Το Βερολίνο μιας έφηβης

Ένα κορίτσι 15 ετών επιστρέφει στην πόλη όπου έζησε τα πρώτα του παιδικά χρόνια. Και την ανακαλύπτει από την αρχή.

Kάθε φορά που ακούω τον J.F.K. να λέει «Ich bin ein Berliner» (σ.σ. είμαι Βερολινέζος) μπροστά στην Πύλη του Βρανδεμβούργου, μου έρχεται να φωνάξω: «Όχι, ICH bin ein Berliner». Εγώ, που έχω ζήσει τη μισή μου ζωή σε αυτή την πόλη. Φέτος ξαναγύρισα μόνη μου στη γειτονιά όπου μπουσούλησα, περπάτησα και έμαθα να κάνω ποδήλατο. Αν το καλοσκεφτώ, κι εσύ, κι εγώ, και όλοι είμαστε Βερολινέζοι. Αρκεί να περάσεις μερικές μέρες σ’ αυτή την πόλη για να ξεχάσεις από πού έρχεσαι. Τρως currywurst, φοράς σανδάλια με κάλτσες, ακούς AnnenMayKantereit (ροκ μπάντα από την Κολωνία) στο πάρκο πίνοντας αναψυκτικό Club-Mate και είσαι πραγματικός Βερολινέζος.

Είμαι σχεδόν 15 χρόνων και φέτος το καλοκαίρι ταξίδεψα για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μου στο Βερολίνο. Η Barbara, o Claudius και οι φίλες μου από τον παιδικό σταθμό –η Emilia και η Jola– με φιλοξένησαν στο σπίτι τους στο Prenzlauerberg. Tα πρωινά έκανα πρακτική στο Λογοτεχνικό Φεστιβάλ της πόλης, τα απογευματόβραδα έβγαινα και εξερευνούσα. Ο Claudius (που μου έμαθε ποδήλατο χωρίς βοηθητικές όταν ήμουν πέντε χρόνων) μου δάνεισε ένα vintage ποδήλατο, με το οποίο έκανα πάνω από 100 χιλιόμετρα. Έκαψα επιτυχώς όλες τις θερμίδες από τα αμέτρητα σνακ που καταβρόχθιζα εκείνες τις μέρες, άλλοτε παρέα με τους φίλους μου, άλλοτε μόνη μου.

Με το Google maps ανοιχτό, χάνοντας τον δρόμο κάθε τρία λεπτά και στρίβοντας συνεχώς στο λάθος σημείο –μια και με τον προσανατολισμό δεν τα πάω καλά–, μπήκα σε αμέτρητα μαγαζιά, βιβλιοπωλεία, δισκάδικα και καφέ. Μερικά μου ήταν γνωστά απ’ τα παλιά, όπως το βιετναμέζικο Μonsieur Vuong στο Mitte, άλλα ήταν καινούργια και τα ανακάλυπτα είτε μέσω φίλων είτε μέσω διάφορων hipster οδηγών πόλης που κυκλοφορούν online.

 

Φωτογραφία: ΚΛΑΡΑ ΤΣΟΥΜΠΛΕΚΑ

Κατέληξα να αγαπήσω το Βερολίνο ακόμα περισσότερο, καθώς μου αποκαλύφθηκε μια εντελώς ξένη του για μένα πλευρά. Ανάμεσα σε  συναυλίες, φεστιβάλ, μαγαζιά με είδη δεύτερο χέρι και ορθάδικα βρήκα μικρά πράγματα που επανεκτίμησα: τα αυτοκόλλητα στους τοίχους, τις σπιτικές λεμονάδες που πουλούσαν τα παιδιά στα πεζοδρόμια, τον τύπο που έγραφε ποιήματα με μια παλιά γραφομηχανή στο γρασίδι, τα χαρακτηριστικά Photoautomaten (αυτόματους φωτογραφικούς θαλάμους) σε κάθε γωνιά. Αν αποφεύγεις τους επιθετικούς ποδηλάτες –που είναι σίγουρα πιο επικίνδυνοι απ’ τα αυτοκίνητα– και τους Γερμανούς υπαλλήλους των σούπερ μάρκετ που απεχθάνονται τα αγγλικά, μπορείς, είτε είσαι φοιτητής με InterRail, είτε ταξιδεύεις οικογενειακώς, είτε έχεις έρθει για ρομαντικό weekend, να ζήσεις το Βερολίνο σε όλο του το μεγαλείο. Και –γιατί όχι;– να κυκλοφορείς κι εσύ με κάλτσες και σανδάλια στους δρόμους, όπως θα δεις να κάνουν οι Μπερλίνερ.

ΟΧΙ ΜΟΝΟ CURRYWURST

Όταν έτρωγα έξω, απέφευγα να πηγαίνω σε μέρη με «τυπική» γερμανική κουζίνα και θα σας σύστηνα το ίδιο. Δεν είναι το δυνατό τους σημείο. Προτιμήστε να πειραματιστείτε με πιο εξωτικές γεύσεις. Το προσωπικό μου νούμερο ένα είναι το βιετναμέζικο Monsieur Vuong, όπως ανέφερα και νωρίτερα, στην Alte Schönhauser Strasse. Εάν έχει ήλιο, θα σας πρότεινα να καθίσετε έξω, στους ξύλινους πάγκους, και να πιείτε ένα δροσιστικό mango lassi. Επειδή πηγαίνω στο Monsieur Vuong από 3 χρόνων, παραμένω από νοσταλγία στο Kinderteller μου (παιδικό πιάτο), αλλά σερβίρει επίσης υπέροχες σούπες won ton, καυτερά νουντλς, πάπια Πεκίνου με πιτάκια και πολλά άλλα.

Φέτος ανακάλυψα και πολλά καινούργια μέρη, όπως το Distrikt Coffee. Πήγαμε με μια φίλη μου για brunch και μοιραστήκαμε απίθανα τοστ με αβοκάντο. Στο Βonanza Coffee Heroes στο Prenzlauerberg σερβίρουν τον καλύτερο καφέ του Βερολίνου. Έχει ωραίους πάγκους για να καθίσεις, αλλά εμείς αποφασίσαμε να πάρουμε τους καφέδες μαζί μας στο Mauerpark. Τους αργορουφήξαμε στο γρασίδι, συνοδεία live μουσικής από μια indie μπάντα που έπαιζε εκείνη την ηλιόλουστη μέρα. Για μια αυθεντική γεύση της πόλης, δοκιμάστε currywurst, τη βερολινέζικη «εφεύρεση» από λουκάνικο με κέτσαπ και κάρι. Εγώ πηγαίνω στο Curry Mitte, ένα ορθάδικο στη μέση της Rosenthaler Platz. Για παγωτό περνάω πάντα απ’ το Eismanufaktur στο Μitte – έχει το καλύτερο σε όλο το Βερολίνο. Η γεύση που μου αρέσει πιο πολύ είναι το μάνγκο, αλλά μπορείτε να δοκιμάσετε κανέλα, κόκκινο πιπέρι και ρυζόγαλο.

ΒΙΒΛΙΟΦΑΓΩΝ ΕΓΚΩΜΙΟ

Ως βιβλιολάτρις έχω και τα αγαπημένα μου βιβλιοπωλεία σε κάθε πόλη που επισκέπτομαι. Στο Βερολίνο ξεχωρίζω το Οcelot στο Mitte, με τα προσεκτικά επιλεγμένα βιβλία –περισσότερα αγγλικά παρά γερμανικά– και το συμπαθητικό καφέ. Ένα πιο mainstream, αλλά εξίσου καλό, βιβλιoπωλείο είναι το τεράστιο Dussmann σε έναν απ’ τους πιο εμπορικούς δρόμους του Βερολίνου. Η αδυναμία μου είναι το αγγλικό τμήμα με τις δερμάτινες πολυθρόνες δίπλα στα παράθυρα. Εκεί άρχισα και τέλειωσα τη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα μέσα σε μία μέρα. Το do you read me? δεν έχει  βιβλία, αλλά τη μεγαλύτερη επιλογή περιοδικών που έχετε δει ποτέ – μόδας, lifestyle, τέχνης, αρχιτεκτονικής, μουσικής. Εκεί πρωτοξεφύλλισα το frankie, το Teeth mag, το Kinkfolk και το Aperture.

ΟΛΑ ΔΕΥΤΕΡΟ ΧΕΡΙ

Τελευταία, μ’ ενδιαφέρει αυτό που ονομάζουν «ηθική μόδα», για την οποία έμαθα πολλά από το blog της Ελληνίδας Youtuber Κρίστεν Λεωτσάκου. Δηλαδή να ψωνίζουμε και να φοράμε ρούχα που έχουν φτιαχτεί με όσο γίνεται λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον, εξασφαλίζοντας τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη για την κοινότητα στην οποία παράγονται. Ένας διασκεδαστικός τρόπος ανακύκλωσης (εκτός από το κλέψιμο απ’ την ντουλάπα της μαμάς και της θείας μου) είναι οι αγορές από καταστήματα με είδη δεύτερο χέρι. Στο Βερολίνο θα βρείτε μεγάλη επιλογή σε μαγαζιά που πουλούν μεταχειρισμένα ρούχα. Δύο απ’ τα αγαπημένα μου είναι το Loretta και το Paul’s Boutique.

Φωτογραφία: ΚΛΑΡΑ ΤΣΟΥΜΠΛΕΚΑ

Το Loretta έχει περιορισμένη γκάμα ρούχων, αλλά όλα είναι πολύ προσεκτικά επιλεγμένα και σε προσιτές τιμές. Από τα ηχεία θα ακούγονται σοφτ τζαζ μελωδίες, ενώ οι εξυπηρετικές ιδιοκτήτριες θα σας δίνουν ασυνήθιστες συμβουλές μόδας, όπως να ανακατεύετε ρίγες με flower prints. Το Paul’s Boutique είναι λίγο πιο γκραντζ και θα παίζει πιθανότατα χαρντ ροκ. Έχει τεράστια ποικιλία – εκτός από ρούχα, θα βρείτε παπούτσια, τσάντες και άλλα αξεσουάρ. Ο Paul έχει μάλλον περισσότερα αντρικά (αν και δεν δίστασα να αγοράσω oversized μπλούζες απ’ τα αντρικά και vintage Levi’s) και η Loretta περισσότερα γυναικεία ρούχα.

ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ

Ένα μέρος που σίγουρα είχα αντικρίσει πολλές φορές όσο ζούσα στο Βερολίνο ήταν η East Side Gallery, ποτέ όμως δεν της είχα δώσει τη σημασία που της έδωσα αυτή τη φορά. Μαζί με τη φίλη μου Jula πήραμε τα ποδήλατα και τις πίτσες μας σε πακέτο και έπειτα από 45 λεπτά, 12 χιλιόμετρα και ένα μικρό διάλειμμα είδαμε όλη την East Side Gallery απ’ την αρχή μέχρι το τέλος. Η East Side Gallery είναι το κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου που έχει απομείνει – για την ακρίβεια, καταλαμβάνει 1,3 χιλιόμετρα κατά μήκος της Mühlenstrasse. Eίναι η μεγαλύτερη και μακροβιότερη υπαίθρια έκθεση στον κόσμο με συνολικά 105 τοιχογραφίες, ανάμεσά τους και το χαρακτηριστικό πολυφωτογραφημένο φιλί του Μπρέσνιεφ με τον Χόνεκερ. Όλα τα έργα που φιλοξενεί σχετίζονται με την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Αμέσως μετά επισκεφτήκαμε το Μνημείο του Ολοκαυτώματος, κοντά στην Πύλη του Βρανδεμβούργου. Οι γονείς μου μου έλεγαν ότι το βλέπαμε να χτίζεται το 2005 που ζούσαμε εκεί. Καθώς η Jula κι εγώ σκαρφαλώναμε στα γκρίζα μνήματα, ένας τουρίστας ήρθε ενοχλημένος να μας πει πως αυτό που κάνουμε είναι ασέβεια. Μετά, στην Αθήνα, όταν έδειξα στον πατέρα μου φωτογραφίες με τις δυο μας να πηδάμε από μνήμα σε μνήμα, με κοίταξε και εκείνος περίεργα. Καταλαβαίνω ότι οι άνθρωποι που βγάζουν σέλφι στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος μπορεί να γίνουν ενοχλητικοί ή ακόμα και προσβλητικοί, επειδή το έργο του Peter Eisenman έχει φτιαχτεί για να τιμήσει τους νεκρούς του Ολοκαυτώματος. Αλλά αναρωτιέμαι τι πρέπει να κάνουμε όταν επισκεπτόμαστε το μνημείο. Το να στεκόμαστε εκεί, μέσα στη σιωπή, είναι σαν να κρατάμε την ανάσα μας, σαν να πεθαίνουμε κι εμείς. Η τραγική ιστορία του ναζισμού και των θυμάτων του είναι μέρος της πόλης. Μήπως αντί να θρηνούμε μπροστά στα ανώνυμα γκρίζα μνήματα, θα ήταν προτιμότερο να τα αντιμετωπίσουμε σαν ένα διαδραστικό μνημείο, που ενσωματώνει το παρελθόν της πόλης;

ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΣΤΟ ΠΑΖΑΡΙ

Στην Αθήνα μού λείπουν οι υπαίθριες βερολινέζικες αγορές. Το σπίτι της Barbara βρισκόταν κοντά στο Mauerpark κι εκεί περνούσα όλες μου τις Κυριακές. Δίπλα στο τεράστιο πάρκο, όπου μαζεύονται κάθε Κυριακή αμέτρητοι καλλιτέχνες δρόμου κάθε είδους, είναι τοποθετημένοι οι πάγκοι της αγοράς.

Φωτογραφία: ΚΛΑΡΑ ΤΣΟΥΜΠΛΕΚΑ

Θα βρείτε μεταχειρισμένα έπιπλα, αντίκες, βινύλια, βιβλία, σουβενίρ, ρούχα, χειροποίητα καλλυντικά και ό,τι άλλο περνάει από τον νου σας. Τον αγαπημένο μου πάγκο τον είχε ένας ηλικιωμένος Βερολινέζος που έφτιαχνε κοσμήματα, επαναχρησιμοποιώντας απροσδόκητα υλικά, όπως καπάκια μπίρας, φωτογραφικά φιλμ, πένες κιθάρας, πιόνια σκακιού. Βρισκόμουν εκεί κοντά όταν έπιασε ξαφνική μπόρα. Αναζήτησα καταφύγιο στο «μαγαζί» του. Φεύγοντας, μου χάρισε ένα νόμισμα για να φτιάξω το δικό μου κολιέ. Ο ουρανός ήταν γαλάζιος ξανά.