Στη γνωστή συνταγή των επιπλέον φόρων, ο λογαριασμός των οποίων θα φθάσει το 2018 το 1 δισ. ευρώ, καθώς και στις περικοπές δαπανών, περιλαμβανομένων αυτών για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία, βασίζει η κυβέρνηση τον προϋπολογισμό του 2018, με τον οποίο φιλοδοξεί να βγάλει τη χώρα από το μνημόνιο.
Ο προϋπολογισμός, τον οποίο κατέθεσε χθες στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης, στοχεύει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,82% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας κατά 591 εκατ. ευρώ τον στόχο του προγράμματος για 3,5% του ΑΕΠ. Για άλλη μία φορά, δηλαδή, προβλέπεται υπερπλεόνασμα.
Φέτος, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, εκτιμάται ότι το υπερπλεόνασμα θα φθάσει τα 2,6 δισ. ευρώ, αν συνυπολογισθεί και το κοινωνικό μέρισμα. Ειδικότερα, το πρωτογενές πλεόνασμα θα φθάσει το 2,44% του ΑΕΠ, έναντι στόχου του προγράμματος για 1,75% του ΑΕΠ, δηλαδή η υπέρβαση θα είναι 0,69% του ΑΕΠ ή 1,2 δισ. ευρώ, επιπλέον του 1,4 δισ. ευρώ που έχει ήδη «σημαδευτεί», προκειμένου να δοθεί ως κοινωνικό μέρισμα.
Αν και η συνταγή της υπερφορολόγησης άγγιξε το 2017 τα όριά της, καθώς σημειώνεται τεράστια υστέρηση εσόδων, η εφαρμογή της συνεχίζεται και το 2018, αφού τα μέτρα είναι ήδη ψηφισμένα και δρομολογημένα. Ανάμεσά τους, η κατάργηση της έκπτωσης των ιατρικών δαπανών και της έκπτωσης 1,5% στη μηνιαία παρακράτηση φόρου μισθών και συντάξεων, καθώς και του επιδόματος θέρμανσης. Συνολικά, το 2018 οι φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν περίπου 500 εκατ. ευρώ περισσότερους έμμεσους φόρους και άλλα 500 εκατ. ευρώ περισσότερους άμεσους φόρους.
Την ίδια ώρα, οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες κατά 1,3 δισ. ευρώ. Ειδικά οι δαπάνες για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία είναι, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, χαμηλότερες κατά 1,6 δισ. ευρώ.
Με άλλα λόγια, συνολικά, η μείωση των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού και οι πρόσθετοι φόροι αθροίζονται σε υπερτριπλάσιο ποσό (2,3 δισ. ευρώ) από το κοινωνικό μέρισμα που δίνει φέτος η κυβέρνηση (720 εκατ. ευρώ).
Σύμφωνα με το κείμενο, οι δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος φθάνουν το 1.459.834 νοικοκυριά ή 3.472.734 άτομα, ενώ το μέσο ύψος του μερίσματος εκτιμάται σε 483 ευρώ ανά νοικοκυριό ή 207 ευρώ ανά άτομο. Κατά το υπουργείο Οικονομικών, το μέρισμα αγγίζει έτσι το 32% του πληθυσμού της χώρας. Σημειώνεται ότι για την πρώτη κατηγορία το μέσο ύψος του μερίσματος διαμορφώνεται σε 610 ευρώ ανά νοικοκυριό, για τη δεύτερη κατηγορία σε 547 εκατ. ευρώ και για την τρίτη, σε 403 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2017 βγήκε εντελώς εκτός σχεδιασμού, αφού στα έσοδα υπήρξε «τρύπα» 3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 1 δισ. ευρώ ήταν υστέρηση φορολογικών εσόδων και τα υπόλοιπα αυξημένες επιστροφές φόρων. Η παρτίδα σώθηκε χάρη στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίοι εμφάνισαν πλεόνασμα 1 δισ. ευρώ έναντι πρόβλεψης για έλλειμμα 941 εκατ. ευρώ. Κι αυτό γιατί πληρώθηκαν λιγότερες συντάξεις και εισπράχθηκαν περισσότερες εισφορές απ’ ό,τι είχε προϋπολογισθεί.
Για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ο προϋπολογισμός προβλέπει –παρά την καθυστέρηση που υπάρχει– ότι θα εκτελεσθεί φέτος πλήρως και θα φθάσει τα 6,750 δισ. ευρώ. Ωστόσο, το ίδιο προέβλεπε ο προϋπολογισμός και για το 2016 και τελικά σημειώθηκε υστέρηση 462 εκατ. ευρώ. Στο ίδιο ύψος με φέτος φθάνει ο προϋπολογισμός του ΠΔΕ και για το 2018.
Οι ΔΕΚΟ της γενικής κυβέρνησης, εξάλλου, προβλέπεται να έχουν φέτος έλλειμμα 325 εκατ. ευρώ και το 2018 να το περιορίσουν στα 161 εκατ. ευρώ.