Lire c’est partir: Πουλώντας βιβλία στην τιμή του ψωμιού

Lire c’est partir: Πουλώντας βιβλία στην τιμή του ψωμιού

4' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι Κυριακή ενός παρατεταμένου ανοιξιάτικου Σαββατοκύριακου στο Παρίσι, και οι μικροί Παριζιάνοι του 18ου διαμερίσματος στριμώχνονται για μία θέση στη βιβλιοθήκη της Ζακλίν ντε Ρομιλί. Τα παιδιά κατευθύνονται προς τη στοίβα βιβλίων που έχει υψωθεί στον πάγκο του Lire c’est partir, που έχει στηθεί ως μέρος της Έκθεσης Βιβλίου της Νεανικής Αλληλεγγύης. Η έξαψη που νιώθουν από κοινού τα παιδιά κάνει δύσκολη την παραμικρή κίνηση. Το να αποκτήσει κανείς πρόσβαση σε ένα από επιθυμητά βιβλία λογοτεχνίας είναι εντελώς ανέφικτο.  

Μία είναι πηγή αυτής της υπερδραστηριότητας: σαν από μάγια, αυτά τα μικρά – που δεν είχαν ποτέ τους ούτε ένα βιβλίο – έχουν γίνει ξαφνικά κάτοχοι ενός ή δύο μυθιστορημάτων. Με το που τα πιάσουν στα χέρια, αρχίζει η φρενήρης ανάγνωση. 

Lire c’est partir: Πουλώντας βιβλία στην τιμή του ψωμιού-1

Χωρίς χρονοτριβή, η Σοφί βυθίζεται στη «Χιονάτη και τους Επτά Νάνους». Ο Πολ μπαίνει στην ουρά για να πάρει ένα αντίτυπο του «Μαθητευόμενου Σωματοφύλακα», υπογεγραμμένο από τον εικονογράφο Γκρεγκουάρ Βαλανσιέν, που βρίσκεται εδώ μαζί με αρκετούς συγγραφείς. «Έχω μόνο 2 ευρώ πάνω μου κύριε, αλλά θα επιστρέψω με 40 λεπτά για να πάρω ένα τρίτο!». Με τιμή μόλις 80 λεπτά, τα βιβλία αυτά αποτελούν ευκαιρία. Σε αυτή τη συνοικία, κοντά στον περιφερειακό του Παρισιού και στα σύνορα με την Σαν-Ουέν – ένα φτωχό προάστιο – ο Βινσέν Σαφράτ έχει φέρει λίγη ευτυχία σε αρκετά σπίτια.

Είτε πρόκειται για το Σαν-Ουέν, είτε για το Κλισύ-σου-Μπουά, σε κάθε έκθεση περίπου 2000 βιβλία αγοράζονται από τους ένθερμους νεαρούς αναγνώστες. Ο Σαφράτ μπορεί να μην κινείται στους υψηλούς λογοτεχνικούς κύκλους του Σαν-Ζερμαιν-ντε-Πρε, αλλά αυτό δεν τον απέτρεψε από το να πουλήσει 2,5 εκατομμύρια βιβλία το 2016. 

Ποιο είναι λοιπόν το μυστικό αυτού εκδότη που φέρνει αναταραχή στον κλάδο; Το κλειδί είναι η τιμή: ένα μέσο παιδικό βιβλίο κοστίζει επτά ευρώ, με αποτέλεσμα το Lire c’est partir να επικρατεί άνετα επί του ανταγωνισμού. Αυτό που μοιάζει σε εξωτερικούς παρατηρητές με τρομερό επίτευγμα είναι στην πραγματικότητα απλά μία ιδέα βασισμένη σε μία απλή εξίσωση: «το 60% της τιμής ενός βιβλίου οφείλεται στο κόστος διανομής». Συνεπώς, απορρίπτοντας τα παραδοσιακά δίκτυα διανομής και αναλαμβάνοντάς την μόνος του, ο Σαφράτ έχει μειώσει δραστικά τις δαπάνες του. Ακόμα και η εκτύπωση κοστίζει μόλις 30 λεπτά για ένα χαρτόδετο βιβλίο με λιγότερες από 160 σελίδες. Όσο για το περιθώριο κέρδους του εκδότη, που συνήθως κυμαίνεται γύρω στο 15%, στην περίπτωση του Lire c’est partir είναι μηδενικό. Για τον ιδρυτή της εταιρείας, «οποιοδήποτε κέρδος είναι προϊόν απάτης».

Καινοτόμος προσέγγιση

Δεν γνωρίζει κανείς κάθε μέρα έναν εκδοτικό θαυματοποιό όπως ο Σαφράτ, που πουλάει βιβλία σαν να είναι ψωμάκια – και μάλιστα στην ίδια τιμή με μία μπαγκέτα. Έχοντας μεγαλώσει στα προάστια της Εσόν,  αυτός ο αυτοδίδακτος βιβλιοφάγος άργησε να αγαπήσει την ανάγνωση. Η ανακάλυψη της «Αισθηματικής Αγωγής του» Γκουστάβ Φλομπέρ ήταν μία αποκάλυψη γι’ αυτόν. «Πιστεύω ότι η ανάγνωση μπορεί να αντικαταστήσει τη μελέτη. Εξ ου και η ιδέα μου να φέρω την ανάγνωση σε αυτούς που δεν διαβάζουν.»

Το 1992, μετά την πρώτη του εμπειρία στον κόσμο των εκδόσεων, ο Βινσέν Σαφράτ ξεκίνησε τις καθημερινές επισκέψεις σε εκδοτικούς οίκους με σκοπό τη συλλογή των απώλητων βιβλίων τους, τα οποία κανονικά καταλήγουν να πολτοποιούνται. Εκείνος τα έπαιρνε και τα διένειμε πόρτα-πόρτα δωρεάν στην περιοχή της Εσόν. «Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι η ευγνωμοσύνη των γονιών εκ μέρους των παιδιών τους. Για εκείνους, τα βιβλία αυτά ήταν συνώνυμα της επιτυχίας στο σχολείο.»

Lire c’est partir: Πουλώντας βιβλία στην τιμή του ψωμιού-2

Ωστόσο, παρά τη στήριξη ορισμένων εκ των κορυφαίων ονομάτων στις εκδόσεις, όπως ο Ρομπέρ Λαφόντ, ορισμένοι εκδότες έχει αποδειχθεί δύσκολο να πειστούν. Μέρος της επιτυχίας του Σαφράτ οφείλεται στην ικανότητά του να εκτυπώνει μόνος του τα έργα αυτά, με χαμηλό κόστος. Το 1998, ένας φιλικός πωλητής τού εξήγησε ότι ένα χαρτόδετο βιβλίο δεν κοστίζει πάνω από ένα φράγκο για να παραχθεί – κάτι που επηρέασε άμεσα τον Σαφράτ. Τότε ήταν που – παρότι λάμβανε επίδομα εισοδηματικής ενίσχυσης από το κράτος – πήρε το ρίσκο να παραγγείλει 400.000 αντίτυπα, τα οποία έπρεπε να πουλήσει σε διάστημα μικρότερο των τεσσάρων μηνών. Ένας ιδιοκτήτης τυπογραφείου με εμπιστεύθηκε, και δεν το έδωσα ποτέ λόγο να το μετανιώσει. Δεν έχω αργήσει ποτέ να τον πληρώσω!» Λέει ο τολμηρός αυτός επιχειρηματίας. 

Όταν ο Σαφράτ συνειδητοποίησε ότι πολλά σχολεία δεν έχουν τους πόρους για να αγοράσουν τα αναγκαία υλικά, άναψε ένα δεύτερο λαμπάκι πάνω από το κεφάλι του. Θα εστίαζε πλέον κυρίως τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Για να έλθει σε επαφή με τους δασκάλους, ο Σαφράτ προσέγγισε τους εθνικούς επιθεωρητές εκπαίδευσης, που ενθουσιάστηκαν με το σχέδιό του και ήταν ιδιαίτερα συνεργάσιμοι. Μέσω Lire c’est partir, τα σχολεία μπορούν να αγοράζουν βιβλία για τους μαθητές τους και να οργανώνουν πωλήσεις για τους γονείς. Είναι μία ακόμα περίπτωση όπου αυτός ο εξαιρετικός επιχειρηματίας έχει επιφέρει θετικές αλλαγές.

Lire c’est partir: Πουλώντας βιβλία στην τιμή του ψωμιού-3

Βιβλία για υποβαθμισμένες περιοχές

Εδώ και πέντε χρόνια, αυτός ο φυσιολογικός, ψιλόλιγνος τύπος είναι συνεχώς εν κινήσει, διανέμοντας εθελοντικά κουτιά με βιβλία σε υποβαθμισμένες αστικές και αγροτικές περιοχές. Οι συγγραφείς των μυθιστορημάτων αυτών δεν χάνουν από αυτό που κάνει, καθώς εισπράττουν έσοδα από τις νέες εκδόσεις των βιβλίων τους, που τυπώνονται σε μεγάλους αριθμούς. Αυτά τα πρωτότυπα έργα – που «συχνά είναι πολύ πιο εύκολο να βρεθούν» και που αποτελούν την πλειονότητα των 130 τίτλων που απαρτίζουν σήμερα τον κατάλογο – προτιμώνται σε αρκετές περιπτώσεις από τα κλασικά, η παραγωγή των οποίων είναι φθηνότερη, καθώς τα σχετικά πνευματικά δικαιώματα έχουν εκπνεύσει.   

Του Βινσέν Σαφράτ ωστόσο δεν του αρκεί ο κοινωνικός αντίκτυπος που έχει πετύχει με όλες αυτές τις πρωτοβουλίες. Εξ ου και οργανώνει σεμινάρια για βιβλία προοριζόμενα για παιδιά στο 19ο Διαμέρισμα των Παρισίων, σε ένα από το σημεία εναπόθεσης βιβλίων της εταιρείας. «Έχει φέρει επαναστατικές αλλαγές στην αγορά γιατί σκέφτεται διαφορετικά», εξηγεί ο συγγραφέας και ιδρυτής της πρωτοβουλίας «Lire et Faire Lire», Αλεξάντρ Ζαρντέν. Σήμερα, η Lire c’est partir έχει 12 υπαλλήλους και έξι φορτηγάκια που διανέμουν βιβλία, ενώ ο Σαφράτ λαμβάνει επιτέλους έναν μισθό. Όλα αυτά χωρίς η εταιρεία να έχει ζητήσει την παραμικρή επιδότηση από το κράτος.

 

Impact Journalism Day 2017

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή