Φανταστείτε την περίπτωση να είχε γεννηθεί ο Σοπέν σ’ έναν κόσμο που δεν είχε εφεύρει ακόμη το πιάνο. Τι θα γινόταν στην περίπτωση αυτή με το συνθετικό του ταλέντο;» αναρωτιέται ο σπουδαίος Αμερικανός συνθέτης Ααρον Κόπλαντ στα δοκίμιά του «Μουσική και φαντασία» (μτφρ. Μιχάλη Γρηγορίου, εκδ. Νεφέλη, 1980).
Οταν ο κύριος Γκρι διάβασε για πρώτη φορά αυτήν τη διερώτηση του Κόπλαντ ήταν πολύ νέος, ωστόσο υπογράμμισε την παράγραφο. Δεκαετίες μετά, ανέσυρε το, σχεδόν κιτρινισμένο, βιβλίο από τη βιβλιοθήκη του πέφτοντας πάνω στις παλιές υπογραμμίσεις του. Είχε ξαναθυμηθεί τον Σοπέν χάρη στη μικρή του κόρη, την οποία νανουρίζει με τα «Νυχτερινά» του Σοπέν. Το σιντί παίζει χαμηλόφωνα, τόσο όσο χρειάζεται ένα μωρό, που αγνοεί φυσικά ότι ακούει την ερμηνεία του Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ.
Μανιώδης της συμφωνικής ορχήστρας και των θρησκευτικών χορωδιών, ο κύριος Γκρι προσπερνούσε αβασάνιστα τον αποκλειστικά πιανιστικό Σοπέν. Του υπενθύμιζα την περίφημη σονάτα με το εμβληματικό πένθιμο εμβατήριο, τις Μαζούρκες, τα Βαλς, τις Μπαλάντες, τις αξεπέραστες Σπουδές… «Το πιάνο από μόνο του δεν μου αρκεί», επέμενε ο κύριος Γκρι, μολονότι ο Αρι Φόλμαν τον είχε συγκινήσει με την έξοχη χρήση του θλιμμένου Βαλς υπ’ αριθμ. 2 Εργο 64 εν μέσω καταιγισμού πυρών στην εμπόλεμη Βηρυτό του 1982 στο συγκλονιστικό «Βαλς με τον Μπασίρ» – χώρια την «Μπαλάντα» σε σολ ελάσσονα που ακούγεται στο τέλος του «Πιανίστα», μπροστά στον Γερμανό αξιωματικό, μέσα στην κατεστραμμένη Βαρσοβία…
Τώρα, μετά την πρόσφατη είδηση ότι μια νέα επιστημονική μελέτη πάνω στην καρδιά του Σοπέν πιστοποίησε ότι ο μεγάλος συνθέτης πέθανε από επιπλοκές φυματίωσης στο Παρίσι του 1849, σε ηλικία μόλις 39 ετών, και έχοντας ακούσει άπειρες φορές τα «Νυχτερινά» κοιτώντας την κόρη του να κοιμάται, θυμήθηκε τον εύθραυστο πιανίστα από την Πολωνία, η καρδιά του οποίου βρίσκεται στη Βαρσοβία και η σορός του στο Παρίσι.
Ο Σοπέν ζούσε σε μια εποχή στην οποία είχαν φουντώσει οι φήμες περί του φαινομένου της νεκροφάνειας. Ετρεμε ότι θα ξυπνήσει μέσα στον τάφο γι’ αυτό και ζήτησε, προτού τον θάψουν, να του αφαιρέσουν την καρδιά. Ισως να μην είχε υπολογίσει ότι, διακόσια χρόνια μετά τη γέννησή του, επιστήμονες θα έσκυβαν με ευλάβεια πάνω από την καρδιά του. Είναι αυτό μια μορφή αθανασίας;
Για τον κύριο Γκρι, αθανασία είναι να νανουρίζεται ένα μωρό με τη μουσική που γράφτηκε πριν από δύο αιώνες. Εκεί είναι όπου η καρδιά του Σοπέν χτυπάει ακόμη. Πρόσφατα αγόρασε και ένα «κουτί» της Brilliant με τρία σιντί: τα δύο περιλαμβάνουν όλα τα «Νυχτερινά» του Σοπέν, το ένα τα «Νυχτερινά» του Ιρλανδού συνθέτη Τζον Φιλντ (John Field, 1782-1837) με τον Bart van Oort στο φόρτε-πιάνο (το πιάνο της εποχής του Σοπέν δηλαδή).
Ο Φιλντ ήταν ο πρώτος που βάφτισε μια σύνθεση «νυχτερινή». Ο Σοπέν επηρεάστηκε απ’ τον Φιλντ. Τράβηξε όμως την έννοια του νυχτερινού σε μια σφαίρα όπου οι καρδιακοί παλμοί δεν παύουν ποτέ.