Πεπρωμένα από δάχτυλα πλεγμένα

Πεπρωμένα από δάχτυλα πλεγμένα

3' 2" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΡΕΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ

Δυο γυναίκες, δυο θεές

εκδ. Καστανιώτη, σελ. 214

Σ​​κεπασμένος με μια κουβέρτα, πάνω στο κατάστρωμα ενός πλοίου, ο γλύπτης Χαλεπάς επιστρέφει από το φρενοκομείο της Κέρκυρας στη γενέτειρα Τήνο. Εκατό περίπου σελίδες μακριά του, στη δεύτερη νουβέλα του νέου βιβλίου της Ρέας Γαλανάκη, η Αριάδνη ξαπλώνει σε ένα έρημο ακρογιάλι πάνω στην υφασμένη από την ίδια κουβέρτα, όπου λίγες ώρες νωρίτερα έσμιξε με τον Θησέα. Η φλόγα στην άμμο έχει σβήσει, αλλά εκείνη ήδη τη φωτίζει ένα χρυσοστόλιστο πεπρωμένο. Ελευθερωμένη από την κοινότοπη μοίρα της προδομένης γυναίκας, ανασταίνεται ως θεότητα ενός άλλου κόσμου, καταυγασμένου από ένα δωδεκάθεο στερέωμα.

Στο κλείσιμο των δύο αφηγήσεων τους ήρωες επισκέπτονται σαν σε όραμα δύο ένθεα πλάσματα. Ο γλύπτης συναντιέται με την ιδεατή μορφή της μούσας του, με μια επουράνια πανέμορφη κόρη, κυκλωμένη από ένα ολάνθιστο στεφάνι. Η Αριάδνη, πάλι, αντικρίζει στον αιθέρα τον Διόνυσο, που πλησιάζοντάς την της εναποθέτει στο κεφάλι ένα ολόχρυσο στεφάνι. Αυτές είναι οι θεές που άρχουν στον δυαδικό τίτλο, η μούσα του γλύπτη και η ιέρεια του Βάκχου. Ωστόσο, οι δύο νουβέλες που συστεγάζονται στο βιβλίο της Ρέας Γαλανάκη αγγίζονται σε σκοτεινότερο βάθος. Στην πρώτη, η συγγραφέας απευθύνεται στον διάσημο γλύπτη, επιχειρώντας μέσα από τη μονόπλευρη συνομιλία τους να ξετυλίξει, εξόχως αβρά, το νήμα της ζωής και της τέχνης του. Συγκινημένη τον βλέπει να επιστρέφει στη ζωή μέσα στο γενέθλιο μαρμαρένιο αλώνι, στον Πύργο, το μαρμαρόχτιστο κεφαλοχώρι της Τήνου. Είναι πια ήσυχος, όπως βεβαιώνει το εξιτήριο του ψυχιατρείου, αλλά οι δαίμονες της δημιουργίας δεν έχουν καθυποταχθεί. Τον πολιορκούν στα βοσκοτόπια και του φανερώνουν στις κόγχες των βράχων τον πολύτιμο για τα αμετανόητα δάχτυλά του πηλό, δάχτυλα αφοσιωμένα σε μια αρχαϊκή χειρωναξία. Νεκραναστήθηκε για να ξαναγεννηθεί ως δισυπόστατη ύπαρξη, χοϊκή και την ίδια στιγμή θεϊκή, στο μέτρο που αξιώθηκε την αθανασία, το επάρατο όνειρο των βροτών.

Η συγγραφέας τον θαυμάζει για τη θαρραλέα του αναμέτρηση με την άναρχη ψυχή του, για τον οδυνηρό, αινιγματικό, «μα και θαυμάσιο» αγώνα του. Την εντυπωσιάζει το κατόρθωμά του να αποσπάσει τη σοφία από τη στάχτη της ζωής του, τη σοφία του δημιουργού που αποθεώνει και εξαντλεί το νόημα της τέχνης του στο έργο καθαυτό, απαλλαγμένο από κάθε έξωθεν μαρτύριο και μαρτυρία. Από την άλλη, δανείζοντας στη μυθική Αριάδνη τη φωνή της, πάντοτε ευάγωγη στους γυναικείους καημούς, της δίνει την ευκαιρία να κατισχύσει της ανδρικής αφήγησης του Θησέα. «Εγώ, η Αριάδνη». Διάτορη η εξουσιαστική ηχώ στην αντωνυμία του τίτλου. Αν οι λέξεις του σιωπηλού, σχεδόν άηχου, γλύπτη ήταν φτιαγμένες από μάρμαρο και πηλό, οι δικές της ανακαλούσαν τις «κρυπτικές πανάρχαιες γραφές» της Κνωσού και έθραυαν με τη δύναμή τους το ελληνικό αλφάβητο του για μια νύχτα εραστή της.

Γνωρίζει πως τα ελληνικά του Θησέα θα επιζήσουν, αλλά όσο διαρκεί η αφήγησή της, με ανέμη την πιο εγωιστική από τις αντωνυμίες, το νήμα της ιστορίας βρίσκεται στα δικά της χέρια. Εκείνη ορίζει το πεπρωμένο των λέξεων που την ορίζουν.

«Η φλόγα έχει τη δική της μνήμη. Και η μνήμη της φλόγας είναι η στάχτη της». Σκαλίζοντας τις στάχτες της χθεσινής φωτιάς, της θνησιγενούς παρθενικής της νύχτας έρωτα, η Αριάδνη περιελίσσεται σε έναν τεφρό λαβύρινθο, απ’ όπου αναφλέγεται πάναγνη, με χρυσό στεφάνι να της πυρπολεί τα μαλλιά. Αιώνες μετά στο υπόγειο του πατρικού του ένας σαλεμένος γλύπτης, ψηλαφώντας στον πηλό τα οράματα που έζωναν τον νου του, καταφέρνει να βγει στο φως για να ξαναγίνει εκείνος ο ίδιος που πάντα ήταν.

Δύο ζωές διφυείς, περιπλανώμενες σε διαφορικούς δαιδάλους, αντιμέτωπες με άλλα σκότη η καθεμία, τεχνουργημένες με συμβολισμούς, ανακαλύπτουν μέσω της άκρας ταπείνωσης τον μίτο που από την πτώση οδηγεί στην έγερση. Από τη στιγμή, βέβαια, που τη μυθοπλαστική τους μοίρα περιέθαλψε μια συγγραφέας τόσο φιλόσπουδη όπως η Γαλανάκη, δεν υπήρχε περίπτωση να χαθούν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή