Εχθρεύονται τις πλάνες, αφουγκράζονται από απόσταση τον βορβορυγμό της κρίσης και ξεπληρώνουν με σκληρή κριτική το αίμα που έχασαν ή χάνουν. «Στους ώμους των γονιών τους, στην προηγούμενη γενιά ρίχνουν την ευθύνη για τη βαθιά κρίση στη χώρα τους οι νέοι Ελληνες (σε ποσοστό 76%) και οι νέοι Ιταλοί (73%)». «Ομως ευελπιστούν σε μια καλύτερη τύχη για τα δικά τους παιδιά». Από τα συμπεράσματα έρευνας του ανεξάρτητου Ινστιτούτου Μελετών SINUS σε νέους 18 έως 34 χρόνων από 35 χώρες.
Τι είναι γι’ αυτούς η προηγούμενη γενιά; Προφανώς με γενναίες εξαιρέσεις, η γενιά της άπλας, της αρπαχτής, της μίζας, της αυθαιρεσίας, της ευνοιοκρατίας, της διόγκωσης της διαφθοράς, των στρεβλωμένων από τις συντεχνίες μηχανισμών διακυβέρνησης. Είναι η γενιά του κοινωνικού νεφελώματος όπου επιτρεπτό είναι ό,τι μας εξυπηρετεί, όπου το παρελθόν συγχέεται με το μέλλον, το παρόν χάνει σε βαρύτητα, επιπλέει, αλλά δεν ανέρχεται, κινείται αλλά δεν προχωρά· όπου οι πολιτικοί είναι αδιάβροχοι στις μπόρες, όπου τα πρόσωπα απλώς αλλάζουν θέση στο τραπέζι της συναλλαγής.
Η αξιολόγηση της δημόσιας ζωής με μέτρο τις γενιές έχει προφανή προβλήματα. Ομως οι νέοι είναι ανηλεείς. Η γενιά των γονιών τους φέρει το βάρος της κρίσης, δεν τη συγκρίνουν με εκείνες των παππούδων ή των προπάππων τους, που ενεπλάκησαν ή υπέστησαν την επταετία, που προκάλεσαν ή βίωσαν Εμφύλιο, εθνικό διχασμό. Μένουν στη γενιά του ιδιωτικού οράματος, που απαξίωσε τις κοινές επιδιώξεις. Τη γενιά του καταναλωτισμού, της επίδειξης, της κουλτούρας της πίστας, του προκλητικού νέου πλούτου που μεσουρανούσε υπεράνω νόμων, τροφοδοτώντας την ελληνική καθημερινότητα με τα σκάνδαλα, τις υπερβολές, τους μύθους του. Ερρεε το χρήμα, έβγαζε μάτι η χλιδή, άστραφταν στους δρόμους τα Cherokee, τα Cayenne, τα Lexus, τα Range Rover, οι Chrysler…
Και επιθυμούν διακαώς ένα νέο περιβάλλον, απαλλαγμένο από σκιές και στίγματα. Να πιστέψουν ότι οι ατασθαλίες δεν είναι ακαταδίωκτες· τα αξιώματα δεν είναι βαρύτερα από τις καταγγελίες· ότι η ευζωία δεν κερδίζεται μόνο με την απάτη, την αδικία, την παρανομία. Οπως έγραφε το 1877 ο Εμμανουήλ Ροΐδης στη στήλη του «Σκνίπες» του «Ασμοδαίου», ότι τα ακαθαρτότερα στοιχεία δεν θα επιπλέουν διαρκώς «εν είδει εξαφρίσματος, επί της επιφανείας».
Εχουν ανάγκη να δουν κάτι να αναγεννάται, αλλά εμφανίζουν υψηλά ποσοστά δυσπιστίας (67%) ότι αυτό δεν μπορεί τώρα να συμβεί, παρά τις τροϊκανές πιέσεις για εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, εξοικονόμηση πόρων, παρά τον «ανασχεδιασμό» υπηρεσιών με συγχωνεύσεις, καταργήσεις, μειώσεις προσωπικού (και προσλήψεις από το παράθυρο). Διότι ό,τι συντηρεί τη διαφθορά δεν διαλύεται με εισπρακτικά μέτρα και προχειρότητες. Χρειάζονται πολίτες που να αξιώνουν από τους ιθύνοντες συνεχή λογοδοσία, να βδελύσσονται τη διαφθορά. Και ηγέτες που να δρουν με προσοχή, σχέδιο, να ευθυγραμμίζονται με τα μεγάλα τους λόγια και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των μεγάλων τους αποφάσεων, να μην είναι ερασιτέχνες.
Σωστοί; Λάθος; Παρωπιδικοί; Σίγουρα, έχει κανείς αποθέματα μόνο για τα απόλυτα της δικής του γενιάς, γιατί η ψυχή όπως και η χώρα, αναπτύσσονται μόνο μέσα στα σύνορά τους. Αγνώμονες; Εύκολοι στην αποδοκιμασία; Ισως. Πάντως τραβούν γραμμή. Κάτι σαφώς ελπιδοφόρο.