέντων» για το Ελληνικό, που «δημιουργεί έντονο προβληματισμό ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης της επένδυσης». Η υπογραφή του προεδρικού διατάγματος και η εκπλήρωση των άλλων εκκρεμοτήτων του Δημοσίου, όπως η εκκένωση της έκτασης από χρήστες, συμπεριλαμβανομένου του αμαξοστασίου του ΟΑΣΑ, και ο διαγωνισμός για την αδειοδότηση καζίνο, έχουν καταστεί και μνημονιακά προαπαιτούμενα με καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης απάντων τα μέσα του 2018.
Μια Ελληνίδα στο Λονδίνο
Αυτό που έχει μείνει στο περιθώριο της συζήτησης για το Ελληνικό είναι η άμεση εμπλοκή ενός τεράστιου ονόματος της διεθνούς αρχιτεκτονικής, όπως ο Νόρμαν Φόστερ. Το γραφείο του Βρετανού αρχιτέκτονα έχει εκπονήσει τη σύνταξη του μάστερ πλαν της ανάπτυξης του Ελληνικού. Η ελληνικής καταγωγής αρχιτέκτων Antoinette Nassopoulos-Erickson θα κλείσει το 2018 είκοσι χρόνια στο περίφημο γραφείο, έχοντας μάλιστα εξειδίκευση σε έργα αεροδρομίων. Αναπόφευκτα έχει αναμειχθεί και στο αθηναϊκό πρότζεκτ. «H αναγέννηση του Ελληνικού είναι ένα εγχείρημα τεράστιας αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής σημασίας. Σε μια πόλη σαν την Αθήνα πρόκειται για μια εξαιρετική ευκαιρία για να σχεδιάσει κανείς νέες κοινότητες που θα κατοικηθούν στο μέλλον σε μια απαράμιλλη παραλιακή τοποθεσία, η οποία συμπεριλαμβάνει κι ένα μητροπολιτικό πάρκο», λέει στο «Κ» η Antoinette Nassopoulos-Erickson. Της ζητήσαμε να μας πει πώς φτάσαμε στο τελικό σχέδιο που έχουμε δει. «Μελετήσαμε το τοπικό πλαίσιο και τα μοναδικά χαρακτηριστικά του δομημένου περιβάλλοντος της Αθήνας, εφαρμόζοντας τη διεθνή εμπειρία μας και γνώση, ενώ παράλληλα δουλέψαμε μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες μας για να φέρουμε μια μοναδική ερμηνεία του design στο Ελληνικό. Μέσα από συνεργασίες με τοπικές ομάδες αρχιτεκτόνων, μηχανικών και πολεοδόμων, ήμασταν σε θέση να αναλύσουμε και να “συλλάβουμε” το “DNA” της χώρας, δημιουργώντας κάτι που είναι συγχρόνως οικείο αλλά και ξεχωριστό, με ζωντανούς δημόσιους χώρους, διαφορετικές χρήσεις, δίνοντας σε κάθε κοινότητα έναν χώρο για να ζήσει, να εργαστεί και να παίξει».
Διαφορετικές κοινότητες
Όπως μας εξηγεί η ίδια, ο αρχιτεκτονικός άξονας που προτείνεται είναι μια σειρά από κοινότητες που όχι μόνο ενσωματώνονται με τις γύρω περιοχές, αλλά και μεταφέρουν τα οφέλη του Μητροπολιτικού Πάρκου και της νέας δημόσιας παραλίας τόσο στην τοπική, όσο και στην ευρύτερη κοινότητα, μέσα από την ενίσχυση των συνδέσεων των μέσων μαζικής μεταφοράς. «Το σχέδιο προβλέπει κάθε κοινότητα να έχει βιώσιμα, πολλαπλών χρήσεων συγκροτήματα, τα οποία θα είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να φιλοξενήσουν μελλοντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, στο πλαίσιο μιας ιδιαίτερης περιβαλλοντικής στρατηγικής και πράσινων μοτίβων».
Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης νέες χρήσεις για τα ήδη υπάρχοντα κτίρια: ένα Μουσείο Αεροπορίας στα υπόστεγα της πρώην Αμερικανικής Βάσης, έναν πολυχώρο εκδηλώσεων κοντά στον πύργο ελέγχου, αλλά και την ανάπλαση του πρώην Ανατολικού Αεροδρομίου του Έερο Σάαρινεν σε κέντρο τεχνών. Άλλοι χώροι ενδιαφέροντος που προτείνονται είναι ένα ενυδρείο και, το σημαντικότερο όλων, μια νέα δημόσια παραλία ακτίνας ενός χιλιομέτρου.
Σε όσους ανησυχούν για την αναλογία χώρων πρασίνου και νέων κατασκευών η Antoinette Nassopoulos-Erickson είναι σαφής: «Η προσέγγιση τόσο στο τοπίο του Μητροπολιτικού Πάρκου, όσο και στους κοινούς πράσινους χώρους σέβεται τον γηγενή χαρακτήρα του αττικού τοπίου με εγχώριες ποικιλίες φυτών, αλλά και με την αναζωογόνηση των υφιστάμενων καναλιών». ■