Οι τουρίστες είναι παντού!

8' 4" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι αφίξεις ξένων επισκεπτών αυξάνονται κάθε χρόνο. Παρ’ όλα αυτά η Αθήνα παραμένει κατά κύριο λόγο μια σχετικά σύντομη στάση πριν από τα νησιά. Λίγοι είναι εκείνοι που έρχονται αποκλειστικά για να γνωρίσουν την πόλη. Ωστόσο, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με το παρελθόν: οι τουρίστες είναι πια παντού! Χάρη στην τεχνολογία, ξεμυτίζουν από το οχυρό τους στην Πλάκα και αρχίζουν να εξερευνούν καινούργιες γειτονιές και γωνιές της πρωτεύουσας. Οι νέοι ταξιδιώτες είναι σε αναζήτηση γνήσιων εμπειριών, θέλουν να ζήσουν όπως οι ντόπιοι. Και οι τουριστικές πλατφόρμες και εφαρμογές στα κινητά κάνουν το ταξίδι τους πιο εύκολο, πιο προσιτό και πιο… αυθεντικό.

«Δεν μας αρέσει να τρώμε πρωινό στο ξενοδοχείο. Προτιμάμε να πηγαίνουμε σε μικρά, ήσυχα μέρη, στα οποία δεν πηγαίνουν πολλοί τουρίστες», μου λέει ο Φάμπιαν, ένας 29χρονος Γερμανός, τον οποίο συνάντησα μαζί με τη σύντροφό του, την Ιωάννα, μια Πολωνέζα 27 ετών, στο Little Tree στο Κουκάκι. Το όμορφο αυτό καφέ-βιβλιοπωλείο βρίσκεται κοντά στο Μουσείο της Ακρόπολης, αλλά δεν είναι σε εμφανές σημείο. Εγώ πηγαίνω εκεί γιατί είναι το στέκι μου, αλλά οι ξένοι πού το ανακάλυψαν; «Στο TripAdvisor», εξηγεί η Έρη, συνιδιοκτήτρια του καταστήματος. «Μόνοι τους το βάζουν, μόνοι τους γράφουν κριτικές», λέει ανασηκώνοντας τους ώμους της και φεύγει για να σερβίρει τον επόμενο πελάτη. 

Το ξένο ζευγάρι ζει στη Νόιρουπιν, μια πόλη βορειοδυτικά του Βερολίνου. Η Ιωάννα είναι σεφ και ο Φάμπιαν εργάζεται στον κλάδο της πληροφορικής. Οι δουλειές τους όμως είναι αρκετά πιεστικές. «Δεν περνάμε αρκετό ποιοτικό χρόνο μαζί, οπότε φροντίζουμε να αναπληρώνουμε το κενό στις διακοπές μας», μου εκμυστηρεύονται. Στο Little Tree έφαγαν γιαούρτι με φρούτα και μέλι, ενώ μοιράστηκαν ένα σάντουιτς με γραβιέρα, chorizo Δράμας και σπιτική μαγιονέζα. «Πριν καθίσουμε οπουδήποτε, κοιτάμε πρώτα τον κατάλογο. Το φαγητό εδώ είναι καλό», τονίζει η Ιωάννα, που ένιωθε τόσο άνετα στον χώρο, ώστε έβγαλε τα παπούτσια της. 

Η ιδέα για το άρθρο γεννήθηκε όταν μια μέρα πήγα στο «Μαύρο Πρόβατο», στο γνωστό εστιατόριο στο Παγκράτι. Αμέσως μου κίνησε την προσοχή η διεθνής πελατεία. Το εστιατόριο βρίσκεται εκτός κέντρου, σε μια συνοικία που δεν θεωρείται τουριστική. Το επισκέφτηκα ξανά. Αυτή τη φορά οι ξένοι πελάτες ήταν περισσότεροι από τους Έλληνες. Ο υπεύθυνος του καταστήματος, Γιώργος Καλαμαράς, μας πληροφορεί ότι, εκτός από το TripAdvisor, παίζουν σημαντικό ρόλο τα άρθρα σε ξένα έντυπα: «Οι Financial Times δημοσίευσαν μια κριτική για το εστιατόριό μας πριν από πέντε χρόνια και θυμάμαι τότε που είχε έρθει ένας και παρήγγειλε τα ίδια που έφαγε ο δημοσιογράφος», δηλώνει. 

Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Όλο και περισσότερα περιοδικά και εφημερίδες του εξωτερικού παρουσιάζουν λίστες με τα καλύτερα μέρη στην Αθήνα. Πρόσφατα μάλιστα δημοσιεύτηκε στο γκλόσι περιοδικό Surface ένας οδηγός γραμμένος από τη Δήμητρα Κολοτούρα και τη Μαρέβα Γκραμπόφσκι, τις σχεδιάστριες και επιχειρηματίες που βρίσκονται πίσω από την επιτυχημένη φίρμα ρούχων και αξεσουάρ Zeus+Dione. Μεταξύ άλλων, συστήνουν το all-day café Tailor Made. «Το κατάστημα από μόνο του έχει ήρεμη ατμόσφαιρα, αλλά το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι η μεγάλη ποικιλία και η ποιότητα του καφέ και του τσάι», σημειώνουν. 

 

Οι τουρίστες  είναι παντού!-1

Αναζητώντας το Tailor Made στο Lonely Planet.

 

Η Κάθι, ο Τζον, η Σίντι και ο Κλιφ

Το «Φεϊρούζ», το φαγάδικο με λιβανέζικες νοστιμιές στην Αιόλου, είναι τρίτο στη λίστα του TripΑdvisor, σύμφωνα με τον γιο της οικογενειακής επιχείρησης. «Επίσης γίνεται αναφορά σε αυτό στην ιστοσελίδα spotted by locals καθώς και στο “Happy Cow”, μια εφαρμογή μόνο για χορτοφάγους», λέει ο ίδιος ενώ εργάζεται πίσω από τον πάγκο. Όσο τρώγαμε τα λαχματζούν μας μαζί με τη φωτογράφο του «Κ», τέσσερις Νεοϋορκέζοι μπαίνουν στο κατάστημα και το περιεργάζονται. Μία από τις κοπέλες της παρέας, η Σίντι, κρατά το κινητό και τσεκάρει τις εικόνες του εστιατορίου στο Google για να σιγουρευτεί ότι ήρθε στο σωστό μέρος. Όπως μας πληροφόρησαν εκ των υστέρων, ήρθαν να φάνε κάτι στα γρήγορα γιατί σε λίγη ώρα πετούσε το αεροπλάνο τους για τη Νέα Υόρκη. «Μας αρέσει να ταξιδεύουμε γρήγορα και αποτελεσματικά. Αποφεύγουμε μέρη όπου συχνάζουν πολλοί τουρίστες. Θέλουμε να νιώθουμε την κουλτούρα της κάθε χώρας». Στην Αθήνα είχαν δύο διανυκτερεύσεις, τον υπόλοιπο καιρό των διακοπών τους τον πέρασαν στη Σαντορίνη. Το προηγούμενο βράδυ είχαν επιλέξει το Funky Gourmet. «Προγραμματίζουμε τα πάντα πριν από το ταξίδι, κάνουμε τις κρατήσεις online. Δεν θέλουμε να ξοδεύουμε τον χρόνο μας στις διακοπές μας ψάχνοντας για μέρη. Με το ίντερνετ είναι εύκολο να βρίσκεις αυτό που ψάχνεις».

«Το Airbnb και οι ιστοσελίδες τύπου TripAdvisor οδηγούν στην τουριστικοποίηση (touristification) μιας περιοχής, που είναι χειρότερο από τον εξευγενισμό (gentrification)», λέει γελώντας ο Χέρμπερτ, ένας κοινωνιολόγος από τη Γερμανία. Επισκέφτηκε την Αθήνα στο πλαίσιο ενός συνεδρίου με θέμα «Οι επιπτώσεις της τεχνολογίας στην κοινωνία» που διοργανώθηκε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Αυτός και οι συνάδελφοί του είχαν διαλέξει να φάνε μεσημεριανό στο εστιατόριο «Άμα Λάχει» στην Καλλιδρομίου. «Ζω στο Κρόιτσμπεργκ, ξέρω πώς αλλάζει μια περιοχή από τον τουρισμό. Κλείνουν τα μαγαζιά και ανοίγουν στη θέση τους καταστήματα που πωλούν τουριστικά είδη. Ο μέσος όρος των τουριστών πιστεύουν ότι είναι εθνογράφοι. Λένε ότι ψάχνουν για εμπειρίες αυθεντικές, αλλά στην ουσία δεν συνδέονται πραγματικά με την πόλη, απλώς καταναλώνουν μέρη και εικόνες και μετά φεύγουν. Όλη αυτή η κατάσταση μου θυμίζει Ντίσνεϊλαντ». 

 

Οι τουρίστες  είναι παντού!-2

Ο Φάμπιαν και η Ιωάννα, κάτοικοι Γερμανίας, τρώνε πρωινό στο Little Tree στο Κουκάκι. 

 

Ο τουρισμός ως «πρόβλημα»

Όπως μας εξηγεί, «ο τουρισμός είναι μια τεράστια βιομηχανία, με τα φτηνά αεροπορικά εισιτήρια και όλα αυτά. Οι τοπικοί άρχοντες συχνά θυσιάζουν την πόλη σε αυτήν. Η οικονομία μπορεί να πηγαίνει καλά, αλλά είναι επίσης μια απώλεια για την κοινωνία. O τουρισμός αποικίζει τις γειτονιές των πόλεων. Οι τουρίστες θεωρούν ότι όσα τους προσφέρονται απλόχερα τους ανήκουν. Όλα αυτά είναι λάθος γιατί πρέπει να κοιτάμε τη βιωσιμότητα», υπογραμμίζει ο Χέρμπερτ. Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν είναι διαχειριστικό, αλλά και κοινωνικό, δημιουργούνται ανισότητες. Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο του συναδέλφου Γιώργου Λιάλιου, ο υπερβολικός τουρισμός φέτος έφερε την κατάρρευση των υποδομών σε πολλούς προορισμούς στην Ελλάδα. «Ο τουρισμός χρειάζεται περισσότερη ρύθμιση. Στο Βερολίνο για παράδειγμα πραγματοποιούνται διαμαρτυρίες των κατοίκων ενάντια στο Airbnb», καταλήγει ο Γερμανός κοινωνιολόγος.

 

Οι τουρίστες  είναι παντού!-3

Ο Αυστριακός Στέφαν ήρθε με τον φίλο του στη χώρα μας για να κάνει ιστιοπλοΐα. 

 

Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που γνωρίζουν τις επιπτώσεις και είναι πιο ευσυνείδητοι στις επιλογές τους. Όπως ο Αυστριακός Στέφαν, που τον πετύχαμε να αγοράζει τρόφιμα στις «4 Εποχές», ένα κατάστημα βιολογικών στην οδό Νίκης. Είναι 43 ετών και δουλεύει στη δημόσια διοίκηση της χώρας του. «Προσπαθώ να νιώσω τον παλμό της πόλης, αλλά δεν μου αρέσει το Airbnb. Δεν σου έρχεται φτηνότερα, ούτε βιώνεις τον τρόπο ζωής των άλλων. Γνωρίζεις μόνο αυτόν που σου νοικιάζει το διαμέρισμα και τέλος», τονίζει και συμπληρώνει: «Μένω στο Σάλτσμπουργκ, το οποίο είναι ο τρίτος μεγαλύτερος τουριστικός προορισμός στην Ευρώπη. Έχω δει τις επιπτώσεις που έχει ο τουρισμός στην πόλη μου. Οι κάτοικοι δεν βρίσκουν διαμερίσματα να νοικιάσουν. Έχουν γίνει όλα πιο ακριβά. Η οικονομία αναπτύσσεται, αλλά όχι απαραίτητα για τους κατοίκους μιας γειτονιάς». 

Ο Σαμ, ο Ρομπ και η Μπιάνκα περπατούσαν στην Πλάκα όταν πρόσεξαν κόσμο να πίνει σε μια ταράτσα. Είδαν το Anglais, ένα νέο στέκι, που άνοιξε πριν από έναν μήνα στο Μοναστηράκι. «Σκεφτήκαμε ότι θα είναι ένα όμορφο μέρος να απολαύσεις το ηλιοβασίλεμα και ένα κοκτέιλ. Τι μπορεί να πάει στραβά;» λέει ο Σαμ, που είναι Λονδρέζος και ασχολείται με την αθλητική δημοσιογραφία. «Ταξιδεύουμε πάντα χωρίς σχέδιο. Απλώς περπατάμε στην πόλη κι αν δούμε κάτι που μας προκαλεί το ενδιαφέρον, το τσεκάρουμε επιτόπου στο ίντερνετ και μπαίνουμε μέσα», σημειώνουν ο Ρομπ και η Μπιάνκα, που είναι από την Αγία Λουκία, ένα μικρό νησί της Καραϊβικής. «Υπάρχουν άνθρωποι που περνούν τόσο χρόνο κάνοντας έρευνα πριν από το ταξίδι τους. Και τελικά όλοι έχουν τις ίδιες εμπειρίες πάνω κάτω. Εξάλλου, αν έχεις δει το μέρος τόσες φορές σε φωτογραφίες στο ίντερνετ, είναι σαν να το έχεις ήδη ζήσει. Είναι ωραίο να ανακαλύπτεις μόνος σου πράγματα σε ένα ταξίδι», συμπληρώνει ο Σαμ. Γι’ αυτούς η τεχνολογία έχει λύσει το πρόβλημα της αναμεταξύ τους επικοινωνίας. «Τώρα στην Ευρώπη δεν χρεώνεται το roaming, οπότε είναι πολύ πιο εύκολο να συνεννοείσαι με τον άλλο, δεν χρειάζεται να βρίσκεσαι σε μέρος με Wi-Fi».

 

Οι τουρίστες  είναι παντού!-4

Ο Άλεξ και η Γουίνγκ κάνουν περίπατο στην παραλιακή. 

 

Πριν από την πετρελαιοκηλίδα

H Αθήνα δεν είναι ακόμη γνωστή για τις παραλίες της. Πολλοί τουρίστες όμως αρχίζουν να τις ανακαλύπτουν. Ίσως δεν είναι τώρα η καλύτερη στιγμή, αλλά ένα παντρεμένο ζευγάρι Κινέζων ήρθε στην Αθήνα ειδικά γι’ αυτόν τον λόγο. Τους συναντήσαμε μία ημέρα πριν από το ατύχημα στη Σαλαμίνα. «Μας αρέσει να ταξιδεύουμε σε παραθαλάσσιες πόλεις», λένε ο Άλεξ και η Γουίνγκ, που η δουλειά τους είναι να εξάγουν κινεζικά προϊόντα. Ανήκουν στη μεσαία τάξη της Κίνας και μιλούν καλά αγγλικά. «Στην Ασία η θάλασσα είναι γκρίζα και μυρίζει. Εδώ είναι μπλε!» Κολακευτική, οπωσδήποτε, διαπίστωση που ακούγεται σήμερα λίγο σαν ανέκδοτο.  Αλλά πώς έφτασαν έως την ακτή; «Ήρθαμε με το τραμ. Βρίσκουμε τα πάντα με το google maps. Είναι ο προσωπικός μας οδηγός».

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που προτιμούν να ταξιδεύουν λίγο πιο παραδοσιακά, λίγο πιο old-school. Στην Πραξιτέλους βλέπουμε ένα βράδυ δύο ερωτευμένους Γάλλους να κάθονται στη μέση του δρόμου και να διαβάζουν Lonely Planet. Αναζητούσαν το Tailor Made στην πλατεία Αγίας Ειρήνης, γιατί «ήθελαν να πιουν ένα καλό κοκτέιλ». «Προτιμάμε αυτόν τον οδηγό. Μας βοηθάει να βρίσκουμε μέρη χωρίς να χρειάζεται να διαβάζουμε εκατό κριτικές. Το ίντερνετ δεν λειτουργεί πάντα ή είναι αργό ή δεν βρίσκεις πάντα τη σωστή πληροφορία. Εμπιστευόμαστε την άποψη του ταξιδιωτικού δημοσιογράφου του Lonely Planet. Οι απόψεις τους είναι πάντα έγκυρες», μας λένε ενώ πίνουν μια γουλιά από το ποτό τους. 

Είναι Σάββατο βράδυ. Το κέντρο σφύζει από ζωή. Κόσμος πολύς πηγαινοέρχεται, πίνει στα μπαράκια ή τρώει σε ένα από τα δεκάδες εστιατόρια που έχουν ανοίξει τα τελευταία χρόνια στην πρωτεύουσα. Θεωρητικά, η Αθήνα έχει όλα τα φόντα να γίνει η επόμενη Βαρκελώνη. Αναρωτιέμαι, μόνο, αν το θέλουμε πραγματικά. ■

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή