Ισχυρό χαρτί της Τουρκίας στη σχέση της με τις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και δεκαετίες είναι η «ανεξάρτητη» πολιτική της, με την οποία διαμηνύει στους συμμάχους της ότι έχει πλήρη επίγνωση της στρατηγικής και στρατιωτικής σημασίας της. Η Αγκυρα, επίσης, δεν διστάζει να απειλήσει ότι θα μπορούσε να συνάψει σχέσεις με άλλες δυνάμεις, όπως κάνει με τη Ρωσία σήμερα. Η Αθήνα, δε, πάντα ήλπιζε σε επιδείνωση των σχέσεων Ουάσιγκτον – Αγκυρας για να ενισχυθεί ο δικός της δεσμός με την υπερδύναμη. Οι ΗΠΑ πάντα επέβαλλαν μια ισορροπία στις σχέσεις τους με την Ελλάδα και την Τουρκία. Η σημερινή συγκυρία, όμως, ίσως οδηγήσει αλλού.
Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι διαφορετική απ’ ό,τι ήταν πριν από λίγα χρόνια. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει αποδείξει επανειλημμένως ότι είναι τζογαδόρος, έτοιμος να ποντάρει ολοένα και περισσότερα· ποτέ, όμως, δεν ήταν τόσο μεγάλοι οι κίνδυνοι και τόσο ανίσχυρο το χαρτί του. Η χώρα του είναι διχασμένη και οι Κούρδοι στα σύνορά της ενισχύονται. Ετσι, ο κ. Ερντογάν κάνει ό,τι έκανε όποτε βρισκόταν σε αδύναμη θέση – ανέβασε το τίμημα. Στη διαμάχη με την Ουάσιγκτον, που οδήγησε και τις δύο χώρες να σταματήσουν να χορηγούν βίζες στους πολίτες της άλλης, ο Τούρκος πρόεδρος χθες ανέβασε ακόμη περισσότερο την ένταση. «Η Τουρκία δεν είναι κάποια χώρα φυλών. Είναι το κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας και θα το δεχθείτε αυτό. Εάν δεν το δέχεστε, τότε λυπάμαι αλλά δεν σας έχουμε ανάγκη», δήλωσε ο κ. Ερντογάν.
Η απόσυρση γερμανικών δυνάμεων από τη βάση Ιντσιρλίκ αποδεικνύει ότι η Τουρκία έχει διάθεση για ρήξεις. Ο κ. Ερντογάν, όμως, ίσως βασίζεται σε υπερβολικό βαθμό στην καλή χημεία του με τον Ντόναλντ Τραμπ – ο οποίος ήταν ο μόνος ηγέτης δυτικής χώρας που τον συνεχάρη για την (οριακή) νίκη του στο δημοψήφισμα, βάσει του οποίου αλλάζει το τουρκικό πολίτευμα. Ισως γι’ αυτό τραβάει το σχοινί στα άκρα, νομίζοντας ότι ο κ. Τραμπ μπορεί, όπως και ο ίδιος, να οδηγεί τη χώρα σε λάθος κατεύθυνση χωρίς να τον εμποδίζει κανείς. Θα συνειδητοποιήσει το λάθος του αργά ή γρήγορα.
Την ερχόμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα επισκεφθεί τις ΗΠΑ. Καλό θα ήταν να μη θεωρεί ότι η επιδείνωση των σχέσεων Ουάσιγκτον – Αγκυρας είναι ήδη μια νίκη. Η Ελλάδα πρέπει, ανεξαρτήτως, να διαθέτει περισσότερα επιχειρήματα για το δίκιο των θέσεών της, να εμπνέει εμπιστοσύνη για την αξιοπιστία της ως σταθερός σύμμαχος. Το ότι ο κ. Ερντογάν παρεκτρέπεται σήμερα δεν αποκλείει το ότι κάποια στιγμή η Τουρκία θα στραφεί πάλι προς τις ΗΠΑ.