Η «Νόρμα» σε ένα νησί από πλαστικό

Η «Νόρμα» σε ένα νησί από πλαστικό

4' 2" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι περασμένες επτά το απόγευμα, το φως της ημέρας είναι ακόμη ισχυρό στο Ηρώδειο, η σκηνή γεμάτη από πλαστικά απορρίμματα και μέσα από ένα γεωμετρικά ασύμμετρο, σαν μεταλλικό, δέντρο, σε φωσφορίζον πράσινο χρώμα, η Αμερικανίδα σοπράνο Μάρτζορι Οουενς αρχίζει να ερμηνεύει την «Casta diva». Τα λιγοστά άτομα στη σκηνή και στις κερκίδες, κυρίως τεχνικοί, συντελεστές της παράστασης, όσοι παρακολουθούμε μία από τις πρώτες πρόβες της «Νόρμα» του Μπελίνι από την Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, σταματάμε οποιαδήποτε ασχολία. Στην ορχήστρα ένα μόνο πιάνο.

Απλώνεται μια σχεδόν μεταφυσική σιωπή. Η ώρα δεν είναι βραδινή, δεν βγαίνει το φεγγάρι στο ιερό δάσος των Δρυϊδών, όπως απαιτεί η σκηνή αυτή της όπερας, η Νόρμα δεν είναι ντυμένη πρωθιέρεια, φοράει μπλουτζίν και φαρδύ πουκάμισο, δεν υπάρχει χορωδία. Και όμως. Η άρια διαμορφώνει τη δική της ατμόσφαιρα, στο τέλος όλοι χειροκροτούν. Ο σκηνοθέτης Κάρλους Παντρίσα, οι συνεργάτες του μέλη και αυτοί, όπως ο ίδιος, της ομάδας Λα Φούρα ντελς Μπάους από τη Βαρκελώνη, ο διευθυντής της ορχήστρας Γιώργος Μπαλατσινός, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ Γιώργος Κουμεντάκης.

Μικρό διάλειμμα. Καταφθάνει μόλις στο Ηρώδειο η Ιταλίδα υψίφωνος Κάρμεν Τζανατάζιο, που θα ερμηνεύσει τη Νόρμα στην πρεμιέρα στις 5 Ιουνίου. Την υποδέχεται ο σκηνοθέτης της και σε λίγο αρχίζει να κυκλοφορεί με μια περίεργη κατασκευή στο ένα πόδι, σαν μπότα δετή, με ιμάντες. Τη δοκιμάζει και πηγαινοέρχεται. Θα είναι συνδεδεμένα σε αυτήν τα led φώτα που θα δίνουν στο κοστούμι της την απόχρωση που θέλει ο Κάρλους Παντρίσα. Ούτως ή άλλως, βρισκόμαστε στο 2050, σε ένα νησί από πλαστικό στα ανατολικά της Μεσογείου, το χωριό των δρυϊδών έχει επιβιώσει από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Λατρεύουν τα απομεινάρια ενός παλιού δέντρου από πλαστικό που το χρησιμοποιούν για να συλλέγουν πόσιμο νερό, και μέσα από το οποίο έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν τεχνητή ζωή, κάποια βακτήρια που τρέφονται από το ίδιο υλικό και το ανακυκλώνουν αργά μετατρέποντάς το σε γόνιμο χώμα.

Ο σκηνοθέτης ξεφυλλίζει ένα τετράδιο με σχέδια και εξηγεί τη σύλληψή του, δύο νέοι βίντεο καλλιτέχνες, οι Μαρκ Μολίνος και Αλμπέρτο ντε Γκόμπι, με υπολογιστές επεξεργάζονται τις εικόνες που θα προβάλλονται στη διάρκεια της παράστασης στον τοίχο του Ηρωδείου. Οι Φούρα ντελς Μπάους, που συνυπογράφουν την παραγωγή, δεν κάνουν καμία υποχώρηση στη σύμβαση. Η πρωτοποριακή ομάδα (ιδρύθηκε το 1979) έχει τη δική της τολμηρή αισθητική και ιστορία στο ευρωπαϊκό θέατρο.

Η σύνδεση

Πώς συνδέει όμως ο Παντρίσα την ερωτευμένη Νόρμα, πρωθιέρεια των Δρυϊδών, που έχει αποκτήσει κρυφά δύο παιδιά από τον Ρωμαίο ανθύπατο Πολιόνε (ενώ αυτός ενδιαφέρεται πλέον για τη νεότερη ιέρεια Ανταλτζίζα, την οποία και σκοπεύει να παντρευτεί στη Ρώμη), με την περιβαλλοντική καταστροφή;

«Είναι ο “μύθος” της δικιάς μας εποχής. Η ατμόσφαιρα, το νερό, η διατροφή, οι αδιανόητες ποσότητες πλαστικού», λέει ενώ ταυτόχρονα περιστρέφει το κύπελλο με το τσάι του. «Η υπογεννητικότητα, επίσης. Ο κόσμος δεν μπορεί ή δεν θέλει να κάνει παιδιά. Το δράμα των δρυϊδών του πλαστικού νησιού είναι ότι δεν έχουν παιδιά επειδή έχουν χάσει τη γονιμότητά τους και η κοινότητά τους προοδευτικά γερνάει. Μόνο η Νόρμα έχει καταφέρει να γεννήσει δύο γιους. Η παράσταση θα θυμίζει ταινία επιστημονικής φαντασίας», προσθέτει. Κάνει μια διακοπή για να συνεννοηθεί με τη σκηνογράφο. «Προσπαθούμε να βάλουμε τα παιδιά της Νόρμα να κοιμηθούν μέσα σε μια συσκευασία από πλαστικό από την οποία αφαιρείται ο αέρας. Κοιμούνται σε κενό αέρος». Οι δύο ερμηνευτές «αιωρούνται» μέσα στη συσκευασία, σε στάση εμβρύου, σαν να βρίσκονται στη μήτρα. «Ναι», συγκατανεύει ο σκηνοθέτης. «Η προστασία της αθωότητας. Και η αντίφαση: από τη μία υπερπροστατεύουμε τα παιδιά και από την άλλη τούς προσφέρουμε έναν κόσμο γεμάτο σκατά».

Η «Νόρμα» σε ένα νησί από πλαστικό-1

Ο σκηνοθέτης της παράστασης, Κάρλους Παντρίσα, μίλησε στην «Κ».

Η Νόρμα, αντίθετα με τη Μήδεια, δεν σκοτώνει τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον Πολιόνε. Τα εμπιστεύεται, μάλιστα, στην αντίζηλό της Ανταλτζίζα, πριν οδηγηθεί μαζί με τον Ρωμαίο ανθύπατο στην πυρά. «H σκηνική εκδοχή της λυρικής τραγωδίας “Νόρμα ή H παιδοκτονία” (σ.σ. ο αρχικός τίτλος του θεατρικού του Αλεξάντρ Σουμέ πάνω στο οποίο βασίστηκε το λιμπρέτο της όπερας) διαμορφώνεται γύρω από μια τελετουργία εμπνευσμένη από το έργο του Νίτσε “H γέννηση της τραγωδίας”», εξηγεί ο Παντρίσα. «Αέρας, φωτιά, γη, πόλεμοι, προδοσία, κουράγιο, ανεξήγητα συναισθήματα και αισθησιασμός. Η πρόθεση είναι να δημιουργηθεί ένα ειλικρινές εγχείρημα συμφιλίωσης της αυθεντικής αλχημείας της εποχής μας με την πιο σκοτεινή πλευρά του συνεχούς αδειάσματος της ψυχής μας».

Οι δύο βιντεοκαλλιτέχνες Μαρκ και Αλμπέρτο μου δείχνουν στοιχεία από την εντυπωσιακή δουλειά τους στον υπολογιστή. «Το βίντεο θα είναι σαν δεύτερος αφηγητής», λένε. «Είναι μια μείξη πειραματισμού και πραγματικών υλικών από τη φύση (σ.σ. μάζεψαν, για παράδειγμα, λουλούδια από το δάσος και τα πάγωσαν στο ψυγείο), που προβάλλονται πάνω στην ανομοιογενή επιφάνεια του τοίχου του Ηρωδείου».

«Νόρμα» του Βιντσέντζο Μπελίνι, από την Εθνική Λυρική Σκηνή σε συμπαραγωγή με τους Λα Φούρα ντελς Μπάους, στις 5, 7, 9 και 11 Ιουνίου στο Ηρώδειο. Πρωταγωνιστούν: Κάρμεν Τζανατάζιο και Μάρτζορι Οουενς, Αρνολντ Ρουτκόφσκι, Ρέιμοντ Ατσέτο, Τάσος Αποστόλου, Τσέλια Κοστέα, Ελενα Κασσιάν κ.ά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή