Οι αλλαγές στην ύλη και τις μεθόδους διδασκαλίας της Ιστορίας στα ελληνικά σχολεία είναι μία σημαντικότατη πρόκληση, όχι μόνο για την κυβέρνηση που θα τις επιχειρήσει, αλλά και για τον ακαδημαϊκό κόσμο και την κοινωνία. Σαφώς το ζήτημα έχει πολιτικό και ιδεολογικό περιεχόμενο. Και η σημερινή χρονική συγκυρία, της κρίσης αξιών στην Ελλάδα, για να ανοίξει ένα τέτοιο θέμα, είναι γόνιμη αφού τα βιβλία της Ιστορίας εναρμονίζονται με τη νοηματοδότηση του ελληνικού έθνους και το περιεχόμενο της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων (για όσους ενδιαφέρονται, συνιστώ το βιβλίο του Χάρη Αθανασιάδη «Τα αποσυρθέντα βιβλία – Εθνος και σχολική Ιστορία στην Ελλάδα, 1858 – 2008»).
Πόσο μάλλον που η σχετική κουβέντα σίγουρα μπορεί να πυροδοτηθεί όταν στο πολιτικό προσκήνιο της παιδείας προβεβλημένη θέση έχουν ιστορικοί. Να θυμίσω ότι η ιστορικός, ειδικευμένη σε θέματα Τουρκίας, Κύπρου και Μέσης Ανατολής, και πρώην αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου έχει δηλώσει (στο φύλλο της «Κ», 20/12/2015) ότι «τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας πρέπει να αλλάξουν. Πρέπει να πάψει να μπαίνει σε καλούπια εθνόμετρου η έρευνα και η άποψη των επιστημόνων για την Ιστορία και όπως αυτή διδάσκεται στο σχολείο». Από την πλευρά του, ο επίσης ιστορικός και πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου Αντώνης Λιάκος έχει δηλώσει «δεν θέλω τη δημιουργία εθνικής ταυτότητας. Θέλω τη δημιουργία ιστορικής ταυτότητας». Αρα ούτε λόγος ότι η συζήτηση για τα προγράμματα σπουδών Ιστορίας και το πώς διδάσκονται, που αποφάσισε να ανοίξει ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου –με εξ «αγχιστείας συγγένεια» με το θέμα, καθώς είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Φυσικής–, θα μπορούσε να καταλήξει πολύ εποικοδομητική.
Εποικοδομητική ακόμη και για τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θα έπρεπε κατ’ αρχήν να συνομιλήσει με τον κυβερνητικό εταίρο (τους ΑΝΕΛ) αλλά και να τεστάρει τα δικά του εθνοπατριωτικά αντανακλαστικά.
Βεβαίως, οι δεδομένοι κραδασμοί στο εσωκομματικό πεδίο του ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον θα τορπιλίσουν, πριν καν ξεκινήσει, την πρόταση περί διαλόγου για την Ιστορία. Υπό το πρίσμα αυτό, αρχίζει να διαφαίνεται πόσο η πρόταση Γαβρόγλου είναι μόνο πυροτέχνημα. Αλλωστε, και ο ίδιος ο υπουργός αποφάσισε να την παρουσιάσει αρχικά στη Νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ και να την αναμασήσει σε μία από τις πολλές συνεντεύξεις του. «Θυμηθείτε τη διαμάχη για τα Θρησκευτικά. Θα είναι το τίποτα μπροστά σε αυτό που θα γίνει με το μάθημα της Ιστορίας», ήταν η δήλωση-πυροτέχνημα του κ. Γαβρόγλου.
Το υπουργείο Παιδείας διαθέτει επιστήμονες στο ΙΕΠ για να μελετήσουν αλλαγές στην Ιστορία, και δεν χρειάζονται φανφαρόνικες εξαγγελίες. Θα μου πείτε, είναι προσωπική υπόθεση πόσο ο καθένας υπονομεύει την αξιοπιστία του. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι μαζί με τα ξερά καίγονται και τα ξερά. Ο διάλογος για απαραίτητες αλλαγές στο μάθημα της Ιστορίας θα εξελιχθεί σε μία ακόμη χαμένη ευκαιρία, όπως ακριβώς κινδυνεύει να γίνει με τα Θρησκευτικά. Κρίμα.