«Οι Ελληνες αρχιτέκτονες έχουν όρεξη»

«Οι Ελληνες αρχιτέκτονες έχουν όρεξη»

3' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Φανταστείτε Ελληνες αρχιτέκτονες ακροβολισμένους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό να σχεδιάζουν κομμάτια των πόλεών μας. Φανταστείτε τους τώρα συγκεντρωμένους, άπαξ και διά παντός, σε ένα σημείο. Αυτό το σημείο είναι οι «Δομές», η διεθνής επιθεώρηση αρχιτεκτονικής, η οποία εξέδωσε την Επετηρίδα Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2017 – ένα κομμάτι της μελλοντικής ιστορίας του ελληνικού σχεδιασμού. Πρόκειται για βραβευμένα έργα από τις «Δομές», την περίοδο 2012-2016, στους ποικίλους διαγωνισμούς τους. Την επιλογή των έργων έκανε διεθνής επιτροπή αρχιτεκτόνων, «διότι θέλαμε να δούμε πώς βλέπουν οι έξω τα έργα, ψυχρά, χωρίς φιλίες και αδυναμίες», όπως λέει στην «Κ» ο αρχιτέκτων Νίκος Σούλης, διευθυντής έκδοσης των «Δομών», που ανήκει στη νέα γενιά της επιθεώρησης.

Διεθνής επιτροπή

Η επιτροπή απετελείτο από τους Max Dudler (Max Dudler, Architekt, Βερολίνο), Sou Fujimoto (Sou Fujimoto Architects, Τόκιο), Jorge Silvetti (Machado Silvetti, Βοστώνη, καθηγητής στο Graduate School of Design του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ) και είχε να επιλέξει μεταξύ 154 αρχιτεκτονικών προτάσεων, τις οποίες χώρισε σε τρεις κατηγορίες: πραγματοποιημένου έργου, πρώτου έργου νέου αρχιτέκτονα, μη πραγματοποιημένου έργου. «Είναι το μοναδικό πρότζεκτ των “Δομών” που δεν διαλέξαμε εμείς», αναφέρει ο Νίκος Σούλης.

Οταν του θέτω την κλασική ερώτηση περί του εάν ο ίδιος παρατηρεί κάποιες αρχιτεκτονικές τάσεις στην επιλογή των έργων, ο διευθυντής έκδοσης των «Δομών» απαντά ότι έχει ρίσκο η αναφορά σε τάσεις, καθώς τα πρότζεκτ ποικίλλουν σε μέγεθος, χρήση, υλικά, καινοτομία. Εντάξει, ας δεχθούμε ότι δεν υπάρχουν τάσεις. Με την αρχιτεκτονική γλώσσα, όμως, τι διακρίνεται; «Είναι διεθνής γλώσσα, διότι είναι εικόνα και σχέδιο. Αυτό δίνει στους Ελληνες αρχιτέκτονες την ευκολία να αναμετρηθούν στην παγκόσμια σκηνή, αλλά ξεθωριάζει το κομμάτι της εντοπιότητας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν διάλεκτοι. Οι τρεις κριτές της Επετηρίδας, μάλιστα, φάνηκε να ευαισθητοποιούνται περισσότερο με τη σύνδεση των πρότζεκτ με το ελληνικό, το μεσογειακό τοπίο, παρά με την καινοτομία, την οποία συναντούν πολύ συχνά πλέον έξω. Ισως έχουν στο μυαλό τους την Ελλάδα ως κάτι εξωτικό», υπογραμμίζει ο Νίκος Σούλης.

«Το έχω δει εκεί»

Στην κουβέντα μας, ένα μεσημέρι Κυριακής, πηγαίνουμε από το ένα θέμα στο άλλο, μέχρι που αποσπώ την πολυπόθητη πληροφορία για ομοιότητες στις κατασκευές Ελλήνων αρχιτεκτόνων σήμερα. «Εχουμε μια επιστροφή στο παρελθόν», αναφέρει ο διευθυντής έκδοσης των «Δομών». «Δεν ξέρω αν ευθύνεται η κρίση, ωστόσο οι αρχιτέκτονες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο αυτούσια υλικά, χωρίς επεξεργασία, όπως είναι το ξύλο και το μέταλλο. Τα social media, ειδικά το Pinterest, έχουν αλλάξει τις συνήθειές μας, δημιουργώντας μια νέα συνθήκη, εκείνη του “το είδα εκεί και το θέλω έτσι”. Αυτό, βέβαια, βοηθάει μερικές φορές και τους αρχιτέκτονες, ώστε πιο πρωτοποριακά έργα να γίνονται αποδεκτά, αφού μπορεί να έχουν πάρει πολλά… likes».

Αυτό, όμως, καταλήγει μπούμερανγκ τελικά για τους Ελληνες σχεδιαστές. «Στις “Δομές” βλέπουμε την πορεία εξέλιξης μιας μελέτης, γιατί ζητούμε πλήρη φάκελο συμμετοχής. Οι αρχιτέκτονες πάμε τα σχέδια στον πελάτη και σε εκείνο το σημείο ξεκινάει μια μεγάλη “μάχη”: “Το θέλω έτσι γιατί το είδα εκεί”,

“Ναι, αλλά δεν βοηθάει στη λειτουργικότητα” – αυτός είναι ένας συνηθισμένος διάλογος», περιγράφει ο ίδιος. Αναρωτιέμαι εάν υπονοεί ότι έτσι, στην πορεία, μπορεί να χάνεται η όρεξη για δημιουργικότητα. Μου αποκρίνεται με ένα «είναι και λίγα τα χρήματα πια».

«Homage» στις μελέτες

Στη συζήτηση με τον Νίκο Σούλη, ξεφυλλίζω και πάλι την Επετηρίδα. Παρατηρώ ότι οι μελέτες καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο. «Αυτός ήταν ο στόχος μας», συμπληρώνει αμέσως, «να αναδείξουμε τα έργα που δεν έγιναν. Οι περισσότερες μελέτες ήταν συμμετοχές σε ελληνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς, είτε διακρίθηκαν είτε όχι, κι εμείς παρουσιάζουμε αυτούσια τη δουλειά του αρχιτέκτονα: όλες εκείνες τις εργατοώρες, όλον εκείνον τον κόπο που χρειάζεται για να εκπονήσεις μια μελέτη. Στην Ελλάδα υπάρχει ταλέντο και απομένει αρκετή όρεξη. Χρειάζεται, όμως, και ο πελάτης να είναι ανοικτός, διότι η διαδρομή από τον αρχικό σχεδιασμό ώς την υλοποίηση είναι μακρύς, με έναν να συντονίζει, έναν να πληρώνει και πολλούς να κατασκευάζουν. Ο κόπος αυτός, λοιπόν, είναι άξιος επιβράβευσης. Εξάλλου, δεν μας αφορά αν έχει κάποιος να πληρώσει ένα έργο, αλλά αν μπορεί κάποιος να το σχεδιάσει. Ευχής έργον, να συμπέσουν αυτά τα δύο».

Νέος διαγωνισμός

Μετά τον διεθνή διαγωνισμό «Room18: Το νέο αστικό ξενοδοχείο», το 2016, οι «Δομές» ετοιμάζουν τον νέο διαγωνισμό μελέτης, που θα ανακοινωθεί τον Νοέμβριο. Πέρυσι, ο διαγωνισμός είχε επικεντρωθεί στον ύπνο, ενώ τρία πρώτα διακριθέντα έργα υλοποιήθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη σε κλίμακα 1:1 («αποδεικνύοντας ότι “γίνεται”», λέγεται σχετικά). Φέτος, το θέμα θα είναι το φαγητό, με κεντρικό ερώτημα: «Μετράει το περιβάλλον ή αρκεί η γεύση;». Σύμφωνα με πληροφορίες, θα ζητηθεί από τους αρχιτέκτονες να σχεδιάσουν έναν χώρο κουζίνας και έναν χώρο φαγητού για οκτώ άτομα, «για να ξεφύγουμε από τη στενή έννοια της οικογένειας. Ισως του χρόνου ζητήσουμε κάτι σχετικά με την εργασία…», λέγεται χαρακτηριστικά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή