Αστυνομικές επιχειρήσεις πραγματοποίησε αυτή την εβδομάδα η βρετανική αστυνομία με στόχο τον εντοπισμό και τη σύλληψη συνεργών του βομβιστή της συναυλίας στο Μάντσεστερ, αναζητώντας εργαστήριο κατασκευής βομβών και επεκτείνοντας την έρευνα στη Λιβύη, όπου συνελήφθησαν δύο συγγενείς του βομβιστή.
Οι εξελίξεις αυτές έπεισαν τις βρετανικές αρχές ότι ο 22χρονος βομβιστής Σαλμάν Αμπεντί ήταν μέλος ευρύτερου και πιο οργανωμένου δικτύου. Νέα στοιχεία για τον εκρηκτικό μηχανισμό δείχνουν ότι αυτός ήταν προσεκτικά κατασκευασμένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλέσει όσο το δυνατόν περισσότερα θύματα, χάρη στα θραύσματα που περιείχε, διαθέτοντας ακόμη και εφεδρικό μηχανισμό πυροδότησης.
Ο Αμπεντί ήταν οπαδός της ποδοσφαιρικής ομάδας Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είχε εγκαταλείψει τις πανεπιστημιακές σπουδές του και κάπνιζε περιστασιακά μαριχουάνα. Ο δράστης της επίθεσης επισκέφθηκε την οικογένειά του στη Λιβύη τον περασμένο μήνα και επέστρεψε στο Μάντσεστερ την περασμένη εβδομάδα. Οι Αρχές εκτιμούν ότι η ριζοσπαστικοποίησή του χρονολογείται από το 2015.
Η επίθεση
Ο Αμπεντί πυροδότησε τη βόμβα το βράδυ της Δευτέρας, καθώς οι θεατές αποχωρούσαν από τη συναυλία της τραγουδίστριας Αριάνα Γκράντε στο συναυλιακό κέντρο Μάντσεστερ Αρένα. Η έκρηξη σκότωσε 22 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων ένα οκτάχρονο κορίτσι κυπριακής καταγωγής κι έναν αστυνομικό. Κομμάτια του σώματος του δράστη βρέθηκαν στο σημείο της έκρηξης, ενώ το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη της επίθεσης.
Τουλάχιστον 64 άνθρωποι τραυματίστηκαν, το ένα τρίτο από αυτούς σοβαρά. Πολλά θύματα ήταν νέοι και νεαρά κορίτσια, που συνοδεύονταν από τους γονείς τους. Η Αριάνα Γκράντε ακύρωσε τις υπόλοιπες συναυλίες της ευρωπαϊκής περιοδείας της, καλώντας τους θαυμαστές της να στηρίξουν τις οικογένειες των θυμάτων.
Η αστυνομία του Μάντσεστερ ανακοίνωσε την Πέμπτη τη σύλληψη οκτώ ατόμων, συμπεριλαμβανομένων του μεγάλου αδελφού του Αμπεντί και μιας γυναίκας, η οποία αφέθηκε ελεύθερη χωρίς να της απαγγελθούν κατηγορίες. Στη Λιβύη, πολιτοφύλακες στην Τρίπολη συνέλαβαν τον πατέρα του Αμπεντί και τον μικρό του αδελφό, Χάσεμ.
Η λιβυκή πολιτοφυλακή ανέφερε, μέσω Facebook, ότι ο πατέρας του Αμπεντί ήταν μέλος του Ισλαμικού Κράτους, σχετιζόταν με την επίθεση στο Μάντσεστερ και ετοιμαζόταν να προχωρήσει σε ανάληψη 560 δολαρίων, τα οποία είχε στείλει ο βομβιστής. Σύμφωνα με τους Λιβύους, ο Χάσεμ Αμπεντί είχε μεταβεί στη Λιβύη από τη Βρετανία στις 16 Απριλίου, σχεδίαζε επίθεση στην Τρίπολη και βρισκόταν σε καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία με τον μεγάλο του αδελφό.
Πηγές των μυστικών υπηρεσιών στην Ουάσιγκτον ανέφεραν ότι ο Αμπεντί διατηρούσε επαφές με τον εξτρεμιστή ιεροκήρυκα Αμπντούλ Μπαζέτ Γκουέλα, ο γιος του οποίου πολεμούσε στο πλευρό του Ι.Κ., προτού σκοτωθεί σε μάχες στη Βεγγάζη.
Στη Βρετανία, η ενίσχυση του επιπέδου επιφυλακής στο ανώτατο επίπεδο σήμανε την αναστολή των επισκέψεων τουριστών στο Κοινοβούλιο και την ακύρωση της αλλαγής φρουράς στα ανάκτορα του Μπάκινχαμ. Ενοπλοι στρατιώτες πραγματοποιούσαν περιπολίες σε πιθανούς στόχους στη βρετανική πρωτεύουσα.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία με δημοσιογράφους την Τετάρτη –μία ημέρα πριν από τη σύλληψή του– ο πατέρας του Αμπεντί, Ραμαντάν, εξέφρασε την έκπληξή του, αρνούμενος επίμονα ότι ο γιος του ήταν ο βομβιστής του Μάντσεστερ. «Δεν το πιστεύω. Οι ιδέες και η ιδεολογία του δεν είναι αυτή», είπε ο Ραμαντάν Αμπεντί. Ο πατέρας του δράστη παραδέχθηκε, ωστόσο, ότι ο γιος του ένιωθε οργή για τη δολοφονία φίλου του τον Μάιο του 2016 από μέλη εγκληματικής συμμορίας.
Φανατικός οπαδός
Τους ισχυρισμούς του πατέρα, όμως, διέψευσαν πολλοί γνωστοί της οικογένειας Αμπεντί. Ενας από αυτούς είπε, μιλώντας στο BBC, ότι ο Σαλμάν Αμπεντί είχε εκφράσει τη συμφωνία του με τις πράξεις βομβιστών αυτοκτονίας πριν από μερικά χρόνια, οδηγώντας τους γείτονές του να επικοινωνήσουν με την αντιτρομοκρατική υπηρεσία.
Στη συνοικία Φάλοουφιλντ του νότιου Μάντσεστερ, πολλοί κάτοικοι ανέφεραν ότι θυμούνταν τον Αμπεντί ως έναν ήσυχο, πειθαρχημένο νέο, φανατικό οπαδό της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που συνήθιζε να φοράει μπλουζάκια με το σήμα της αγαπημένης του ομάδας. Μέλη του ισλαμικού τεμένους του Ντίντσμπουρι, γνωστού και ως Ισλαμικού Κέντρου του Μάντσεστερ, όπου προσευχόταν η οικογένεια Αμπεντί, καταδίκασαν την επίθεση αρνούμενοι πάντως να μιλήσουν για την οικογένεια του δράστη. «Η αποτρόπαια πράξη που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας στο Μάντσεστερ μας κλόνισε όλους», είπε ο επίτροπος του ισλαμικού τεμένους, Φαουζί Χαφάρ.
Το 2015, σύμφωνα με γείτονα της οικογένειας Αμπεντί, ο τότε ιμάμης του τεμένους, Μοχάμεντ Σαΐντ, είχε εκφωνήσει κήρυγμα καταδικάζοντας διαρρήδην την τρομοκρατία ως μέσον διεκδίκησης πολιτικών στόχων. Το κήρυγμα είχε σταθεί αφορμή για έντονη συζήτηση μεταξύ των πιστών, με ορισμένους από αυτούς –μεταξύ τους και ο Αμπεντί– να εκφράζουν τη διαφωνία τους στα λόγια του ιμάμη.
«Ηταν οργισμένος, τρόμαζε πολλούς από εμάς», έλεγε την Πέμπτη ο γείτονας του δράστη.
Η κοινότητα Λιβύων του Μάντσεστερ
Το Μάντσεστερ, πόλη 500.000 κατοίκων και επίκεντρο του δεύτερου σε μέγεθος μητροπολιτικού κέντρου της Βρετανίας, φιλοξενεί σημαντική κοινότητα Λιβύων. Πολλοί από αυτούς κατέφυγαν στη βόρεια Αγγλία για να γλιτώσουν από το καθεστώς του Λίβυου δικτάτορα Μουαμάρ αλ Καντάφι τη δεκαετία του 1980.
Η βίαιη ανατροπή του συνταγματάρχη Καντάφι το 2011, κατά τη διάρκεια της αναταραχής της Αραβικής Ανοιξης, δημιούργησε κενό εξουσίας, με το Ισλαμικό Κράτος και άλλες εξτρεμιστικές οργανώσεις να έχουν ενισχύσει έκτοτε την παρουσία τους στην άνομη χώρα.
Πολλοί Λίβυοι πρόσφυγες κατοικούν σήμερα στα περίχωρα του Μάντσεστερ, δημιουργώντας μία από τις μεγαλύτερες λιβυκές κοινότητες εκτός Λιβύης. Σημαντικός αριθμός Λιβύων από το Μάντσεστερ πολέμησε στα πεδία μαχών του «ιερού πολέμου» στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με τον Ραφαέλο Παντούτσι, ειδικό τρομοκρατικών θεμάτων στο Royal United Services Institute του Λονδίνου. Η οργάνωση Λιβυκή Ισλαμική Μαχητική Ομάδα, που διατηρεί σχέσεις με την Αλ Κάιντα, διαθέτει πυρήνα στο Μάντσεστερ.
Το 2010 και το 2011, καθώς η εξέγερση κατά του συνταγματάρχη Καντάφι ενισχυόταν στη Λιβύη, πολλοί Βρετανοί λιβυκής καταγωγής επέλεξαν να εγκαταλείψουν το Μάντσεστερ για να ταξιδέψουν στη Λιβύη και να πολεμήσουν εκεί κατά του καθεστώτος Καντάφι, σύμφωνα με τον Παντούτσι.
Τα τελευταία τρία χρόνια, ομάδα Λίβυων ισλαμιστών εγκατέλειψε τη Βρετανία, για να ταξιδέψει –μέσω Τουρκίας– στη Συρία και να ενταχθεί στις τάξεις του Ισλαμικού Κράτους. Στον πυρήνα της ριζοσπαστικοποίησης αυτής βρίσκονται μικρά, μη εγκεκριμένα ισλαμικά τεμένη της βρετανικής πόλης.