Μισοφωτισμένες μορφές της πόλης, Ιωάννης Βασιλείου

Μισοφωτισμένες μορφές της πόλης, Ιωάννης Βασιλείου

2' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Α​​υτές οι πολυκατοικίες που παλιώνουν μαζί με την πόλη είναι μία, ιστορικά, πρόσφατη εμπειρία. Περπατώντας στη Βασιλίσσης Σοφίας μετά το «Χίλτον» και βαδίζοντας στο δεξί πεζοδρόμιο, στους ζυγούς αριθμούς, βλέπω τα μέτωπα των πολυκατοικιών μετά τη Βεντήρη και τη Χατζηγιάννη Μέξη που ήταν έως την εποχή του «Χίλτον» ένα ανάχωμα της αστικής Αθήνας. Από πίσω ξεκινούσε η αραιή δόμηση προς τη σημερινή Μιχαλακοπούλου και πέρα, γι’ αυτό πάντα θαυμάζω την επιμέλεια με την οποία χτίστηκαν πολυκατοικίες και σπίτια το 1930, το 1950 και το 1960 σε μια περιοχή στο χείλος των ορίων της πυκνής, αστικής ζωής.

Τώρα είναι όλα διαφορετικά, αλλά πριν από 50 και 60 χρόνια, όταν δηλαδή οι πολυκατοικίες με την πατίνα, πλέον, του χρόνου ήταν καινούργιες, υπήρξαν άνθρωποι που επένδυαν σε ένα καλό διαμέρισμα. Καλοσχεδιασμένο, με καλά υλικά, σε καλή διεύθυνση. Υπήρχε τότε αξία σε όλα αυτά και παρά τη συκοφαντημένη ανοικοδόμηση, εκατοντάδες πολυκατοικίες στις κεντρικές συνοικίες της Αθήνας είναι καλά κτίρια που χτίστηκαν με φροντίδα. Ορισμένα, δε, με ιδιαίτερα καλό γούστο. Στον αριθμό 50 της Βασιλίσσης Σοφίας, θα δείτε μια παλιά, με τα σημερινά δεδομένα, πολυκατοικία, με το προαύλιό της, τη σιδερένια πόρτα, την καλλιέπεια στις λεπτομέρειες, το μωσαϊκό στην είσοδο, που κάποτε περιφρονούσαμε, και που τώρα είναι στοιχείο του mid-century style. Αυτή η πολυκατοικία, μία από τις πολλές καλές της περιοχής, χτισμένη το 1952, έχει στο πλάι της εισόδου χαραγμένο σε λευκό μάρμαρο το όνομα του αρχιτέκτονα: Ι. Σ. Βασιλείου. Πολύ αργότερα συνέδεσα τη διαδρομή του ξεχωριστού και φιλοσοφημένου αυτού αρχιτέκτονα με τον συγγραφέα Ιωάννη Βασιλείου, εκείνου που είχε γράψει τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις από Δύση και Ανατολή και προσέφερε τη στοχαστική ματιά του στη ζωή. Τα βιβλία του τα ήξερα από τις εκδόσεις «Εστία», αλλά χάρη στην ερευνήτρια Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ συνέδεσα τον αρχιτέκτονα και τον συγγραφέα στο ίδιο πρόσωπο.

Είναι συναρπαστικό πόσες ιστορίες μπορεί να αφηγηθεί η πόλη. Ο Βασιλείου έχτισε πολλές πολυκατοικίες, όλες καλές, στο κέντρο της Αθήνας στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, αλλά η φυσιογνωμία του συνδέεται συναισθηματικά και οργανικά με την Πάτρα. Ηταν ένας άνθρωπος γεννημένος το 1901.

Σκεφθείτε, λοιπόν, ότι μεγάλωσε με τις ιστορίες του 19ου αιώνα και ότι όταν αποφοίτησε από τη νέα Αρχιτεκτονική Σχολή στο Πολυτεχνείο, με δασκάλους τον Νικολούδη, τον Ορλάνδο και Εμπράρ, έμεινε στην Πάτρα και ρίχτηκε στη δουλειά. Το όμορφο ξενοδοχείο «Ματζέστικ» είναι δικό του έργο, όπως και πολλά ακόμη εκλεκτικιστικά κτίρια στην Πάτρα, που τότε ήταν μια ιδιαιτέρως ωραία πόλη. Αλλά ο Βασιλείου, άνθρωπος βαθύς και με αίσθηση της ιστορίας, συνδέθηκε κυρίως με την αναστήλωση του Ρωμαϊκού Ωδείου της Πάτρας, ένα έργο πνοής. Να, λοιπόν, τι μπορεί να προσφέρει ως αντίδωρο ζωής ένα άξιο τέκνο. Θυμάμαι, πριν από πολλά χρόνια, είχε γίνει μία έκθεση στην Πάτρα για το αρχιτεκτονικό του έργο, αλλά τότε δεν μπορούσα να φανταστώ –γιατί τότε η έρευνα για τη νεότερη αρχιτεκτονική ήταν σκόρπια– ότι μερικές γνωστές πολυκατοικίες της Αθήνας ήταν δικά του έργα.

Ετσι, και στον αριθμό 50 της Βασιλίσσης Σοφίας, όπως και σε άλλα κτίρια δικά του, θα δείτε χαραγμένο το όνομά του: «Ι. Σ. Βασιλείου». Οταν σταμάτησε να αρχιτεκτονεί, άρχισε να ταξιδεύει ολοένα και πιο συχνά και να γράφει. Κατά μία έννοια, ήταν ένας αναγεννησιακός άνθρωπος, με πολλά ενδιαφέροντα, και αν απεβίωσε το 1989, η περίπτωσή του ακόμη με συγκινεί. Ολα αυτά σας τα λέω γιατί πέρασα πρόσφατα από την πολυκατοικία της Βασιλίσσης Σοφίας και είδα και πάλι το όνομά του. Οι ιστορίες που γεννά η Αθήνα δεν τελειώνουν. Οι άνθρωποί της που κάποτε έχτισαν την πόλη δεν φεύγουν ποτέ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή