Πατησίων 9, το «Μικρό Ρεξ» ως απόηχος μιας στιγμής αισιοδοξίας

Πατησίων 9, το «Μικρό Ρεξ» ως απόηχος μιας στιγμής αισιοδοξίας

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κ​​αθώς στέκομαι απέναντι από το «Μικρό Ρεξ», στην Πατησίων 9, το βλέπω λουσμένο στο καλοκαιρινό φως. Από το απέναντι πεζοδρόμιο της οδού Γλάδστωνος έχω πίσω μου την ορειχάλκινη προτομή του Κώστα Περρίκου (1905-1943), του ήρωα αξιωματικού της Πολεμικής Αεροπορίας και αρχηγού της αντιστασιακής οργάνωσης ΠΕΑΝ. Πόσοι άραγε από τους περαστικούς γνωρίζουν ότι εκεί, γωνία Πατησίων και Γλάδστωνος, ήταν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ, που ανατινάχθηκε το 1942 μετά το ηρωικό σαμποτάζ του Περρίκου και των συντρόφων του; Εστω. Οταν θα χτίστηκε αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «Μικρό Ρεξ», υπήρχε ακόμη απέναντι το τριώροφο νεοκλασικό κτίριο που χρησιμοποίησε η ΕΣΠΟ, όπως και τα παλιά ξενοδοχεία και οι κινηματογράφοι στην Πατησίων.

Χτισμένο λίγο μετά το «Ρεξ» της Πανεπιστημίου, αυτό το μικρό «αντίγραφο» κατά μία έννοια, διαχέει ακόμη και σήμερα εκείνον τον διαυγή, προπολεμικό αέρα αισιοδοξίας της αρ ντεκό. Εγκαινιάστηκε το 1938 και είναι έργο του Κώστα Κιτσίκη, ενός αρχιτέκτονα που πολλοί ατόφιοι μοντερνιστές αργότερα υποτίμησαν, πιστεύω αδίκως. Ο Κιτσίκης είχε προβάλει σημαντική σκέψη πάνω στην Αθήνα και είχε παιδεία και αισθητική.

Αλλά αυτό που μου αρέσει σε αυτό το μοντερνιστικό κτίριο της Πατησίων 9, γνωστό ως Μέγαρο Σαντίκου με στοά και καταστήματα, είναι ότι εκπροσωπούσε εκείνο το ανανεωτικό ρεύμα της καινοτομίας που προπολεμικά είχε φτάσει στα Χαυτεία, στην Ομόνοια και ακόμη παρακάτω. Εκείνα τα χρόνια, στη δεκαετία του 1930, στην πλατεία Ομονοίας, είχε γεννηθεί ο κινηματογράφος «Κρόνος» (μετέπειτα «Κοτοπούλη») με νέα κομψή και μοντέρνα όψη (ξυρίζοντας την αρ νουβό πρόσοψη που είχε δημιουργήσει ο αρχιτέκτων Μιχάλης Λυκούδης για το παλιό θέατρο «Κοτοπούλη» στην ίδια θέση) και λίγο μετά, το 1939, υψώθηκε το μοντέρνο μέγαρο που γνωρίσαμε ως τη γωνία του Μπακάκου (είναι κτίριο του Ρένου Κουτσούρη). Ετσι και το «Μικρό Ρεξ» μετέφερε εκείνο το κοσμοπολίτικο, διεθνές ύφος στην καρδιά της Αθήνας, λίγο κάτω από τα Χαυτεία, απέναντι από τα σινεμά «Ροζικλαίρ» και «Αλάσκα», όπου οι λούστροι έπρεπε να αφήνουν τα κασελάκια στην είσοδο. Λίγο πιο κάτω από τη γωνία με τη Γλάδστωνος ήταν το ψηλό, νεοκλασικό ξενοδοχείο της «Μασσαλίας», που μαζί με μικρομάγαζα, στιλβωτήρια, καφενεία και άλλα ακόμη ξενοδοχεία ιδίως κατά μήκος της Βερανζέρου και της Σατωβριάνδου δημιουργούσε εκείνο το αστικό συνονθύλευμα που παραμένει ιδρυτική και γοητευτική συνθήκη κάθε μεγάλης πόλης.

Και είναι εκείνα τα κτίρια της δεκαετίας του 1930, όπως αυτό της Πατησίων 9, που μπορούν ακόμη και συνδέουν γενιές Αθηναίων μεταφέροντας ζώσα μνήμη. Το 1940, π.χ., πολλά από τα παιδιά που περνούσαν έξω από αυτό το κτίριο, που πιθανώς να τους εντυπωσίαζε, έτσι όπως ξεχώριζε, θα ζουν ακόμη. Οταν ήταν παιδιά θα βάδιζαν στο ίδιο πεζοδρόμιο της οδού Πατησίων με κάποιους ηλικιωμένους της εποχής, που θα είχαν γεννηθεί το 1860 ή το 1870. Αυτές οι σκυταλοδρομίες της μνήμης και της μεταφερόμενης ζώσας μαρτυρίας είναι που κρατούν τις πόλεις πάλλοντες οργανισμούς και που ακόμη και σήμερα αν σταθεί κανείς στη γωνία Πατησίων και Γλάδστωνος και κοιτάξει ολόγυρα θα νιώσει τα ίχνη της Ιστορίας.

Στέκει καλά για τα χρόνια του το κτίριο αυτό του Κώστα Κιτσίκη που ήταν μόλις τεσσάρων ετών όταν ανατινάχθηκε απέναντι η έδρα της ΕΣΠΟ. Κύκλοι του χρόνου στην Αθήνα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή