Πρώτα άκουσε τη βοή. Μετά, ένιωσε το σπίτι της να τραντάζεται συθέμελα. Ξημερώματα Παρασκευής, δεύτερη φορά στη σύγχρονη ιστορία της μετά το 1933, η Κως δέχτηκε το πλήγμα ισχυρού σεισμού. Η Σοφία Ανδριωτάκη είχε εμπειρία από αντίστοιχης έντασης σεισμό στην Αθήνα το 1981. «Δεν συγκρίνεται όμως με αυτό που έζησα στο νησί», λέει. «Το βουητό, το κούνημα, ήταν φοβερό».
Την ώρα του σεισμού ο γιος της, Γιώργος, καθόταν σε παραλιακό μαγαζί. «Είδαμε τη θάλασσα που είχε βγει έξω και αυτό μας φόβισε», λέει. Μαζί με άλλους κατοίκους και τη μητέρα του ανησυχώντας για πιθανή πρόκληση τσουνάμι ανέβηκαν σε λόφο όπου παρέμειναν για τις επόμενες τρεις ώρες. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, σε κάποιες περιοχές για σύντομο διάστημα είχε διακοπεί η ηλεκτροδότηση και είχαν σπάσει αγωγοί ύδρευσης. Οι βλάβες αποκαταστάθηκαν γρήγορα και με το πρώτο φως κάτοικοι και τουρίστες διαπίστωσαν την έκταση των ζημιών σε οικίες, ιστορικά μνημεία και καταστήματα.
Νεκροί και τραυματίες
Δύο τουρίστες από την Τουρκία και τη Σουηδία σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του σεισμού. Καταπλακώθηκαν από τοίχο μπαρ που κατέρρευσε. Περισσότεροι από 100 τραυματίες δέχτηκαν τις πρώτες βοήθειες στο νοσοκομείο του νησιού, εκ των οποίων επτά μεταφέρθηκαν σε Αθήνα και Ηράκλειο με C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας καθώς είχαν τραυματιστεί βαριά. Ενας εξ αυτών χειρουργήθηκε για ακρωτηριασμό πριν από την αεροδιακομιδή του. Στην Κω, τόσο το προσωπικό του ΕΚΑΒ όσο και του νοσοκομείου είχε ήδη κινητοποιηθεί άμεσα μετά τον σεισμό, προτού δοθεί και επίσημα από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας η εντολή πλήρους ετοιμότητας.
Σε ανακοίνωσή του το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ανέφερε ότι ο σεισμός ήταν μεγέθους 6,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Το επίκεντρο της δόνησης εντοπίστηκε σε θαλάσσιο χώρο 20 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Κω. Μέσα στις επόμενες εννιά ώρες από τον σεισμό είχαν σημειωθεί δέκα σεισμικές δονήσεις μεγέθους άνω των 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Οι ζημιές
Ο περιφερειακός σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου Δημήτρης Χαματζόγλου βρισκόταν στο σπίτι του όταν ένιωσε, ξημερώματα Παρασκευής, το πάτωμα να υποχωρεί. Οπως λέει, οι κολόνες ισοπεδώθηκαν και ο πρώτος όροφος στον οποίο βρισκόταν πλάκωσε το τεχνικό γραφείο που στεγαζόταν στο ισόγειο του κτιρίου. «Ευτυχώς βγήκαμε άμεσα, από το μπαλκόνι και όχι από τις σκάλες», λέει στην «Κ». Το κτίριο δεν ξεπερνά τις τρεις δεκαετίες ζωής, γι’ αυτό και από αύριο με ειδικούς μηχανικούς θα ελέγξει εάν υπήρχε αστοχία κατά την κατασκευή του.
Πλέον όμως δεν είναι κατοικήσιμο. Οπως ανέφερε μετά την άφιξή του στο νησί ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης, οι ζημιές στην Κω είναι πιο περιορισμένες σε σχέση με τον πρόσφατο σεισμό στη Λέσβο και εντοπίζονται κυρίως στο κέντρο του νησιού. Ακόμη διευκρίνισε ότι κλιμάκιο της Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών που βρέθηκε στην Κω δεν χρειάστηκε να επιχειρήσει, «καθώς δεν υπάρχουν αγνοούμενοι».
Μεταξύ των κτιρίων που κατέρρευσαν είναι το Ιερό του Μητροπολιτικού Ναού, καθώς και τμήμα του Μουσουλμανικού Τεμένους στην πλατεία Ελευθερίας. «Ο σεισμός διέλυσε μνημεία που είναι συνδεδεμένα με την ιστορία του τόπου μας. Είναι αποκαρδιωτικό», λέει ο Γιώργος Θεοφιλίδης. Ο σεισμός έπληξε και μεγάλο μέρος του λιμανιού, το οποίο υπέστη καθίζηση και ρηγματώσεις. Αμεσα την Παρασκευή ξεκίνησαν έρευνες εμπειρογνωμόνων για το πώς θα μπορούσε σύντομα να καταστεί και πάλι λειτουργικό. Η προσέγγιση του νησιού γινόταν από άλλα λιμάνια, ώστε να μην αποκλειστεί ακτοπλοϊκά.
Ηρεμία και επιφυλακή
Η κ. Ανδριωτάκη, που διατηρεί τουριστικό πρακτορείο στην Κω, παρατηρούσε ότι το πρωί της Παρασκευής μεμονωμένοι τουρίστες αναζητούσαν τρόπο για να φύγουν. Ωστόσο ξενοδόχοι του νησιού ανέφεραν ότι αυτές οι κινήσεις δεν ήταν γενικευμένες, δεν αφορούσαν γκρουπ τουριστών, ούτε υπήρχαν μαζικές ακυρώσεις δωματίων. Κάθε τόσο όμως διαδοχικοί μετασεισμοί διαφορετικής έντασης δοκίμαζαν την υπομονή των ντόπιων και των τουριστών. «Τώρα φοβόμαστε μήπως γίνει και άλλος μεγάλος σεισμός», λέει η κ. Ανδριωτάκη. «Ο κόσμος έχει ηρεμήσει, αλλά βρίσκεται σε εγρήγορση», προσθέτει ο κ. Θεοφιλίδης.