Αντιμέτωπος με την ανάγκη να προβεί σε σημαντικές παραχωρήσεις που θα δοκιμάσουν τις αντοχές του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προκειμένου η διαπραγμάτευση με τους εταίρους να εξέλθει από το υφιστάμενο τέλμα, ενώ στο περιβάλλον του ενισχύονται οι φωνές σύμφωνα με τις οποίες προτιμότερη λύση είναι πλέον για την κυβέρνηση οι εκλογές.
Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρείται κρίσιμο το Eurogroup της Δευτέρας, προκειμένου να αποσαφηνισθεί η στάση των δανειστών, καθώς, όπως λέγεται, η Αθήνα γίνεται αποδέκτης αντιφατικών μηνυμάτων: σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, όχι μόνον η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ αλλά και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε έχουν εμφανιστεί να τάσσονται υπέρ της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης εντός του Απριλίου, όπως επιδιώκει και η κυβέρνηση. Ομως, άλλοι ευρωπαϊκοί παράγοντες μεταδίδουν ότι η όποια συμφωνία δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν από τον Μάιο, εξέλιξη που εκ των πραγμάτων θα παρατείνει το κλίμα οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας στην Ελλάδα.
Ενόψει του Eurogroup, η γραμμή του Μαξίμου εδράζεται σε δύο πυλώνες:
Πρώτον, ότι η όποια συμφωνία θα πρέπει να είναι συνολική, δηλαδή να περιλαμβάνει και την περιγραφή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, που θα επιτρέπει τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Δεύτερον, ότι είναι δυνατόν, από ελληνικής πλευράς, να υπάρξουν νέες παραχωρήσεις στο μέτωπο της προσωπικής διαφοράς των συντάξεων, με αντάλλαγμα, όμως, να εγκαταλειφθούν οι «ακραίες», όπως χαρακτηρίζονται, θέσεις του ΔΝΤ στα εργασιακά. Εξάλλου, οι όποιες ελπίδες υπήρχαν στο Μέγαρο Μαξίμου ότι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις θα μπορούσαν να αποσπαστούν από την τρέχουσα διαπραγμάτευση προσέκρουσαν σε τείχος άρνησης, τόσο από το ΔΝΤ όσο και από την Ευρωζώνη.
Πάντως, στο πρωθυπουργικό περιβάλλον, όπως προαναφέρθηκε, κάνουν λόγο για ένα θολό τοπίο που εκτιμούν ότι μπορεί να αποσαφηνιστεί στις Βρυξέλλες. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Τσίπρας έχει αποφύγει τις εκτενείς αναφορές στα μέτωπα της διαπραγμάτευσης και τον σχετικό ρόλο έχει αναλάβει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος με αλλεπάλληλες ενημερώσεις στη Βουλή.
Ο κ. Τσίπρας θέλει να έχει ανοικτές όλες τις επιλογές του, καθώς η όποια συμφωνία θα πρέπει να είναι αποδεκτή, πρωτίστως, από τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, εάν το «πακέτο» της διαπραγμάτευσης ολοκληρωθεί, θα τεθεί προς έγκριση στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Είναι, δε, προφανές πως σε περίπτωση μαζικών διαφοροποιήσεων από τα στελέχη του οργάνου, το πλήγμα για την εικόνα του πρωθυπουργού θα είναι καίριο, ενώ αυτομάτως η συμφωνία θα καταστεί δύσκολα υπερασπίσιμη στην κοινή γνώμη.
Πάντως, επί του παρόντος ο κ. Τσίπρας παραμένει προσανατολισμένος στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Εκτιμά πως η κυβέρνηση μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου δεν διαθέτει επαρκές αφήγημα προκειμένου να οδηγήσει τη χώρα στις κάλπες, αλλά και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει φθάσει στο ναδίρ της δημοσκοπικής του επιρροής, άρα με την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης και την αποκατάσταση συνθηκών ομαλότητας στην οικονομία θα έχει μπροστά του μια «καθαρή» διετία προκειμένου να ανακάμψει.
Τέλος, στο Μέγαρο Μαξίμου κυριαρχεί η εκτίμηση πως εάν η αξιολόγηση κλείσει, η Ν.Δ. θα βρεθεί σε κενό στρατηγικής, το αίτημα για εκλογές θα αμφισβητηθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα επωφεληθεί πολιτικά από μια περίοδο εσωστρέφειας στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η άλλη επιλογή
Ομως, όπως προαναφέρθηκε, ορισμένα κορυφαία στελέχη επιμένουν πως μόνη προοπτική διεξόδου από την υφιστάμενη στενωπό είναι για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο τον κ. Τσίπρα η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Κατά τα ανωτέρω στελέχη, η αποσυσπείρωση που εμφανίζει το κυβερνών κόμμα οφείλεται στο ότι τον εγκαταλείπει το «αντιμνημονιακό» τμήμα της εκλογικής του βάσης. Εάν, προσθέτουν, ο πρωθυπουργός προχωρήσει στη μείωση του αφορολογήτου και των συντάξεων, θα βρεθεί αντιμέτωπος με νέα δημοσκοπική καθίζηση που θα δημιουργήσει τους όρους για αυτοδυναμία της Ν.Δ. στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, αλλά και με τον κίνδυνο η δική του ήττα να αποδειχθεί στρατηγική, υπό την έννοια ότι θα αμφισβητηθεί η παρουσία του ως ενός εκ των δύο πυλώνων του νέου διπολισμού.
Η άποψη ότι ο κ. Τσίπρας, παρότι επί του παρόντος το αρνείται, τελικά θα κινηθεί σε λογική πρόωρων εκλογών διακινείται ευρέως και στα κόμματα της αντιπολίτευσης, ειδικά μετά την επιλογή του πρωθυπουργού να δρομολογηθούν προανακριτική επιτροπή για τα εξοπλιστικά προγράμματα της περιόδου του κ. Γ. Παπαντωνίου και εξεταστική για την υγεία. Μάλιστα, ορισμένα στελέχη των αντιπολιτευόμενων κομμάτων τοποθετούν το κλείσιμο της Βουλής και την προκήρυξη των εκλογών –με ανοικτή τη διαπραγμάτευση– στα τέλη Mαΐου, ώστε να έχει παραγραφεί και η «περίοδος Βαρουφάκη».