Μια σοβαρή νέα πρόταση για τους φόρους

Μια σοβαρή νέα πρόταση για τους φόρους

2' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Α​​υτή την εβδομάδα θα κυκλοφορήσει ένα σημαντικό βιβλίο. Ο τίτλος είναι «Πέρα από τη λιτότητα: Για μια νέα δυναμική στην ελληνική οικονομία» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Χωρίζεται σε 15 κεφάλαια, από συνολικά 31 συγγραφείς, οι περισσότεροι Ελληνες οικονομολόγοι σε κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής, μερικοί στην Ελλάδα, και τρεις ή τέσσερις από άλλες ειδικότητες με πρακτική εμπειρία. Επιμελητές οι Δ. Βαγιανός, Ν. Βέττας, Κ. Μεγήρ και Χ. Πισσαρίδης. Είμαι ένας από τους συγγραφείς.

Είναι η πιο μεθοδική απόπειρα που έγινε τα τελευταία χρόνια από Ελληνες για να καταγραφούν οι πραγματικές αδυναμίες της οικονομίας και να διαμορφωθούν προτάσεις μεταρρύθμισης. Τα κεφάλαια συνδυάζουν τη συστηματική εμπειρική μελέτη με αναλυτικά μοντέλα που οι συγγραφείς τα διάλεξαν χωρίς δογματισμούς, ως τα πιο κατάλληλα για το συγκεκριμένο ζήτημα που είχαν να αντιμετωπίσουν κάθε φορά. Είναι, δηλαδή, η προεργασία που θα έπρεπε να είχαμε κάνει για να διαπραγματευτούμε ένα καλύτερο μνημόνιο με τους δανειστές.

Ξεχωρίζω σήμερα την ανάλυση για τη φορολογική μεταρρύθμιση (Χ. Κωτσογιάννης, Κ. Μεγήρ, Μ. Φλεβοτόμου, Μ. Χαλιάσος). Τα μνημόνια επέβαλαν νέους και βαρύτερους φόρους, και πέτυχαν να μεγαλώσει πολύ το μερίδιό τους στο εθνικό εισόδημα. Αλλά η δομή του συστήματος δεν έλαβε υπόψη τις επιπτώσεις στην απασχόληση, ή την ανισότητα ή την ανάπτυξη. Οι συγγραφείς εξετάζουν με ποιους άλλους τρόπους θα είχαμε τα ίδια έσοδα αλλά με καλύτερο αποτέλεσμα στα άλλα κριτήρια. Περιλαμβάνουν στις προτάσεις και επιδόματα, που μειώνουν την ανισότητα ή αντισταθμίζουν το βάρος κάποιων φόρων για τους πιο φτωχούς. Λαμβάνουν υπόψη τη φοροδιαφυγή, το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων και τα διοικητικά προβλήματα που έχει το κάθε είδος φόρου κι επιδόματος.

Δείχνουν, λοιπόν, ότι ένα σύστημα με υψηλότερο ΦΠΑ (27% σε όλα τα είδη), πολύ μειωμένο φόρο εισοδήματος (28%, και μόνο για το ένα τέταρτο των νοικοκυριών) και δύο ειδών νέα επιδόματα γενικής εφαρμογής, θα οδηγούσε στην ίδια περίπου κατανομή εισοδήματος και αγοραστικής δύναμης με το ισχύον σύστημα (του 2013), αλλά θα έδινε πολύ καλύτερα κίνητρα στους εργοδότες να προσφέρουν εργασία, στους εργαζομένους να δηλώσουν το εισόδημα και σε όλους να αυξήσουν τις επενδύσεις και την αποταμίευση. Το αποτέλεσμα της ανάλυσης είναι εντυπωσιακό. Συνήθως οι οικονομολόγοι λένε ότι οι έμμεσοι φόροι, όπως ο ΦΠΑ, αυξάνουν την ανισότητα, ενώ ο φόρος εισοδήματος τη μειώνει. Αλλά η απλή αυτή αρχή παύει να ισχύει όταν υπάρχουν εκτεταμένη φοροδιαφυγή και διοικητικές δυσλειτουργίες. Οταν, επιπλέον, είναι επιτακτική ανάγκη να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας σε οργανωμένες και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, τότε η αναμόρφωση που εξετάζουν οι συγγραφείς πρέπει να συζητηθεί σοβαρά.

Ενα άλλο σενάριο προβλέπει επίδομα 2.400 ευρώ τον χρόνο για όλους τους ενηλίκους και 1.200 για όλα τα παιδιά, ενιαίο φορολογικό συντελεστή 34% σε όλα τα εισοδήματα, και ΦΠΑ όπως ισχύει. Δείχνουν ότι η ανισότητα θα μειωνόταν σημαντικά, ενώ το κίνητρο για (δηλωμένη) εργασία στη μεσαία τάξη θα ήταν πολύ πιο ισχυρό. Και αυτή η πρόταση είναι απλή στη διαχείριση, έχει μεγάλα πλεονεκτήματα συγκριτικά με ό,τι ισχύει, και πρέπει να συζητηθεί.

Ισως φαίνεται ουτοπικό να ασχοληθούν σοβαρά οι πολιτικοί μας με τόσο μεγάλες αλλαγές στους φόρους και στα επιδόματα. Ας σκεφτούμε, όμως, πόσα άλλαξαν από το 2009 στις συντάξεις, στον φόρο περιουσίας, στις εισφορές. Εγιναν βιαστικά, με τις λίγες προσλαμβάνουσες που είχαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ για την Ελλάδα, χωρίς κανένα σχεδιασμό από Ελληνες εμπειρογνώμονες. Ακόμα τώρα η κυβέρνηση συνεχίζει να προσθέτει φόρους στην τύχη με μόνο στόχο το δημοσιονομικό πλεόνασμα. Από τεχνικής και διοικητικής απόψεως είναι εφικτό να φτιάξουμε ένα σύστημα πιο απλό, πιο δίκαιο και πιο ευνοϊκό για την ανάπτυξη. Οι συγγραφείς μάς έδειξαν πώς. Οι πολιτικοί πρέπει να το καταλάβουν και να το αναλάβουν.

* Ο κ. Αρίστος Δοξιάδης είναι εταίρος στα κεφάλαια επενδύσεων τεχνολογίας Openfund και Big Pi.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή