Σοβαρό βήμα για την πλήρη αποκατάσταση της αξιοπιστίας του συστήματος ασύλου της Ελλάδας αποτελεί το γεγονός ότι έχει εκκαθαριστεί το 97,5% των 84.000 υποθέσεων (backlog) που εκκρεμούσαν πριν από τη σύσταση της Υπηρεσίας Ασύλου στη σημερινή της μορφή το 2011. Για την ελλιπέστατη λειτουργία του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα εκκρεμούν κατά της χώρας διαδικασίες επί παραβάσει για μη συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου.
Η διαδικασία εκκαθάρισης των υποθέσεων που εκκρεμούσαν κάποιες φορές πάνω από δεκαετία προχωρά (με διάταξη-τροποποίηση του άρθρου 22 του νόμου 4375/2016), καθώς χορηγείται άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σε αιτούντες διεθνή προστασία, δηλαδή άσυλο, σε αιτούντες των οποίων το αίτημα εκκρεμεί σε β΄ βαθμό τουλάχιστον για πέντε έτη χωρίς να έχει ακόμα εξεταστεί οριστικά η αίτησή τους. Πρόκειται για συνολικά 800 εκκρεμείς υποθέσεις που δεν θα λάβουν καθεστώς πρόσφυγα, αλλά, εφόσον βρίσκονται ακόμα στη χώρα, άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. «Πρόκειται για μια δίκαιη απόφαση, καθώς οι άνθρωποι αυτοί έχουν παραμείνει στη χώρα σε εκκρεμότητα για πάρα πολλά χρόνια χωρίς δική τους υπαιτιότητα, έχουν πλέον ενταχθεί και αναπτύξει δεσμούς με την Ελλάδα και τους ανθρώπους εδώ, ίσως έχουν κάνει και οικογένεια», τονίζει στην «Κ» η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου, κ. Μαρία Σταυροπούλου. «Θα ήταν επαχθές και άδικο έπειτα από τόσα χρόνια να ζητήσουμε από αυτούς τους ανθρώπους να επιστρέψουν στη χώρα προέλευσης» προσθέτει.
Οπως επισημαίνεται από τη νομική υπηρεσία του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής που συνέταξε τη σχετική διάταξη, «είναι πολύ πιθανό οι άνθρωποι αυτοί να έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα παραμονής στη χώρα βάσει άλλων διατάξεων του διεθνούς ή ευρωπαϊκού δικαίου». Σε κάθε περίπτωση, πάντως, «θα αποσυμφορηθεί περαιτέρω τη διαδικασία τελειωτικής εκκαθάρισης εκκρεμών προσφυγών με την περάτωση περίπου 800 υποθέσεων».
Με την ίδια τροπολογία, η οποία ψηφίστηκε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, μπαίνουν οριστικά στο αρχείο ακόμα 1.800 αιτήσεις ασύλου που έχουν κατατεθεί πριν από χρόνια και για τις οποίες ο αιτών δεν έχει ανανεώσει το δελτίο (αιτούντος άσυλο) επί οκτώ και πλέον μήνες, όπως απαιτεί η νομοθεσία.
Αυτό σημαίνει ότι κλείνει διοικητικά ο φάκελος της συγκεκριμένης υπόθεσης, εφόσον δεν έχει εκδηλωθεί το αναμενόμενο ενδιαφέρον από τον αιτούντα, έτσι ώστε η υπηρεσία να μην επιβαρύνεται από γραφειοκρατικές διαδικασίες για υποθέσεις που πρακτικά δεν ισχύουν.
Πηγές του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής αναφέρουν ότι έπειτα από 4,5 χρόνια λειτουργίας της Υπηρεσίας Ασύλου ως αυτοτελούς υπηρεσίας, «ολοκληρώνονται οι τελευταίες από τις 84.000 υποθέσεις backlog προς όφελος των αιτούντων άσυλο». Η διαδικασία αυτή αφορά τους πρόσφυγες, αλλά είναι και προς όφελος της ακεραιότητας του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα, για τη λειτουργία του οποίου η χώρα έχει δεχθεί πολλές επικρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού της από την εφαρμογή του κανονισμού του Δουβλίνου για το Ασυλο στην Ευρωπαϊκή Ενωση.