Ο γιος του κομμουνιστή – μια δύσκολη σχέση καθώς όλα αλλάζουν

Ο γιος του κομμουνιστή – μια δύσκολη σχέση καθώς όλα αλλάζουν

2' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΚΑΡΛ ΑΝΤΕΡΟΛΝΤ

Κόκκινοι

μτφρ.: Κώστας Κατσουλάρης

εκδ. Στερέωμα, σελ. 392

Το βιβλίο του Καρλ Αντερόλντ «Κόκκινοι», κάτι μεταξύ μυθιστορήματος και αυτοβιογραφίας, πραγματεύεται τη δύσκολη, αμφίθυμη σχέση πατέρα-γιου, υπό το πρίσμα όχι μόνο ενός παραδοσιακού πατερναλισμού, αλλά υπό το κράτος μιας φανατικής πολιτικής στράτευσης, που υπαγορεύει, εν είδει θρησκείας, ένα σταθερό σύστημα αξιών και κανόνων, αξιώνοντας την πλήρη υποταγή.

Ο λόγος για τον πραγματικό πατέρα του Καρλ, τον ηθοποιό Πιερ Ντεκάζ, γνωστό περισσότερο από δεύτερους ρόλους στο γαλλικό σινεμά και θέατρο, με μεγαλύτερη ίσως επιτυχία του τη συμμετοχή του, επί επτά συναπτά έτη, στο δημοφιλές έργο «Το κλουβί με τις τρελές».

Ο φιλόδοξος, εριστικός και αντικομφορμιστής ηθοποιός έχει όμως, εκτός από τον κόσμο του θεάματος, μια δεύτερη αγάπη: το Κομμουνιστικό Κόμμα. Μέλος του ΚΚΓ από τη νεανική του ηλικία, στρατευμένος όσο κανείς άλλος ηθοποιός στην υπόθεση της επανάστασης, θέλει να αναθρέψει τα παιδιά του σύμφωνα με τα μαρξιστικά ιδεώδη και να τους εμφυσήσει την περιφρόνηση προς τους κρατικούς θεσμούς, την Καθολική Εκκλησία, την ιδιοκτησία κλπ. Μόνο που ο Πιερ Ντεκάζ λησμονεί κάτι βασικό: Δεν ζει σε κάποια τριτοκοσμική χώρα αλλά στην καρδιά της Ευρώπης, στην πρωτεύουσα της Γαλλίας, τη δεκαετία του ’60, που όλα, μα όλα αμφισβητούνται ή ανατρέπονται, καθώς η κοινωνία αναζητεί νέα πρότυπα και η τεχνολογία αλλάζει τα δεδομένα.

Κάθε ημέρα που περνά, ο μικρός Καρλ αντιλαμβάνεται πόσο απαρχαιωμένες, πόσο συντηρητικές είναι εντέλει οι απόψεις του πατέρα του. Και ο πατέρας του, κάθε ημέρα, που περνά αντιλαμβάνεται πως ο γιος του δεν θα γίνει σαν κι αυτόν, δεν θα ενστερνιστεί τις ιδέες του, δεν θα ακολουθήσει τα χνάρια του, κάτι που στο ελάχιστο δεν μειώνει τις απαιτήσεις του από το μικρό αγόρι.

Δύσκολη συγκατοίκηση

Η συγκατοίκηση είναι δύσκολη, η εφηβεία την κάνει δυσκολότερη, ενώ η κομμουνιστική αγωγή έχει στο τέλος τα αντίθετα αποτελέσματα. Αυτή η κατάληξη γίνεται φανερή στον αναγνώστη από το πρώτο κεφάλαιο, καθώς το βιβλίο ξεκινά από τον θάνατο του πατέρα, σε βαθιά γεράματα, από άνοια. Ο Καρλ αδειάζοντας το σπίτι του νεκρού πια πατέρα-αφέντη, μπορεί να εκδηλώσει τα συναισθήματά του ελεύθερα, να ξεσπάσει πάνω στα άψυχα αντικείμενα, να αποτολμήσει μια γενναία εκκαθάριση σαν να καθαρίζει το παρελθόν του απ’ όλη τη βιαιότητα που εισέπραξε. Σε μια τελετή επώδυνης ενηλικίωσης σχίζει όλα τα τεκμήρια της πολιτικής και θεατρικής παρουσίας του πατέρα του –αναμνηστικά της οικογενειακής ζωής, αφίσες, παλιές εφημερίδες και φυλλάδια–, διασώζει όμως ένα φθαρμένο παιδικό τετράδιο που στην πρώτη σελίδα έχει τον χειρόγραφο τίτλο «Ιστορία της οικογένειάς μου – Από την Κολωνία στο Παρίσι, τέσσερις γενιές Αντερόλντ».

Αυτό το τετράδιο είναι το έναυσμα για να ξεκινήσει η αφήγηση, η προυστική μαντλέν αν προτιμάτε, που η γεύση της ξαναγυρίζει στο παρελθόν, στον χαμένο χρόνο της παιδικής ηλικίας, τον ώριμο πια Μαρσέλ. Ο κομμουνιστής πατέρας, με ρίζες από τη Γερμανία, που κρύβει καλά λόγω των εμπειριών της Κατοχής, ζωντανεύει για τελευταία φορά σαν εφιάλτης ή σαν το φάντασμα του πατέρα του Αμλετ, που έρχεται να θυμίσει πως «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας». Κι αυτό το σάπιο, σύμφωνα με τον γιο, είναι η παράλογη και υποκριτική συνάμα απόπειρα κομμουνιστικής διαπαιδαγώγησης, που τίναξε στον αέρα την οικογένεια του ηθοποιού.

«Λιποταξία από τη ζωή»

Στη σελίδα 282 το δηλώνει κατηγορηματικά: «Ο κομμουνισμός μάς έκανε να λιποτακτούμε από τη ζωή, μας φόρτωνε τύψεις, υποσχέσεις, μας παραφούσκωνε με ήττες, με ακυρωμένα αύριο». Βιώνοντας την «οδυνηρή πλευρά της Ιστορίας», εξαιτίας μιας τυχαίας επιλογής, ο Καρλ δεν συμφιλιώθηκε ποτέ με την πατρική φιγούρα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή