Παγκόσμια Ημέρα των Προσφύγων η σημερινή. Αλλά το μόνο βέβαιο είναι ότι ελάχιστοι πρόσφυγες θα πληροφορηθούν πως έχουν την «τιμητική» τους και πως θ’ ακουστούν υπέρ τους πολλές θερμές λέξεις. Οι αριθμοί πάντως, όπως τους ανακοίνωσε η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, μόνο παγωμάρα προκαλούν: Το 2016, οι ξεριζωμένοι από τον γενέθλιο τόπο τους, πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένοι, έφτασαν τα 65,6 εκατομμύρια. Οδυνηρό ρεκόρ. Ανεξίτηλο στίγμα στο πρόσωπο της ανθρωπότητας, αν συνεκτιμηθεί ότι ο μισός προσφυγικός πληθυσμός βρίσκεται ακόμα στην παιδική ηλικία.
Κάθε τρία δευτερόλεπτα ένας ακόμα άνθρωπος εκτοπίζεται. Αναγκάζεται από τους αμέτρητους μικρούς και μεγάλους πολέμους, από τις διώξεις και τη βία, από τη φτώχεια, από την αδυναμία της γης του να τον θρέψει, να τον ποτίσει και να του εξασφαλίσει τα στοιχειώδη του βίου, να εγκαταλείψει την εστία του και να μετακινηθεί περίπου προς το πουθενά, σε άλλο σημείο της πατρίδας του ή σε άλλη χώρα. Σε οικουμενικό επίπεδο, ένας στους 113 ανθρώπους είναι εκτοπισμένος. Και τα δεινά της κλιματικής αλλαγής, που θα οδηγήσουν σε απεγνωσμένες διαδρομές μυριάδες οικολογικούς πρόσφυγες, είναι ακόμα μπροστά μας. Πόσα τραμπικά τείχη θα χρειαστεί άραγε ο πλανήτης για να συνεχίσει να κλείνει απ’ έξω τις ευθύνες του, και ιδιαίτερα οι χώρες εκείνες που για να προωθήσουν τα στυγνά συμφέροντά τους παράγουν πολέμους και εξαθλίωση εκτός των συνόρων τους (άρα και την ανάγκη της προσφυγιάς) με την ίδια ευκολία και ταχύτητα που παράγουν καταναλωτικά προϊόντα για τους μακάριους υπηκόους τους;
Δέκα Ελλάδες στον δρόμο. Χωρίς ελευθερία, χωρίς δικαιώματα, χωρίς αύριο. Στην «Ευρώπη των δικαιωμάτων» δεν γίνεται σεβαστό ούτε καν το δικαίωμα των βίαια χωρισμένων οικογενειών να ξανασμίξουν. Πάντα βρίσκονται τρόποι για να παρακάμψει κανείς τα θεσμοθετημένα, ή για να αδιαφορήσει καγχάζοντας για την επίσημη υπογραφή του κάτω από συμφωνίες και πρωτόκολλα. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση χρονοτριβούν, αδυνατώντας να συνεννοηθούν για το πώς θα αντιμετωπίσουν τις χώρες-μέλη που συνυπέγραψαν τα προγράμματα επανεγκατάστασης, πλην αδιαφορούν παγερά. Δεν είναι μόνο η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Πολωνία. Η Ισπανία δεν έχει καλύψει ούτε το 10% των υποχρεώσεών της. Το θύμισαν προχθές στην κυβέρνησή τους χιλιάδες διαδηλωτές στη Μαδρίτη, που απαίτησαν από την πατρίδα τους να φερθεί τίμια. «Αρκετά με τις δικαιολογίες, όχι άλλοι φραγμοί», αυτό ήταν το σύνθημά τους. Ο,τι θερμότερο θα μπορούσαν ν’ ακούσουν οι πρόσφυγες στη «γιορτή» τους.