Ποιος απειλεί το Πολυτεχνείο; Αν πιστέψει κανείς όσα είπε ο υπουργός Παιδείας στον χθεσινό του πανηγυρικό, η παρακαταθήκη του Πολυτεχνείου βρίσκεται «υπό συνεχή απειλή από τις ανιστόρητες προσπάθειες συγκεκριμένων πολιτικών μορφωμάτων και προσώπων να την αποδομήσουν».
Πάνω από μία εικοσαετία το Πολυτεχνείο ήταν μια μετα-επέτειος. Μια επέτειος που εξαντλούνταν στη συζήτηση για το πώς αρμόζει να εορτάζεται η επέτειος. Ποιος έχει δικαίωμα και ποιος δεν έχει να κρατάει τα σύμβολά της, να φωνάζει τα συνθήματά της, να κατέχει τον ιερό της τόπο. Μια επέτειος που συνδέθηκε αισθητηριακά με τον βόμβο του αστυνομικού ελικοπτέρου. Με την οσμή του δακρυγόνου και του καμένου σκουπιδιού.
Αν έχει κάτι αλλάξει τα τελευταία χρόνια, είναι η ρουτινοποίηση της επετειακής τελετουργίας. Μπορεί τοπικά να έχει περιοριστεί – όπως επεσήμανε ο πρωθυπουργός πρόσφατα στη Βουλή, όταν υπερηφανεύτηκε ότι η πόλη δεν καίγεται πια. Χρονικά, όμως, η ακολουθία της 17ης Νοεμβρίου έχει επεκταθεί σε όλο το έτος· συμβολικά έχει εξαπλωθεί σε νέα επίπεδα.
Τελείται ευλαβικά κάθε Παρασκευοσάββατο. Εχει βρει μόνιμη εγκατάσταση στα τρία μεγάλα πανεπιστημιακά κτίρια του κέντρου της Αθήνας – το Πολυτεχνείο, τη Νομική, την παλιά ΑΣΟΕΕ. Εχει πηδήξει «επιχειρησιακά» τους φράχτες σε όλα τα άβατα: στη Βουλή, σε ξένες πρεσβείες μέχρι και στο Πεντάγωνο.
Ο Γαβρόγλου, οι συνάδελφοί του και ο συμπολιτευόμενος Τύπος ανησύχησαν το τελευταίο τριήμερο για τα «πολιτικά μορφώματα» που όλο τον υπόλοιπο χρόνο καλύπτονται, αν δεν ενθαρρύνονται, από την ανοχή της κυβέρνησης. Ανησύχησαν μόνο τώρα που απειλήθηκε η ιδιοκτησία της μετα-επετείου.
Σύμφωνα με μια ολοένα και πιο δημοφιλή ανάγνωση, αυτή η κυβερνητική ανοχή είναι αντιστρόφως ανάλογη της κοινωνικής ανοχής. Οδηγώντας τα φαινόμενα που κληρονόμησε σε όξυνση, ο ΣΥΡΙΖΑ επισπεύδει το τέλος τους. Προστατεύοντας τα ταμπού, δημιουργεί τη συναίνεση για τη θραύση τους.
Είναι, ας πούμε, μικρότερη σήμερα ή μεγαλύτερη η υποστήριξη στην ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων, απ’ ό,τι ήταν προ Γαβρόγλου, προ Μπαλτά και προ ΣΥΡΙΖΑ; Είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη η κοινωνική υποστήριξη στο αίτημα επανένταξης των Εξαρχείων στη ζωή της πόλης – στο αίτημα για αποασυλοποίηση των πανεπιστημιακών χώρων;
Αυτή η κίνηση –η πρόοδος διά της παρόξυνσης του αριστερού συντηρητισμού– απειλεί την επέτειο, αλλά όχι το απωθημένο ιστορικό της περιεχόμενο. Δεν απειλεί το Πολυτεχνείο, αλλά τα γύψινα ιδεολογικά του εκμαγεία.
Σαν μπαζωμένος πυρηνικός αντιδραστήρας, η εξέγερση του ’73 έχει βρεθεί κάτω από στοιβάδες παραχαράξεων και καταχρήσεων. Δεν έχει, όμως, πάψει να ακτινοβολεί.