Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση, λένε. Και οι βιομηχανίες τροφίμων και ποτών σε Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα αποφάσισαν να εφαρμόσουν αυτή την πρακτική.
Τα τελευταία χρόνια, η μία μετά την άλλη παράγουν προϊόντα με λιγότερη ζάχαρη ή με υποκατάστατα ζάχαρης, που πρόκειται κυρίως για φυσικά γλυκαντικά. Ο «πόλεμος της στέβιας» που έχει ξεσπάσει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ανάμεσα στις εταιρείες αναψυκτικών δεν είναι απλώς ένας εμπορικός «πόλεμος». Οι εταιρείες μέσω των προϊόντων αυτών έχουν δύο στόχους: πρώτον, να καλύψουν όλες τις σύγχρονες διατροφικές τάσεις και, δεύτερον, να προλάβουν την επιβολή κατασταλτικού χαρακτήρα μέτρων από τις κυβερνήσεις, όπως για παράδειγμα ο φόρος ζάχαρης.
Με το τελευταίο «φλερτάρουν» αρκετές κυβερνήσεις, καθώς πλέον η οικονομική επίπτωση της κατανάλωσης ζάχαρης, όπως αυτή κυρίως εκδηλώνεται από τον αριθμό των ασθενών με διαβήτη και των παχύσαρκων, είναι πολύ υψηλή.
Ας σημειωθεί ότι το 2015, σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη, υπολογίζεται ότι το 9% των συνολικών δαπανών για την υγεία στην Ευρωπαϊκή Ενωση αφορούσε τον διαβήτη, ενώ μόνο στην Ελλάδα το μέσο ετήσιο κόστος για κάθε διαβητικό εκτιμάται σε περίπου 2.250 ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις χώρες που έχει ήδη επιβληθεί φόρος ζάχαρης αυτός αφορούσε κυρίως την εφαρμογή του στα αναψυκτικά (π.χ. Γαλλία, Δανία, Ουγγαρία και από το 2018 σε Βρετανία και Ιρλανδία) και όχι στο σύνολο των τροφίμων και ποτών, γεγονός που εξηγεί σε σημαντικό βαθμό την ιδιαίτερη δραστηριοποίηση των εταιρειών του εν λόγω κλάδου στην παραγωγή προϊόντων με λιγότερη ζάχαρη. Δεν είναι τυχαίο ότι η Coca-Cola ανακοίνωσε ότι το 2017 θα μειώσει τη ζάχαρη σε πάνω από 500 αναψυκτικά παγκοσμίως. Ενας άλλος κολοσσός του κλάδου των τροφίμων, η Nestlé δεσμεύθηκε επίσης φέτος να αφαιρέσει τουλάχιστον 18.000 τόνους ζάχαρης από τα προϊόντα που διαθέτει στην Ευρώπη μέχρι το 2020, πέραν αυτών που ήδη έχει αφαιρέσει τα προηγούμενα χρόνια. Ως αποτέλεσμα, μέχρι το 2020 τα προϊόντα Nestlé στην Ευρώπη θα έχουν κατά μέσον όρο 5% λιγότερη ζάχαρη σε σχέση με τώρα.
Οι πιέσεις από τις κυβερνήσεις για πολιτικές καταπολέμησης των ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου σε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, καθώς και η αύξηση του ποσοστού των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών δημιουργούν ανάγκες για διαφοροποιημένα τρόφιμα.
Η βιομηχανία δείχνει όχι μόνο απλώς να προσαρμόζεται εύκολα στα νέα δεδομένα, αλλά συχνά να καλλιεργεί η ίδια τις καινούργιες διατροφικές συνήθειες.
Για να αντιληφθεί κάποιος την εκρηκτική αύξηση της διείσδυσης των προϊόντων που χρησιμοποιούν γλυκαντικό από το φυτό στέβια, αρκεί να δούμε τα στοιχεία: σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Στέβιας, το 2009 υπήρχαν μόνο 280 προϊόντα σε όλο τον κόσμο με στέβια, ενώ το 2014 είχαν φτάσει τα 2.274 και σήμερα εκτιμάται πλέον ότι είναι πολύ περισσότερα.
Στην Ελλάδα η εταιρεία ΕΨΑ αρχικά το 2012 και λίγους μήνες μετά η Green Cola άλλαξαν τα δεδομένα στην αγορά αναψυκτικών λανσάροντας αναψυκτικά με στέβια. Η δεύτερη ειδικά έχει καταλάβει σημαντικό μερίδιο στα αναψυκτικά τύπου κόλα, που υπολογίζεται ότι ξεπερνά το 8%. Η Coca-Cola τοποθέτησε στην ελληνική αγορά προϊόν χωρίς θερμίδες με στέβια μόλις πριν από λίγες εβδομάδες. Το προϊόν της δε, που γνωρίζει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης, είναι η Coca-Cola Zero, που ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των ολιγοθερμιδικών προϊόντων. Η εταιρεία εκτιμά ότι το μερίδιο των αναψυκτικών με στέβια από 5% που είναι σήμερα στο σύνολο της αγοράς μπορεί σε μια τριετία να φτάσει το 10%-15%, εκτίμηση που προκύπτει βεβαίως από τη δυναμική που αναπτύσσεται στα προϊόντα αυτά.
Η «Γιώτης», που εδώ και περίπου δέκα χρόνια χρόνια παράγει προϊόντα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, έβαλε στο παιχνίδι τη στέβια από το 2013, ενσωματώνοντάς τη σε σοκολάτα και σε σειρά επιδορπίων. Το γεγονός ότι η εταιρεία παράγει περίπου 20 διαφορετικά προϊόντα αυτής της κατηγορίας δείχνει αν μη τι άλλο τη ζήτηση που υπάρχει για αυτά εντός και εκτός Ελλάδος.
Στον πειρασμό της στέβια υπέκυψε και η ΙΟΝ, μία από τις κορυφαίες εταιρείες στην κατηγορία των σοκολατοειδών.
Μάλιστα, η εταιρείας δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει το φυσικό γλυκαντικό στα πλέον κλασικά σήματα σοκολάτας που διαθέτει, στοίχημα αν μη τι άλλο ριψοκίνδυνο.