Mind the fact, μεταξύ ζωής και τέχνης

Mind the fact, μεταξύ ζωής και τέχνης

2' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τ​​​​ι ανάστροφα γυρνάγαν τα σκαριά μας, ώσπου σε λίγο δε μπορούσες πια να βλέπεις τη θάλασσα γεμάτη απ’ τα ναυάγια και τα κορμιά των σκοτωμένων, και τριγύρα οι ακρογιαλιές μυρμήγκιαζαν κι οι ξέρες από κουφάρια. Τότες όσα ακόμη καράβια είχαν μείνει δίχως τάξη ρίχνονταν στο φευγιό λαμνοκοπώντας γοργά. Κι αυτοί σα να ’τανε για τόννους ή ψάρια μες στο δίχτυ, με κομμάτια κουπιών ή ναυαγίων συντρίμμια βαρούν, τσακίζουν ράχες κι ένας βόγγος εσκέπαζε και θρήνος του πελάγου την άπλα ολούθε, ώσπου της μαύρης νύχτας έπεσ’ η σκοτεινιά κι όλα τελείωσαν. Της συμφοράς το πλήθος μήτε δέκα μέρες κι αν είχα στη σειρά, δε θα μπορούσα να εξιστορήσω ολάκερο γιατί να ξέρεις, ποτέ σε μια μονάχα μέρα τόσοι πολλοί δεν αφανίστηκαν ως τώρα».

Εξαρτάται ποιος ερμηνεύει το απόσπασμα αυτό από τους «Πέρσες» του Αισχύλου. Αν είναι ηθοποιός ή ερασιτέχνης, αν το φιλολογικό ενδιαφέρον υποσκελίζει το θεατρικό, αν συμβαίνει το αντίστροφο ή αν συναντώνται και ισορροπούν. Υπάρχει κι ένα ακόμη ενδεχόμενο: το επί σκηνής πρόσωπο να είναι Πέρσης που έχει μεταναστεύσει πριν από χρόνια στη χώρα μας και βρίσκει στην τραγωδία του Αισχύλου εικόνες οι οποίες ανακαλούν άλλες, οικείες, εικόνες.

Η παράσταση στο παλιό αμαξοστάσιο του Ο.ΣΥ, με τίτλο «Είμαστε οι Πέρσες», σε σκηνοθεσία της Γιολάντας Μαρκοπούλου, είχε έξι πρωταγωνιστές: τον Χασάν, δύο με το όνομα Ρεζά, τον Χαλίλ, τον Αϊντίμ, τον Ραμζάν. Γεννημένοι στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, το Ιράν, μέλη της ομάδας Station Athens, αγαπούν το θέατρο, έμαθαν Ελληνικά, εργάζονται και στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο. Η ζωή τους στην αναζήτηση μιας νέας «κανονικότητας».

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια υπερχείλισαν οι αριθμοί και οι ιστορίες. Οι αριθμοί για τις ροές προσφύγων/μεταναστών, για νεκρούς και αγνοούμενους· οι ιστορίες εκατοντάδων ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους λόγω πολέμων, βίας, επέλασης των Ταλιμπάν. Πόσες χιλιάδες ήρθαν και πόσες χάθηκαν, οι γονείς, τα αδέλφια, οι οικογένειες που άφησαν πίσω τους, αφηγήσεις και εικόνες σε πληθωρισμό.

Κι όμως, το «Είμαστε οι Πέρσες» (πρωτοπαρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών του 2015), ως μία από τις όψεις του ευρηματικού και γεμάτου από νέους ανθρώπους τετραήμερου φεστιβάλ «mind the fact», δεν ήταν μια ακόμη παράσταση – ντοκουμέντο. Τα έξι πρόσωπα αφηγούνται προσωπικές οδύσσειες αναμειγνύοντας τον δικό τους εφιάλτη με αποσπάσματα από τους «Πέρσες», σε μια ροή γεγονότων όπου οι ιστορίες εμπεριέχουν το μεγάλο, το μικρό, το καθημερινό, το ασήμαντο, το τρομακτικό. Εξι αγγελιοφόροι άλλοτε συμφορών άλλοτε χαρμόσυνων ειδήσεων, ανεξίτηλων στιγμών γεμάτων από φόβο και κούραση, σπανιότερα από ελπίδα, με διαρκή όμως απαντοχή. Είναι η ίδια ανάγκη των «Περσών» να μας πουν «καταλεπτώς τι πάθανε». Πώς ξεκίνησε η μέρα και πώς εξελίχτηκε. Το απρόβλεπτο που εισβάλλει και ανατρέπει τις ζωές, αυξομειώνει τα μεγέθη της Ιστορίας, εγκαθιστά τη συγκυρία ως βασικό μοχλό των εξελίξεων.

«Πάντα τυχαίνουν στους ανθρώπους δυστυχίες ανθρώπινες /Γιατί πολλά τους φέρνουν οι θάλασσες δεινά και άλλα τους βρίσκουν από τις στεριές./ Αν της ζωής ο δρόμος ολοένα και μακραίνει», λένε οι «Πέρσες». «Πάντα τη ζωή σας να χαίρεστε με τη χαρά που κάθε μέρα μπορεί να δώσει», προσθέτει ο Αϊντίμ. Και ο Ρεζά κλείνει με ένα στίχο από τους «Πέρσες»: «Στους νεκρούς τα πλούτη καμία ωφέλεια δεν μπορούν να δώσουν».

Τα έξι πρόσωπα της παράστασης αγνοούσαν τον Αισχύλο ώς τη στιγμή που διασταυρώθηκαν μαζί του στην ομάδα της Γιολάντας Μαρκοπούλου. Μετέφρασαν κάποια αποσπάσματα στη γλώσσα τους (Φαρσί), τον «ενέταξαν» στο δικό τους αφήγημα. Οι ζωές τους άλλαξαν στην Αθήνα όχι ίσως από τον Αισχύλο αλλά από τη συνύπαρξη, τη δυνατότητα να μετασχηματίσουν την εμπειρία τους σε θέατρο. Να προτείνουν, όπως σημειώνει η ομάδα του «mind the fact», μέσα από την τέχνη, «έναν κόσμο, αν όχι καλύτερο, πάντως σίγουρα πιο ειλικρινή».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή