Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να εξόργισε τους μουσουλμάνους με το επίμαχο προεδρικό του διάταγμα, δεν αποκλείεται όμως να βρει κοινή γλώσσα με τον ισλαμιστή ηγέτη της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από όσα επισήμως ανακοινώθηκαν και κυρίως από όσα διέρρευσαν, σε Ουάσιγκτον και Κωνσταντινούπολη, αναφορικά με την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών ύστερα από την ορκωμοσία Τραμπ.
Στη διάρκεια της 45λεπτης συνομιλίας, ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε την υποστήριξή του στην Τουρκία, «έναν στρατηγικό εταίρο και νατοϊκό σύμμαχο», σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, όπου επιβεβαιώνεται «κοινή δέσμευση των δύο χωρών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές της». Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος Τύπου της τουρκικής προεδρίας δήλωσε ότι ο Τραμπ «παίρνει πολύ σοβαρά» το τουρκικό αίτημα για έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος κατηγορείται για το αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου.
Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις δοκιμάστηκαν σοβαρά την προηγούμενη περίοδο, καθώς η Αγκυρα δυσφορούσε για τις πιέσεις του προέδρου Ομπάμα σε θέματα δικαιωμάτων, την άρνησή του να εκδώσει τον Φετουλάχ Γκιουλέν και την υποστήριξή του στην κουρδική πολιτοφυλακή YPG, ως βασικού συμμάχου εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Ενδεικτικό της διαφαινόμενης βελτίωσης θεωρείται το γεγονός ότι ο νέος διοικητής της CIA, Μάικ Πομπέο, μεταβαίνει σήμερα στην Αγκυρα.
Κατά πόσον θα τελεσφορήσει η επιχειρούμενη προσέγγιση Τραμπ- Ερντογάν παραμένει, ωστόσο, αμφίβολο, δεδομένου και του ευμετάβλητου ταμπεραμέντου των δύο ανδρών. Τον περασμένο Ιούνιο, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ, ο Ερντογάν είχε ζητήσει να αφαιρεθεί το όνομα του Τραμπ από τους εμβληματικούς ουρανοξύστες του, στην Κωνσταντινούπολη, στηλιτεύοντας τις ρατσιστικές επιθέσεις του εναντίον των μουσουλμάνων. Στις 15 Ιουλίου, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη το πραξικόπημα κατά του Ερντογάν, ο Μάικ Φλιν, στενός συνεργάτης του Τραμπ, δήλωσε στο Κλίβελαντ ότι η Τουρκία είχε απομακρυνθεί προς τον ισλαμισμό και ότι οι στρατιωτικοί που πρωτοστάτησαν στο κίνημα «άξιζαν χειροκρότημα».
Ωστόσο, στις 8 Νοεμβρίου, ανήμερα των προεδρικών εκλογών, ο Φλιν – σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου σήμερα– αναγνώρισε ότι η Τουρκία είναι «ζωτικής σημασίας για τα αμερικανικά συμφέροντα», χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα «πηγή σταθερότητας στην περιοχή», ενώ ξιφουλκούσε εναντίον του Γκιουλέν. Στον αμερικανικό Τύπο γράφτηκε ότι εταιρεία συμβούλων του Φλιν έκανε, με το αζημίωτο, λόμπι στο Κογκρέσο για λογαριασμό Τούρκου επιχειρηματία, επικεφαλής του Τουρκοαμερικανικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου.
Ενα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που έθιξαν οι Τραμπ και Ερντογάν αφορά τις υπό συζήτηση «ασφαλείς ζώνες» στη βόρεια Συρία. Επί του προκειμένου, Ουάσιγκτον και Αγκυρα τηρούσαν χθες σιγή ασυρμάτου. Τις προηγούμενες ημέρες, πάντως, η ισραηλινή ιστοσελίδα Debka και η τουρκική εφημερίδα Hurriyet ανέφεραν ότι υπάρχουν παρασκηνιακές διαβουλεύσεις μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Τουρκίας για διαμοιρασμό της Συρίας σε ζώνες ευθύνης, σε στυλ ψυχροπολεμικού Βερολίνου. Σύμφωνα με το εν λόγω σενάριο, οι Αμερικανοί θα αναλάβουν υπό την προστασία τους μεγάλο τμήμα των κουρδικών περιοχών στον Βορρά και μια δεύτερη ζώνη στον Νότο, στα σύνορα με το Ισραήλ και τον Λίβανο. Οι Ρώσοι θα πάρουν τη μεσογειακή ακτή, διασφαλίζοντας τη βάση τους στην Ταρτούς και το οχυρό του Ασαντ, τη Λαττάκεια. Οι Τούρκοι θα πάρουν το Αφρίν, που σήμερα ελέγχεται από τους Κούρδους αντάρτες, διασφαλίζοντας ότι δεν θα ενοποιηθούν τα κουρδικά καντόνια σε ντε φάκτο αυτόνομη περιοχή.
Αγώνας δρόμου
Φυσικά, όλα αυτά για την ώρα είναι μόνο σχέδια επί χάρτου. Πάντως, η Τουρκία επείγεται να διαμορφώσει όσο γίνεται περισσότερο ευνοϊκά δεδομένα πάνω στον χάρτη, καθώς το «Μεγάλο Παζάρι» στα νότια σύνορά της φαίνεται να πλησιάζει. Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να δει κανείς τον φρενήρη αγώνα δρόμου του τουρκικού στρατού για την κατάληψη της συριακής πόλης Αλ Μπαμπ, προτού την καταλάβει η YPG, όπως και τις απαιτήσεις που διατύπωσε χθες η Αγκυρα για δημιουργία ασφαλούς ζώνης που θα περιλαμβάνει όχι μόνο το Αφρίν, αλλά όλη την περιοχή μέχρι την Τζαραμπλούς, δηλαδή σχεδόν τη μισή από την έκταση που φιλοδοξούν να ενοποιήσουν οι Κούρδοι. Η πρώτη διεθνής αποστολή του Πομπέο διαγράφεται οτιδήποτε άλλο παρά εύκολη.