Ακαταμάχητη Πάτρα

9' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν είναι μόνο καρναβάλι, αλλά και αγέρωχα νεοκλασικά που προδίδουν περασμένα μεγαλεία, πεζόδρομοι γεμάτοι ζωή, ένα εξαιρετικό αρχαιολογικό μουσείο και μια ιστορική οινοπαραγωγική μονάδα…

Αν και πρόκειται για την τρίτη σε πληθυσμό ελληνική πόλη και ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της χώρας, το βασικό της χαρακτηριστικό παραμένει μέχρι σήμερα ότι αποτελεί «πέρασμα» στον δρόμο για τα Επτάνησα και την Ιταλία. Πεισματικά μετέωρη ανάμεσα στον αντίκτυπο της αποβιομηχάνισής της –τη δεκαετία του 1990 έκλεισαν μεταξύ άλλων τα εργοστάσια της Πειραϊκής-Πατραϊκής, της Misko και της Pirelli– και την εν εξελίξει αστική της ανασυγκρότηση, η Πάτρα συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να την αναδείξουν σε αυτοτελή ταξιδιωτικό προορισμό.

Σχεδόν τρεις ώρες και κάτι –πάνω από διακόσια χιλιόμετρα– τη χωρίζουν από την Αθήνα. Με αφετηρία τον μόλο απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό, με θέα στις χιονισμένες κορυφές του Παναχαϊκού όρους που ξεχωρίζουν μέσα στον συννεφιασμένο ουρανό, ξεκινώ την περιήγησή μου. Η κεντρική εμπορική αρτηρία της Αγίου Νικολάου απλώνεται μπροστά μου, με το κάστρο του Ιουστινιανού και το Δασύλλιο να οριοθετούν το σύνορο μεταξύ Ανω και Κάτω πόλης, που συνδέονται με απότομα ανηφορικές σκαλινάτες. Τα καφέ στους γύρω πεζόδρομους σφύζουν από ζωή όταν ο καιρός έχει… ηλιόλουστες διαθέσεις, ενώ στα study rooms συνωστίζονται φοιτητές που απολαμβάνουν την εμπειρία της συνεργατικής μελέτης, στη λογική των χαλαρών co-working spaces.

ΜΠΕΛ ΕΠΟΚ ΚΑΙ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Τα εναπομείναντα νεοκλασικά ανασύρουν μια φθαρμένη αίγλη, που ανακαλεί εικόνες μιας Πάτρας που αγωνίζεται να αντισταθεί στην ισοπέδωση. Μαρτυρούν περασμένα μεγαλεία, υποδηλώνοντας την οικονομική ακμή που προέκυψε κυρίως από το εμπόριο σταφίδας. Στην πλατεία Γεωργίου Α΄, το θέατρο Απόλλων με την αρχιτεκτονική σφραγίδα του Τσίλλερ αντανακλά τη χαμένη λάμψη της αστικής Πάτρας στα νερά των δύο μπρούντζινων γαλλικών σιντριβανιών που κοσμούνται από φτερωτά λιοντάρια, μία υδροχόο και έναν αυλητή. Ο Τσίλλερ εκπόνησε επίσης τα σχέδια της οροφής του μητροπολιτικού ναού Ευαγγελίστριας, που κατατάσσεται αρχιτεκτονικά στα κτίρια της πατραϊκής Μπελ Επόκ. Οι κάτοικοι της πόλης περηφανεύονται για το βελούδινα πορφυρό εσωτερικό του θεάτρου και περιγράφουν το κτίσμα ως μικρογραφία της περίφημης Σκάλας του Μιλάνου. Τον μνημειακό χαρακτήρα της πλατείας μοιάζουν να απορρυθμίζουν, ωστόσο, τα ανισοϋψή, πιο σύγχρονα, κτίρια που την περιβάλλουν, αποτυπώνοντας με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την αμφιθυμική στάση της πόλης ανάμεσα στη διατήρηση του εναπομείναντος αστικού κλέους και τις απρόσωπες πολυκατοικίες της.

Περνάω έξω από το Ménagère, το πρώτο πολυκατάστημα της Πάτρας που λειτούργησε το 1887 και συνεχίζει να έχει εμπορική χρήση, στη συμβολή των οδών Αγίου Νικολάου και Μαιζώνος. Ακριβώς απέναντι, έξω από την οικία Περιβολαρόπουλου, εντυπωσιάζουν οι μοναδικές οροφογραφίες της ισόγειας στοάς με τους μαρμάρινους, ιωνικού ρυθμού κίονες. Στην άλλη γωνία βρίσκεται η οικία της οικογένειας Τζίνη, ένα από τα παλαιότερα σπίτια της πόλης–, ενώ στο νούμερο 241 της οδού Κορίνθου το λινοσκέπαστο νεοκλασικό κρύβει το πατρικό του Κωστή Παλαμά που θα μετατραπεί σε μουσείο.

Κατά μήκος των οδών Κορίνθου και Μαιζώνος, η ακανόνιστη ακολουθία από τοξωτές στοές, στολισμένες με κρεμάμενα φανάρια, έχει κάτι από την παρισινή οδό Rivoli. Περπατώντας την Κάτω ή Νέα πόλη, που αναπτύχθηκε ουσιαστικά μετά την απελευθέρωση πάνω σε ποταμογενή εδάφη, αντιλαμβάνεται κανείς την ορθογωνισμένη ρυμοτομία της που οφείλεται στον οραματικό σχεδιασμό του πολεοδόμου Σταμάτη Βούλγαρη επί εποχής Καποδίστρια. Φτάνω μέχρι το ανακαινισμένο δικαστικό μέγαρο, που επιβάλλεται με τη στιβαρότητά του δεσπόζοντας κατά μήκος της λεωφόρου Γούναρη, καθώς καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο.

ΑΠΟ ΤΑ ΨΗΛΑ ΑΛΩΝΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΝΔΡΕΑ

Ανηφορίζοντας προς τα Ψηλά Αλώνια, από το Μέγαρο Γκολφινόπουλου διακρίνεται το πράσινο «ποτάμι» της Τριών Ναυάρχων γεμάτο νεραντζιές να εκβάλλει στο βάθος για να συναντήσει τον φάρο στην Ακτή Δυμαίων, πίσω από την ιχθυόσκαλα. Κάτω στην παραλία, στην προκυμαία με τους ευκάλυπτους ανάμεσα στο παλιό και το νέο λιμάνι, δίνει ραντεβού η πιτσιρικαρία της πόλης για εξάσκηση στο skate-boarding και στις ποδηλατικές φιγούρες. Τα ερειπωμένα βιομηχανικά κτίρια, ανάμεσά τους και τα παλιά δημοτικά σφαγεία, στέκονται ετοιμόρροπα σαν φαντάσματα του παρελθόντος, αποπνέοντας έναν αέρα εγκατάλειψης. Σουρουπώνει και τα γιγάντια κρουαζιερόπλοια, που όσο είναι αγκυροβολημένα μοιάζουν να απειλούν με τον όγκο τους την πόλη, αποπλέουν αργόσυρτα από τις προβλήτες για τα λιμάνια της Ιταλίας.

Λίγο νωρίτερα, μια μικρή παράκαμψη με έχει οδηγήσει στον καθεδρικό του Αγίου Ανδρέα, τον τρίτο μεγαλύτερο ορθόδοξο ναό στα Βαλκάνια. Θεμελιώθηκε από τον Γεώργιο Α΄ το 1908, εγκαινιάστηκε όμως το 1974. Το αρχικό σχέδιο, επηρεασμένο από τα δυτικά πρότυπα ναοδομίας, προσαρμόστηκε στη βυζαντινή παράδοση και κάτω από τον 46μετρο τρούλο, στο εσωτερικό με τις τοιχογραφίες, τα μωσαϊκά και τα σκαλιστά μάρμαρα αιωρείται ένας εντυπωσιακός ξυλόγλυπτος πολυέλαιος. Δίπλα ακριβώς βρίσκεται η παλαιά τρίκλιτη βασιλική, που αποπερατώθηκε το 1843, με σπάνιες αγιογραφίες της Επτανησιακής Σχολής και την κάρα του Απόστολου Ανδρέα, που συνιστά απαραίτητη στάση στο πλαίσιο μιας διαδρομής θρησκευτικού τουρισμού.

ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΚΕΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ

Από το θρυλικό μπαλ μασκέ που οργανώθηκε στην οικία του πλούσιου σταφιδεμπόρου Μωρέτη το 1829 και την πανηγυρική πρεμιέρα της σκηνής του θεάτρου Απόλλων με το ιταλικό μελόδραμα του Βέρντι «Un ballo in maschera» το 1872, έχουν περάσει σχεδόν διακόσια χρόνια μεταμφιέσεων της πόλης. Μέχρι σήμερα το ονομαστό Πατρινό Καρναβάλι κρατάει τα σκήπτρα των φεστιβαλικών εκδηλώσεων της Αποκριάς σε όλη την Ελλάδα. Με προσμείξεις και επιρροές, κυρίως από την καρναβαλική κουλτούρα της Nίκαιας και της Βενετίας, και μπολιασμένο με την επτανησιακή τρέλα, ενεργοποιεί τις δημιουργικές δυνάμεις της πατραϊκής κοινωνίας προς μια ιεροτελεστία που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, συμπαρασύροντας ντόπιους και επισκέπτες σε μια παγανιστική μέθεξη.

Οι Πατρινοί μεγαλύτερης ηλικίας αναπολούν τις ένδοξες στιγμές του πρόσφατου παρελθόντος, τότε που οι μεγάλες βιομηχανίες έδιναν ώθηση στην οικονομική άνθηση της πόλης, ενώ οι νεότεροι μοιάζει να μην πτοούνται από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα της οικονομικής κρίσης. Αντιθέτως, τροφοδοτούν με την πληθωρική ζωντάνια τους τα πεζοδρομημένα τμήματα του κέντρου με τις καφετέριες στη σειρά, κατά τη διάρκεια της ημέρας –στη Ρήγα Φεραίου και τη Γεροκωστοπούλου–, όπως και στα στενά πάνω και γύρω από την Ηφαίστου, με τα μουσικά μεζεδοπωλεία, όταν πέφτει το βράδυ. Σε διάφορα σημεία της πόλης οι ομάδες ετοιμάζουν τις στολές τους για τη μεγάλη παρέλαση της Κυριακής 26/2. Οι λέξεις-κλειδιά των ημερών είναι: κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, Μπουρμπούλια, θέατρο Επίκεντρο, Καρναβαλικό Κομιτάτο, οι αποθήκες του ΑΣΟ όπου ράβονται οι στολές και φυσικά το καρναβαλικό εργαστήρι στον Πετρωτό, στα νοτιοανατολικά περίχωρα της πόλης.

Το επόμενο πρωινό φεύγω κατευθείαν για εκεί. Στον πρώην εργοστασιακό χώρο κατασκευάζονται μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια τα άρματα του φετινού καρναβαλιού, πριν συναντηθούν με τα πλήθη της πολυαναμενόμενης παρέλασης και λουστούν από σερπαντίνες και κονφετί. Δεξιοτέχνες μάστορες διάσπαρτοι σε μικρές ομάδες σκαλίζουν επίμονα μάζες φελιζόλ και πολυεστέρα, τις μορφοποιούν και περνούν στο επόμενο στάδιο της βαφής. Η έμπνευση συναντά την υλική υπόσταση των κατασκευών και η πρωτοτυπία συναγωνίζεται τη σατιρική διακωμώδηση της τρέχουσας πολιτικο-κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης.

Αφήνοντας πίσω μου το προ-καρναβαλικό σύμπαν, παίρνω τον φιδωτό δρόμο που καταλήγει στο οινοποιείο της Achaia Clauss, με ιστορία από τα μέσα του 19ου αιώνα. Οι πέτρινοι πύργοι συνθέτουν ένα υπαίθριο μουσείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής που μεταφέρει τον επισκέπτη στην εποχή που ο μικρός αμπελώνας του Βαυαρού Gustav Clauss μετεξελίχθηκε σε μεγάλη μονάδα παραγωγής εκλεκτών οίνων, με πιο διάσημο το λικέρ Μαυροδάφνη που εμφιάλωσε προς τιμήν της μελαχρινής αγαπημένης του, Δάφνης. Η Μαρία Αγγελοπούλου, ψυχή του château, υποδέχεται το κοινό, προσφέροντας μια διαδραστική ξενάγηση στα κελάρια. Ηighlight τα δύο μοναδικά στον πλανήτη δρύινα βαρέλια από την Τεργέστη, τα λεγόμενα «δίδυμα», γεμάτα παλαιωμένη Μαυροδάφνη.

Επιστρέφω στην Πάτρα και περιπλανιέμαι στα στενά της Ανω Πόλης, όπου τα στριμωγμένα κατάλοιπα αρχαιοτήτων συναντούν murals σε τοίχους χορταριασμένων οικοπέδων. Συνεχίζω προς το κτίριο του Δημοτικού Νοσοκομείου, έργο του Χάνσεν, το τούρκικο χαμάμ της οδού Μπουκαούρη, που λειτουργεί από τον 14ο αιώνα, και φυσικά το ρωμαϊκό ωδείο του 1ου αιώνα π.Χ.

Οσο η ένταση της κοσμοπλημμύρας του Σαββάτου καταλαγιάζει, το πρωινό της Κυριακής βρίσκει την Πάτρα αγουροξυπνημένη. Κάνω ένα πέρασμα από την καθολική εκκλησία, που παραδοσιακά προσελκύει εκπροσώπους της ιταλικής, και όχι μόνο, παροικίας της πόλης, και κατευθύνομαι προς το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο. Στην πρώτη και μεγαλύτερη αίθουσα ξεχωρίζουν τα ανασηκωμένα προς τους τοίχους μωσαϊκά που κοσμούσαν πολυτελείς κατοικίες σε διάφορα σημεία της ρωμαϊκής Πάτρας. Η μουσειακή εμπειρία εμπλουτίζεται και από την πανοραμική τους θέαση από ψηλά, που επιτυγχάνεται χάρη σε έναν μεταλλικό διάδρομο που διατρέχει τον χώρο. Η περιήγηση συμπληρώνεται με εκθέματα του ιδιωτικού και του δημόσιου βίου από τη Μυκηναϊκή έως την Υστερη Ρωμαϊκή εποχή, προερχόμενα από την ευρύτερη περιοχή της δυτικής Αχαΐας.

Ακαταμάχητη Πάτρα-1

Όλοι στο καρναβάλι

Περισσότεροι από 30.000 καρναβαλιστές από όλη την Ελλάδα καταφτάνουν στην Πάτρα το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, για να συμμετάσχουν σε μια διαδρομή 4 χιλιομέτρων στο κέντρο της πόλης με πολύχρωμα άρματα, ευφάνταστες στολές, πρωτότυπα πληρώματα και προπαντός εορταστική διάθεση. Ωστόσο, η επίσημη έναρξη του καρναβαλιού κηρύσσεται περίπου έναν μήνα νωρίτερα και μέχρι τη λήξη του μεσολαβεί πλήθος εκδηλώσεων. Αναλυτικά, από σήμερα: Την Κυριακή 19/2 (11.00) πραγματοποιείται η μεγάλη παρέλαση των «Μικρών» με πρωταγωνιστές παιδιά κάθε ηλικίας μαζί με τους γονείς τους. Το 3ο και 4ο κατά σειρά Μπουρμπούλι, δηλαδή χορός όπου οι άντρες διαλέγουν την ντάμα τους αγνοώντας την ταυτότητά της –καθώς αυτή διατηρεί την ανωνυμία της κάτω από ένα μαύρο ντόμινο και μια μαύρη μάσκα– είναι προγραμματισμένα για τις 22/2 και 24/2 αντίστοιχα (21.00) στο Royal Theater. Το Σάββατο 25/2 τον λόγο έχει  ο… Σοκολατοπόλεμος στο κέντρο της πόλης (13.30), ενώ η νυχτερινή παρέλαση (με τα πόδια) θα ξεκινήσει την ίδια μέρα στις 18.00 από την οδό Κορίνθου. Την Κυριακή 26/2 στις 14.00, και πάλι από την οδό Κορίνθου, κηρύσσεται η έναρξη της Μεγάλης Καρναβαλικής Παρέλασης, ενώ το ίδιο βράδυ, στον μόλο Αγίου Νικολάου (21.00) θα φιλοξενηθεί η τελετή λήξης. Η απονομή των βραβείων για τα πληρώματα του Πατρινού Καρναβαλιού θα γίνει την Καθαρά Δευτέρα στις 19.00 στην αίθουσα Αίγλη (εντός Veso Mare). Για περισσότερες πληροφορίες: www.carnivalpatras.gr.

Μετάβαση

Η Πάτρα απέχει από την Αθήνα 212 χλμ. (περίπου 3 ώρες). Υπολογίστε περίπου 80 ευρώ για βενζίνη και διόδια (με επιστροφή).

Διαμονή

Galaxy City Center Hotel (Αγίου Νικολάου 9, τηλ. 2610-275981). Στην αρχή της Αγίου Νικολάου, απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό και το λιμάνι. Από την αίθουσα του πρωινού χαζεύετε τα περίτεχνα κιγκλιδώματα των απέναντι νεοκλασικών. Από 60 ευρώ το δίκλινο.

Maison Grecque (25ης Μαρτίου 116, τηλ. 2610-241212). Αναπαλαιωμένη οικία στα Ψηλά Αλώνια που έχει μετατραπεί σε boutique ξενοδοχείο με εντυπωσιακές οροφογραφίες. Aπό 75 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo: www.booking.com

Φαγητό

• Λαβύρινθος (Πουκεβίλ 44, τηλ. 2610-226436). Απλός χώρος με τίμια κουζίνα και αυθεντικές γεύσεις. Δοκιμάστε ρεβιθάδα και σπέσιαλ μοσχάρι με σάλτσα τεντούρας. Το γεύμα ολοκληρώνεται με κέρασμα γλυκισμάτων και χειροποίητων λικέρ.

• Ιστιοπλοϊκός Ομιλος Πατρών (Ηρ. Πολυτεχνείου, Μαρίνα Τερψιθέας, τηλ. 2610-423939). Για φρέσκο ψάρι και θαλασσινά δίπλα στο κύμα. Συνοδεύστε με απαστερίωτη μπίρα Διώνη της Πατραϊκής Ζυθοποιίας.

• Carοusello (Πατρέως 22 και Ρήγα Φεραίου, τηλ. 2614-007536). All day café-wine bar-restaurant, σε έναν σύγχρονο χώρο με βιομηχανικά στοιχεία και gourmet πιάτα.

Καφές-Ποτό

Για καφέ και people-watching επιλέξτε κάποιο από τα πολλά καφέ της κάτω πόλης, όπως το Oro Antico (Aγίου Νικολάου 21 και Ρήγα Φεραίου) και το Majestic (Ρήγα Φεραίου 93), αλλά και τα καφε-αναγνωστήρια Tag (Aγίου Ανδρέου 127) και Discover Your Way (Πατρέως 20). Για απίθανα κοκτέιλ επιλέξτε ανάμεσα στο Βar 19-39 (Παλαιών Πατρών Γερμανού 2) και το Abbey Kitchen Bar (Υψηλών Αλωνίων 26), ενώ για live βραδιές μουσικής τζαζ το Νότος Jazz Bar (Πατρέως 80). Αρωμα Μονμάρτρης αποπνέει η Τρελλή Ροδιά (Καραϊσκάκη 156), ιστορικό στέκι της Πάτρας με μεγάλη λίστα κρασιών.

Αγορές

Θα αγοράσετε τεντούρα και αρωματικά λικέρ «Κάστρο» από την ποτοποιία Χάχαλη (Αγ. Νικολάου 95, τηλ. 2610-277077), Mαυροδάφνη grand reserve από το οινοποιείο της Achaia Clauss (Πετρωτό Πατρών, τηλ. 2610-527089), βραβευμένα κρασιά και αποστάγματα της οινοποιίας Παρπαρούση (Προάστιο Πατρών, τηλ. 2610-420334), ξερολούκουμα τεντούρας, πορτοκαλιού και περγαμόντου από τα λουκουμοποιεία Σκιαδαρέση (Ρήγα Φεραίου 75).

Ακαταμάχητη Πάτρα-2

Φρεσκοψημένους ξηρούς καρπούς θα προμηθευτείτε από τον Ιωάννη Κόντραντζη (Αγ. Ανδρέου 131, τηλ. 2610-222927), ενώ εξαιρετικά προϊόντα της αχαϊκής γης θα βρείτε στο παντοπωλείο Κελλάρι 151 (Μαιζώνος 151 και Φιλοποίμενος, τηλ. 2610-240872). Καλόγουστα κεραμικά από κόκκινο πηλό, ζωγραφισμένα στο χέρι, θα βρείτε στο εργαστήριο του Δημήτριου Τρακαδά (πάρ. Ρήγα Φεραίου 89-91, τηλ. 2610-277993).

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή