Η αόρατη αυτοϋπονόμευση

2' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η​​ αξία του φυσικού πλούτου και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι προφανής. Και όμως, λειτουργούμε με απίστευτη απερισκεψία. Η οικολογική καταστροφή του Σαρωνικού δεν είναι παρά το πιο χτυπητό πρόσφατο παράδειγμα. Θα αναφερθώ σε μια άλλη αυτοϋπονόμευση, λιγότερο ορατή, αλλά αντίστοιχη.

Ξένος καθηγητής που συμμετείχε σε θερινά σεμινάρια, ενθουσιασμένος από την εμπειρία του αποφάσισε μετά την επίσκεψή του στα μεγάλα μουσεία της Αθήνας να προμηθευτεί έναν σημαντικό αριθμό αντιγράφων εκθεμάτων για να διακοσμήσει το σπίτι του. Δεν μπορούσε να τα μεταφέρει ο ίδιος αεροπορικώς, οπότε αποφάσισε, ακολουθώντας τη συμβουλή υπαλλήλων, να τα παραγγείλει από τον ιστότοπο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (TAP.gr).

Ο ιστότοπος αυτός είναι είκοσι χρόνια πίσω, αισθητικά όσο και λειτουργικά. Οι παραγγελίες γίνονται μόνο μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ο καθηγητής έστειλε λοιπόν τη λίστα των αγορών του στη σχετική διεύθυνση. Πέρασαν τρεις εβδομάδες δίχως απάντηση. Δύο εβδομάδες αργότερα, πήρε τηλέφωνο. Επειτα από καμιά δεκαριά προσπάθειες, απάντησε υπάλληλος που του έδωσε μια ηλεκτρονική διεύθυνση καθώς, όπως του είπε, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του ιστότοπου δεν λειτουργούσε. Το μήνυμα όμως του επεστράφη λόγω αγνώστου διευθύνσεως. Απτόητος εκείνος δοκίμασε ώς και το φαξ για να διαπιστώσει πως έχει πάψει να λειτουργεί. Εχοντας λοιπόν εξαντλήσει όλα τα μέσα, απευθύνθηκε σε κοινό μας φίλο, ο οποίος επικοινώνησε με το Γραφείο Προώθησης Πολιτιστικών Προϊόντων & Συντονισμού Πωλητηρίων του ΤΑΠ. Του απάντησε μια ευγενής κυρία που εξεπλάγη: «Κύριέ μου, εμείς δεν έχουμε e-shop» του είπε! «Μα τότε προς τι η κατηγορία “Πωλητέα είδη” που περιλαμβάνει προϊόντα με τιμές;», της ανταπάντησε αυτός. «Α, αυτό είναι απλά ενημερωτικό», εισέπραξε. «Οπότε πώς μπορεί να αγοράσει κάποιος από το εξωτερικό;», επέμενε εκείνος. «Δεν μπορεί. Προφανώς λάθος πληροφορία δόθηκε από τα πωλητήρια των μουσείων». Ακολούθησαν οι γνωστές δικαιολογίες για «υποστελέχωση της υπηρεσίας», ανάγκη έγκρισης κονδυλίων για εκσυγχρονισμό των διαδικασιών κ.λπ.

Ας υποθέσουμε πως αύριο αναλάμβανε υπουργός Πολιτισμού που ήθελε να δώσει λύση. Θα είχε δύο επιλογές. Η μία, βελτίωση της αποτελεσματικότητας της υπηρεσίας. Θα προσέκρουε στους περιορισμένους πόρους, τον απίστευτο συγκεντρωτισμό, τη διάχυση της ευθύνης και το ξεβόλεμα των υπαλλήλων. Η δεύτερη και πιο τολμηρή, η ανάθεση των πωλητηρίων σε ιδιωτική εταιρεία. Θα δημιουργούσε υποψίες ύποπτων συνδιαλλαγών, ενώ θα ξεσήκωνε θύελλα διαμαρτυριών από τα συνδικάτα και τους λαϊκιστές δημοσιογράφους που δεκαετίες στηρίζουν τα «πάγια αιτήματα» της κάθε συντεχνίας στο όνομα της κοινωνικής δικαιοσύνης. Τεράστια πανό «Οχι στο ξεπούλημα του πολιτισμού μας» θα κάλυπταν τα παράθυρα του υπουργείου, ενώ εκατοντάδες αφελείς καλοθελητές θα αναλάμβαναν να μας εξηγήσουν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την εθνική σημασία του πολιτισμού και γιατί ένας τέτοιος τομέας πρέπει να παραμείνει στα χέρια του κράτους. Το πολιτικό κόστος θα οδηγούσε τον υποθετικό μας υπουργό σε αδράνεια. Γιατί να πάρει ένα ρίσκο για κάτι που στην καλύτερη περίπτωση δεν θα είναι καν ορατό στους ψηφοφόρους· και οι ξένοι, όπως είναι γνωστό, δεν ψηφίζουν.

Το μακροπρόθεσμο οικονομικό κόστος της αδράνειας δεν είναι καθόλου ασήμαντο. Κατ’ αρχάς διαφεύγουν έσοδα που είναι αναγκαία. Πρόκειται για μια καθόλου ευκαταφρόνητη αγορά όπως μπορεί να διαπιστώσει όποιος επισκεφθεί τα ηλεκτρονικά πωλητήρια των μεγάλων μουσείων. Επιπλέον, εμπαίζουμε και ταλαιπωρούμε ανθρώπους που έχουν θετική προδιάθεση απέναντί μας και μπορούν να λειτουργήσουν ως πρεσβευτές μας σε κρίσιμες στιγμές. Τέλος, αφήνουμε να χαθούν επιχειρηματικές ευκαιρίες που συμβάλλουν στην αύξηση των εξαγωγών και επομένως στην οικονομική ανάπτυξη και στη μείωση της ανεργίας.

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ξεφύγουμε από το αδιέξοδο, από το να βρεθούν πολιτικοί αποφασισμένοι να αγνοήσουν το βραχυπρόθεσμο κόστος υπέρ του μακροπρόθεσμου οφέλους.

* Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή