Η ιδέα για το Κίνημα Κοινής Λογικής, δεν είναι δική μου. Ανήκει σε ένα πολύ παλιό φίλο με τον οποίο γνωριζόμαστε πάνω από 50 χρόνια. Είναι τακτικός αναγνώστης της στήλης και κατά καιρούς συναντιόμαστε για να σχολιάσουμε την επικαιρότητα.
Σε μια πρόσφατη συνάντησή μας, μου ανέπτυξε την ιδέα για το Κίνημα Κοινής Λογικής (ΚΚΛ). Το σκεπτικό του είναι εξαιρετικά απλό. Αντί να καθορίζουμε τα κόμματα με την ιδεολογία τους στους άξονες αριστερά – δεξιά, σοσιαλισμός – φιλελευθερισμός κ.ο.κ., να δημιουργηθεί ένα Κίνημα Κοινής Λογικής, το οποίο να μην έχει σχέση με καμία πολιτική ιδεολογία, αλλά να έχει σαν μοναδική «ιδεολογία» την Κοινή Λογική. Η ιδέα είναι ελκυστική αλλά (όπως πολλές άλλες καλές ιδέες) στην Ελλάδα φαίνεται ότι είναι ουτοπική.
Προσπάθησα να συνδέσω την Κοινή Λογική με την Πολιτική και βρήκα ένα πολύ χαρακτηριστικό απόφθεγμα του Clifton Cohen: «All too often, our elegant political theories amount to nothing more than ideology triumphing over common sense».
Στο σημείο αυτό θέλω να κάνω μια παρένθεση για να περιγράψω ένα περιστατικό που με συγκίνησε. Πριν από μερικές βδομάδες δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από έναν άγνωστο κύριο από ένα απομακρυσμένο σημείο της Χώρας. Μου είπε τα εξής: «Το όνομά μου είναι τάδε, είμαι 80 τόσων χρονών, ζω στο τάδε χωριό και κάθε Κυριακή στέλνω το παιδί 10 χιλιόμετρα να μου φέρει την “Καθημερινή”, για να διαβάσω το άρθρο σου. Εχω όμως μια παράκληση. Αυτά που γράφεις στα ξένα να τα γράφεις και στα Ελληνικά για εμάς που δεν κατέχουμε ξένες γλώσσες»! Θέλω να ανταποκριθώ και παρά το γεγονός ότι πολλά αποφθέγματα στη μετάφραση χάνουν την «οξύτητά» τους, από εδώ και μπρος θα τα μεταφράζω για το χατίρι αυτού του ανθρώπου.
Ετσι λοιπόν σε χαλαρή μετάφραση έχουμε: «Πολύ συχνά, οι κομψές πολιτικές θεωρίες μας δεν είναι τίποτα περισσότερο από τον θρίαμβο της ιδεολογίας εις βάρος της κοινής λογικής». Είναι τόσο περιεκτικό που νομίζω ότι τα λέει όλα. Ακριβώς αυτό ζούμε στη σημερινή Ελλάδα. Τον θρίαμβο της ιδεολογίας ή ακόμα χειρότερα της ιδεοληψίας εις βάρος της κοινής λογικής, που σύμφωνα με τον Βολταίρο δυστυχώς «δεν είναι τόσο κοινή». Η ερμηνεία του φαινομένου μπορεί να είναι απλούστερη από όσο νομίζουμε. Σύμφωνα με τον Ινδό συγγραφέα Amit Kalantri: «…ο όχλος δεν ενδιαφέρεται για την κοινή λογική». Συνδυάστε το απόφθεγμα αυτό με τα λόγια του Ρωμαίου σατυρικού ποιητή Juvenal, ο οποίος έζησε τον 1ο μ.Χ. αιώνα: «Rarus enim ferme sensus communis in illa Fortuna», δηλαδή, «Γενικά η κοινή λογική σπανίζει στους υψηλόβαθμους» και θα αντιληφθείτε ολοκάθαρα γιατί ακόμα βρισκόμαστε σε απελπιστική κατάσταση που διαρκεί 8 χρόνια και κανένας δεν είναι βέβαιος πότε θα τελειώσει. Ο συνδυασμός είναι εκρηκτικός, κάτι σαν τη νιτρογλυκερίνη. Η αδιαφορία του όχλου για την κοινή λογική σε συνδυασμό με την έλλειψή της στους πολιτικούς, οι οποίοι, στη μεγάλη πλειονότητά τους, είναι λαϊκιστές, δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες ώστε να αγνοούμε τα προβλήματα και να παρατείνουμε την κρίση.
Ελάτε να αφήσουμε κατά μέρος τις ιδεολογίες ή ιδεοληψίες μας και να δούμε μερικές περιπτώσεις που η κοινή λογική πραγματικά «σηκώνει τα χέρια ψηλά».
• Ελληνικό. Αυτή την εποχή η Amazon αναζητεί την κατάλληλη πολιτεία όπου θα εγκαταστήσει τα δεύτερα κεντρικά γραφεία της (HQ2) με προοπτική να δημιουργήσει 50.000 νέες θέσεις εργασίας. Ετσι ξεκίνησε ο ανταγωνισμός για το ποια πολιτεία θα της προσφέρει τα περισσότερα ώστε να προσελκύσει την επένδυση. Αυτά συμβαίνουν στις ΗΠΑ, με 323 εκατομμύρια πληθυσμό και ανεργία 4,4%, όπου δηλαδή οι 50.000 νέες θέσεις εργασίας είναι κυριολεκτικά σταγόνα στον ωκεανό. Στη χώρα μας η επένδυση του Ελληνικού θα δημιουργήσει 70.000 θέσεις εργασίας σε έναν πληθυσμό 11 εκατομμυρίων κατοίκων, με ανεργία 22%. Πόση κοινή λογική χρειάζεται για να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η επένδυση πρέπει να ξεκινήσει το ταχύτερο δυνατόν; Και όμως πολιτικοί και πολίτες αντιτίθενται με λύσσα και προσπαθούν με κάθε τρόπο να την ακυρώσουν ή να την καθυστερήσουν!
Στην πρόσφατη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου όχι μόνο κοινή λογική δεν υπάρχει, αλλά φαίνεται ότι κυριάρχησε η «κοινή ανοησία». Δεν μπορεί να εξηγηθεί με άλλο τρόπο η απαίτηση που διατυπώθηκε ότι τα κτίρια που θα γίνουν πρέπει να μην ξεπερνούν το ύψος της… Ακρόπολης, «ώστε να μην επισκιάζουν αισθητικά την Ακρόπολη», η οποία βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά. Για να καταλάβετε το μέγεθος της ανοησίας, σημειώστε ότι το υψόμετρο του περιφερειακού του Λυκαβηττού, στο τμήμα που βλέπει την Ακρόπολη, είναι μεγαλύτερο από 150 μέτρα και φυσικά όλα τα κτίρια ξεπερνούν την Ακρόπολη! Τι πρέπει να κάνουμε με τα κτίρια αυτά; Μήπως πρέπει να τα γκρεμίσουμε «ώστε να μην επισκιάζουν αισθητικά την Ακρόπολη»; Σας φαίνεται λογική η απαίτηση των αρχαιολόγων για τους ουρανοξύστες του Ελληνικού να μην υπερβαίνουν τα 140 μέτρα;
• Παιδεία. Εδώ πάλι έχουμε ξεφύγει. Εξ όσων γνωρίζω είμαστε η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου συνταγματικά απαγορεύεται η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Πιθανότατα να είμαστε η μοναδική χώρα στον ελεύθερο κόσμο χωρίς ιδιωτικά πανεπιστήμια. Το βάλαμε και στο Σύνταγμά μας ώστε να μην μπορεί να αλλάξει εύκολα. Διαθέτουμε μια μοναδική παγκόσμια κληρονομιά από τους προγόνους μας που έδωσαν στον κόσμο τη δημοκρατία, την παιδεία, την τέχνη και τον πολιτισμό και αδυνατούμε να τα αξιοποιήσουμε ώστε να γίνουμε πόλος εκπαιδευτικής έλξης για όλους τους ξένους που θα ήθελαν να σπουδάσουν στην πατρίδα του Ομηρου, του Πλάτωνα του Αριστοτέλη του Φειδία και τόσων άλλων. Αντ’ αυτού ξαναφέραμε το πανεπιστημιακό άσυλο για να προστατεύονται διάφορες συλλογικότητες και να δρουν ανεμπόδιστα στο καταστροφικό έργο τους. Σας φαίνονται λογικά αυτά που συμβαίνουν σήμερα στα πανεπιστήμιά μας.
• Οικονομία. Λέγεται ότι αν ο συντελεστής φόρου είναι 0% τότε το κράτος δεν εισπράττει απολύτως τίποτα. Το ίδιο όμως συμβαίνει και όταν ο συντελεστής φόρου είναι 100% γιατί κανένας δεν θα θέλει να δουλεύει ώστε να μην του μένει απολύτως τίποτα. Δυστυχώς τείνουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο 100% αλλά η υπερφορολόγηση έχει εξαντλήσει τη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών και έτσι τα δημόσια έσοδα μειώνονται αντί να αυξάνουν. Η Ιρλανδία και η Κύπρος όταν μπήκαν στο Μνημόνιο αρνήθηκαν σθεναρά την αύξηση της φορολογίας, αλλά ξεκίνησαν με περικοπές των δαπανών. Εμείς κάναμε το αντίθετο. Αυτές οι χώρες βγήκαν πολύ γρήγορα από τα Μνημόνιά τους. Εμείς συνεχίζουμε για έβδομο χρόνο γιατί απλούστατα ακολουθούμε την ίδια λανθασμένη πολιτική. Σας φαίνεται λογικό αυτό;
• Συντάξεις. Σήμερα όλοι διαμαρτύρονται γιατί η περικοπή των συντάξεων είναι στην ημερησία διάταξη. Οταν όμως το 2001 ο Τάσος Γιαννίτσης προσπάθησε να αλλάξει το ασφαλιστικό ώστε να διασφαλίσει τη βιωσιμότητά του, ένα εκατομμύριο άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους για να εμποδίσουν την απαραίτητη μεταρρύθμιση. Και το πέτυχαν. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε σήμερα και θα τα βλέπουν οι επόμενες γενιές που πιθανότατα θα καταλήξουν με συντάξεις πείνας. Εάν υπήρχε ίχνος λογικής έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια ένα εκατομμύριο νέοι άνθρωποι να διαδηλώνουν συνεχώς ώστε να γίνει η απαραίτητη ασφαλιστική μεταρρύθμιση για να εξασφαλίσουν το μέλλον τους. Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες η ασφαλιστική μεταρρύθμιση έγινε τη δεκαετία του ’80 ή του ’90 και έτσι εξασφάλισαν τη βιωσιμότητα των συστημάτων τους. Εμείς δυστυχώς με την προτροπή των συντεχνιών και τη συνέργεια των πολιτικών πήραμε τον λάθος δρόμο και κανένας δεν γνωρίζει πώς και πότε θα βγούμε από αυτόν.
Κλείνοντας σας παραθέτω τα «Δεκαπέντε πράγματα που δεν αγοράζονται με το χρήμα: Χρόνος, Ευτυχία, Εσωτερική Γαλήνη, Ακεραιότητα, Αγάπη, Χαρακτήρας, Τρόποι, Υγεία, Σεβασμός, Ηθος, Εμπιστοσύνη, Υπομονή, Αρχοντιά, Αξιοπρέπεια και Κοινή Λογική», σύμφωνα με τον Roy T. Bennet. Δυστυχώς, όπως βλέπετε, περιλαμβάνεται και η Κοινή Λογική σε αυτά!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.