Τον περασμένο Νοέμβριο, μια γυναίκα επισκέφθηκε το κοιμητήριο του Κόκκινου Μύλου. Είχε περάσει καιρός από την τελευταία φορά που είχε ανάψει το καντήλι στον πατέρα της. Οταν έφτασε όμως, την περίμενε μια μεγάλη έκπληξη. Ο τάφος ήταν διαφορετικός, πάνω στη μετόπη αναγραφόταν μόνο ένα επίθετο, η ημερομηνία θανάτου ήταν λάθος, ενώ έλειπε το όνομα της γιαγιάς της που είχε ταφεί στο ίδιο μνήμα. Οι υπάλληλοι σήκωναν τους ώμους ψηλά. «Δεσποινίς, να σας πω;», της έκανε νόημα μια κυρία που βρισκόταν παραδίπλα. «Εγώ έρχομαι συνέχεια εδώ, ο τάφος σας ήταν τρεις μέρες ανοιχτός, με τα χώματα έξω»…
Τσικνοπέμπτη, του τρέχοντος έτους. Στο δημαρχιακό μέγαρο Νέας Φιλαδέλφειας επικρατεί ευθυμία λόγω της ημέρας. Για την επομένη έχει προγραμματιστεί μάλιστα η κοπή της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας από τον δήμαρχο. Στο ασανσέρ όμως, δίπλα από την επιγραφή «δεν λειτουργεί», φιγουράρει και μια δεύτερη ανακοίνωση. Το σωματείο εργαζομένων στον δήμο καλεί σε ξεχωριστή εκδήλωση κοπής πίτας, μποϊκοτάροντας την επίσημη γιορτή.
Πρόκειται για δύο φαινομενικά ασύνδετα μεταξύ τους περιστατικά. Κι όμως, έχουν και τα δύο σχέση με το δαιδαλώδες πλέγμα σχέσεων και συμφερόντων που επί δεκαετίες λυμαίνονται την «αγορά» του κοιμητηρίου του Κόκκινου Μύλου, όπως αποτυπώνεται και σε έκθεση ελέγχου του Σώματος Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (Ιούλιος 2016), την οποία έχει στη διάθεσή της η «Κ».
Οπως έχει προκύψει από την ιδιότυπη «επιχείρηση καθαρά χέρια» που έχει ξεκινήσει η νέα δημοτική αρχή εδώ και ένα χρόνο, στο κύκλωμα εμπλέκονταν από επαγγελματίες του χώρου μέχρι δημοτικοί υπάλληλοι και αιρετοί, με πολλές από τις υποθέσεις να βρίσκονται σήμερα ενώπιον της Δικαιοσύνης. Το γεγονός έχει δημιουργήσει αναστάτωση στον δήμο, αφού οι πειθαρχικοί έλεγχοι δίνουν και παίρνουν και ουδείς φαίνεται να είναι στο απυρόβλητο.
Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται με αφορμή ένα τυχαίο γεγονός. Το πρωινό της 14/12/15, ένας ενταταλμένος δημοτικός σύμβουλος μετέβη στο νεκροταφείο για να ελέγξει τους διαθέσιμους αποθηκευτικούς χώρους (υπήρχε ανάγκη αποθήκευσης περιουσιακών στοιχείων του δήμου). Εκεί διαπίστωσε ότι μία από τις αποθήκες στη βόρεια πλευρά ήταν κλειδωμένη. Οταν ζήτησε από τους εργαζομένους να του ανοίξουν, βρέθηκε μπροστά σε ένα μακάβριο θέαμα: μέσα βρίσκονταν στοιβαγμένες δεκάδες μαύρες πλαστικές σακούλες σκουπιδιών γεμάτες οστά. Ιδια εικόνα και σε δεύτερο αποθηκευτικό χώρο στο νότιο τμήμα, κοντά στο οστεοφυλάκιο: σακούλες με οστά, καθώς και τμήματα σκελετών σε αποσύνθεση, πάνω σε νάιλον στο πάτωμα.
Δίνοντας εξηγήσεις, ο προϊστάμενος του κοιμητηρίου δήλωσε ότι πρόκειται για «πάγια τακτική» και ότι τα οστά «αποθηκεύονται» εκεί ως αζήτητα, γιατί τα χωνευτήρια δεν έχουν χώρο. Αμέσως, ασκήθηκε από τη δημοτική αρχή μήνυση κατά παντός υπευθύνου και ζητήθηκε η συνδρομή του Σώματος Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης. Ακόμη κι αν δεν είχαν έως τότε χειροπιαστές αποδείξεις γι’ αυτό, γνώριζαν ότι μια απλή ΕΔΕ, όπου υπάλληλοι κρίνουν συναδέλφους τους, θα κουκούλωνε το σκάνδαλο. Το ΣΕΕΔΔ διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, ότι δεν υπήρχε πρόβλημα χώρου στα χωνευτήρια, καθώς και ότι υπήρχαν κενά στην τήρηση των βιβλίων σε ό,τι αφορά τις παρατάσεις χρόνου ταφής. Ο προϊστάμενος πρόσφατα συνταξιοδοτήθηκε, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να του ασκηθεί πειθαρχικός έλεγχος. Ωστόσο, ελέγχεται ποινικά.
Επίσης, εκκρεμεί το πόρισμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου που κλήθηκε από τον δήμο για τη διενέργεια έκτακτου διαχειριστικού ελέγχου στο κοιμητήριο, καθώς «οι υποψίες για οικονομικό κύκλωμα γύρω από το κοιμητήριο είναι έντονες», όπως λέει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του δήμου. Σύμφωνα με πληροφορίες πάντως απ’ όταν έπεσε η «βόμβα» των πειθαρχικών ελέγχων τα έσοδα του δήμου έχουν παρουσιάσει κατακόρυφη αύξηση. Οπως αναφέρει η ίδια πηγή, ο δήμος παλιότερα εισέπραττε 200.000 ευρώ μόνο από το άναμμα των καντηλιών. Σήμερα έχει φτάσει να εισπράττει 15.000.
«Τα υπόλοιπα τα νέμονται άλλοι. Αντίστοιχο θέμα είχαμε και με τις παρατάσεις ταφής. Βρήκαμε εκατοντάδες περιπτώσεις νεκρών που θα έπρεπε να έχουν ξεθαφτεί». Είχε παρέλθει η τριετία, αλλά δεν υπήρχαν αποδεικτικά καταβολής του ποσού της παράτασης. «Την ίδια στιγμή οι προϊστάμενοι σου έδιναν την εικόνα ότι δεν έχουμε θέσεις στο νεκροταφείο. Οταν υπάρχει κορεσμός, έστω τεχνητός, ανεβαίνει το τίμημα». Μέσα στο χάος του Κόκκινου Μύλου, προφανώς συνέβαιναν και άλλα περίεργα, όπως να ανοίγονται τάφοι, να διαπιστώνεται και δεύτερος νεκρός μη καταγεγραμμένος και να ξανακλείνονται όπως όπως. Υπολογίζεται ότι το «μαύρο χρήμα» που διακινούνταν στο νεκροταφείο ξεπερνούσε το 1 εκατ. ευρώ.
Δικαστική διαμάχη για κυλικείο και ανθοπωλείο
Εκτός από τις αποθήκες του κοιμητηρίου Κόκκινου Μύλου, έντονη «δυσοσμία» αποπνέουν και άλλες εγκαταστάσεις του. Σε δικαστική διαμάχη βρίσκεται ο Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος με τον πρώην μισθωτή του κυλικείου του νεκροταφείου και του δημοτικού ανθοπωλείου, ο οποίος το 2014 είχε φτάσει να χρωστάει στον δήμο από μισθώματα ποσό ύψους 1,2 εκατ. ευρώ!
Οπως καταγράφεται στο πόρισμα του ΣΕΕΔΔ, αντί να κινηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες από την τότε δημοτική αρχή (το 2009 άρχισαν να παρατηρούνται τα πρώτα προβλήματα), το 2012 δόθηκε στον μισθωτή με απευθείας ανάθεση και ο ανθοστολισμός της εκκλησίας. Εν ολίγοις, επί χρόνια ο συγκεκριμένος πολίτης, ο οποίος επίσης βρίσκεται ενώπιον της δικαιοσύνης, έλυνε και έδενε στα του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας, χωρίς κανένας να μπορεί να κάνει τίποτα. Η υπόθεση εξελίχθηκε σε μεγάλο σκάνδαλο για τη Ν. Φιλαδέλφεια. Με τη σύναψη της αρχικής σύμβασης το 2006, κατατέθηκαν από την πλευρά του μισθωτή δύο εγγυητικές επιστολές συνολικού ύψους 281.220 ευρώ, που θα του επιστρέφονταν έξι μήνες μετά τη λήξη της σύμβασης, στο τέλος του 2014. Σύμφωνα με τον ΣΕΕΔΔ, όμως, σε άγνωστο χρόνο και από άγνωστο άτομο μέσα από το δήμο οι εν λόγω εγγυητικές επιστολές αντικαταστάθηκαν από το χρηματοκιβώτιο του δήμου με άλλες που έληγαν στο τέλος της χρονιάς. Σαν αποτέλεσμα, όταν η δημοτική αρχή, επιχειρώντας να λήξει τη συνεργασία με τον συγκεκριμένο μισθωτή, τις αναζήτησε ώστε να καταπέσουν, είδαν ότι τελικά δεν είχαν τίποτα στα χέρια τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια ΕΔΕ που διετάχθη το 2013 για την εξαφάνιση των εγγυητικών επιστολών δεν απέδωσε ευθύνες σε κανέναν υπάλληλο του δήμου. Στο πόρισμα του ΣΕΕΔΔ πάντως περιλαμβάνονται μαρτυρίες υπαλλήλων που καταγγέλλουν απειλές από την πλευρά του μισθωτή, ενώ αναφέρουν ότι το άνοιγμα και το κλείσιμο του χρηματοκιβωτίου γινόταν επί χρόνια χωρίς επίσημες καταγραφές.
Η αδράνεια τα προηγούμενα χρόνια από πλευράς του δήμου ήταν τέτοια που ο μισθωτής κατάφερε να μεταβιβάσει όλα τα ακίνητα στην οικογένειά του και στη συνέχεια σε κυπριακή εταιρεία, εφόσον δεν του είχε ποτέ σφραγιστεί η φορολογική ενημερότητα.
Το πόρισμα του ΣΕΕΔΔ αναφέρει ότι η πειθαρχική ευθύνη έχει παραγραφεί λόγω παρέλευσης πενταετίας, ωστόσο όταν ασκείται ποινική δίωξη, ανοίγει ο δρόμος και για πειθαρχικό έλεγχο. Το θέμα έχει παραπεμφθεί στο υπηρεσιακό συμβούλιο που θα αποφανθεί για τυχόν πειθαρχικές ευθύνες υπαλλήλων αλλά και αιρετών. Μόλις την περασμένη εβδομάδα συνεδρίασε η εκτελεστική επιτροπή του δήμου και παρέπεμψε υπάλληλο για απόλυση, προκαλώντας νέα αναστάτωση ανάμεσα στους εργαζομένους του δήμου.