Ενας φυγάς γκιουλενιστής ανάμεσά μας

Ενας φυγάς γκιουλενιστής ανάμεσά μας

7' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πρωί της περασμένης Δευτέρας ο Εσμέκ Γιαλτσίν ξύπνησε γύρω στις οκτώ. Λόγω του Ραμαζανίου δεν θα έπινε και δεν θα έτρωγε τίποτα για τις επόμενες δώδεκα ώρες οπότε οι ρυθμοί του ήταν πιο αργοί από ό,τι συνήθως. Πριν ετοιμαστεί, πήρε το τάμπλετ και χάζεψε τις ειδήσεις της ημέρας. Δεν βρήκε κάτι το αξιοσημείωτο, μέχρι που ξαφνικά, είδε στην κεντρική σελίδα της τουρκικής εφημερίδας Sabah τη φωτογραφία του. «Ιδού ο φυγάς, ηγέτης των γκιουλενιστών στην Ελλάδα» έγραφε ο τίτλος για εκείνον. Ο Εσμέκ τα έχασε. Το κείμενο τον παρουσίαζε ως τον επικεφαλής ενός σκοτεινού, άκρως μυστικού δικτύου που υποθάλπει τρομοκράτες. Πριν προλάβει να διαβάσει ολόκληρο το κείμενο το τηλέφωνο του άρχισε να χτυπάει. «Τι γίνεται; Tι σου συμβαίνει; Κινδυνεύεις;», τον ρωτούσαν φίλοι και γνωστοί. Κάποιοι με αγωνία, κάποιοι άλλοι πάλι πιο ψύχραιμοι, γνώριζαν τις τακτικές προπαγάνδας που ακολουθεί η συγκεκριμένη φιλοκυβερνητική εφημερίδα. Ακόμα και εκείνους όμως τους προβλημάτιζε η σκοπιμότητα του άρθρου τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Γνώριζαν πως οι φωτογραφίες που είχαν δημοσιευθεί είχαν ληφθεί πριν από μήνες.

Την Τρίτη το μεσημέρι, τον συνάντησα για πρώτη φορά στο γραφείο του στο κέντρο της Αθήνας. Στο κουδούνι έγραφε το ονοματεπώνυμό του. Χτύπησα και μου άνοιξε ένας Τούρκος συνεργάτης του. Εκείνος καθόταν στην άκρη ενός μεγάλου τραπεζιού συνεδριάσεων και δούλευε περιτριγυρισμένος από έναν υπολογιστή, κινητά και τάμπλετ. Με το που με είδε σηκώθηκε να με καλωσορίσει. Ευγενικός, ντυμένος απλά, μου προσέφερε τσάι. Εκείνο το απόγευμα μιλήσαμε για ώρα (στα αγγλικά – ελάχιστες φορές χρειάστηκε βοήθεια μετάφρασης). Τις επόμενες ημέρες βρεθήκαμε ξανά. Ουδέποτε, όμως, είχε δεύτερες σκέψεις για τη συνέντευξη που θα παραχωρούσε.

Ηταν αποφασισμένος να πει για πρώτη φορά την ιστορία του.

Ο 53χρονος Εσμέκ δεν κρύβει ότι είναι οπαδός του Γκιουλέν και ας κατηγορείται ο ιεροκήρυκας ως τρομοκράτης. Στα 15 του, τον πρωτοάκουσε να μιλάει σε ένα τζαμί, ξεκίνησε να διαβάζει τα γραπτά του και αργότερα όταν τον γνώρισε γοητεύτηκε από την προσωπικότητα και κυρίως από αυτά που πρεσβεύει το κίνημά του: «Μια ερμηνεία του Ισλάμ που δίνει έμφαση στη θρησκευτική συνύπαρξη και τονίζει την αξία της μόρφωσης», εξηγεί.

Ο ίδιος σπούδασε μηχανικός, παντρεύτηκε νέος και πήγε με την οικογένειά του να δουλέψει στο Ουζμπεκιστάν σε ένα εργοστάσιο υφάσματος. Η σύζυγός του δυσκολευόταν να προσαρμοστεί εκεί και τον έπεισε να μετακομίσουν στην Ολλανδία όπου είχε η ίδια γεννηθεί και μεγαλώσει. Αρχικά στο Αμστερνταμ και στη συνέχεια στο Ρότερνταμ έφτιαξαν το σπίτι τους, απέκτησαν ένα δεύτερο παιδί, έγινε Ολλανδός πολίτης και ξεκίνησε να εργάζεται σε δύο οργανώσεις συνδεδεμένες με το κίνημα του Γκιουλέν – μια που είχε να κάνει με την επιχειρηματικότητα και μια με τον πολιτισμό και τη γλώσσα. Τότε ακόμη δεν υπήρχε κάποιο ταμπού στο να δηλώνεις γκιουλενιστής – μέχρι και το 2013 άλλωστε και οι ίδιοι υποστήριζαν τον Ερντογάν.

Ενας φυγάς γκιουλενιστής ανάμεσά μας-1

Ο Εσμέκ Γιαλτσίν στο γραφείο του στο κέντρο της Αθήνας. Πρωτοήλθε στην Ελλάδα τον Μάιο του 2017 και έκτοτε δραστηριοποιείται επιχειρηματικά εδώ. «Ισως ο ήλιος, οι άνθρωποι που τελικά μοιάζουν πολύ με εμάς, ένιωσα αμέσως οικεία», λέει χαρακτηριστικά.

Υστερα από 12 χρόνια στην Ολλανδία ο Εσμέκ με την οικογένειά του αποφάσισαν να μετακομίσουν στη Γερμανία. Εκεί, πάλι από την αρχή έφτιαξαν το σπίτι τους και ξεκίνησε εκείνος να εργάζεται σε ένα σχολείο. «Δεν ήταν σχολείο γκιουλενιστών, οποιοσδήποτε μπορούσε να παρακολουθήσει, αλλά στη διοίκηση ήμασταν όλοι γκιουλενιστές», εξηγεί.

Στις 15 Ιουλίου του 2016, την ημέρα του πραξικοπήματος βρισκόταν στη Γαλλία σε διακοπές. Ισχυρίζεται πως από την πρώτη στιγμή κάτι δεν του πήγαινε καλά με αυτό που έβλεπε να μεταδίδεται από την τηλεόραση. Μέσα σε λίγες ώρες είχε πειστεί πως το πραξικόπημα ήταν μια στημένη παράσταση του Ερντογάν. Ποτέ όμως δεν μπορούσε να φανταστεί τι θα ακολουθούσε.

Οι διώξεις

Την επόμενη ημέρα επέστρεψε στη Γερμανία. Εκεί, ο ένας μετά τον άλλον, οι γονείς τον ενημέρωναν πως τα παιδιά δεν θα συνέχιζαν τη φοίτησή τους στο σχολείο – κάποιοι επειδή υποστήριζαν τον Ερντογάν, άλλοι επειδή φοβόντουσαν πως θα έβρισκαν τον μπελά τους μόνο και μόνο φοιτώντας εκεί. Ο Εσμέκ προσπαθούσε να τους καθησυχάσει αλλά μάταια. Αλλωστε και ο ίδιος έβλεπε πως πίσω στην Τουρκία, εκατοντάδες (έκτοτε χιλιάδες) είχαν εκδιωχθεί, πολλές φορές ακόμη και εξαιτίας μια επιφανειακής σύνδεσης με το κίνημα.

Οι διώξεις γρήγορα επεκτάθηκαν και εκτός συνόρων. Ενα μήνα μετά το πραξικόπημα, ο Εσμέκ δέχθηκε μια επίσκεψη στο σπίτι του από τη γερμανική αστυνομία. Τον ενημέρωσαν πως το όνομά του ήταν σε μια λίστα γκιουλενιστών και πως η Τουρκία ζητούσε την έκδοσή του. «Να προσέχεις» τον προειδοποίησαν και του έδωσαν, όπως λέει, έναν ειδικό αριθμό να καλέσει εάν αντιληφθεί οτιδήποτε ύποπτο εναντίον του.

Ενας φυγάς γκιουλενιστής ανάμεσά μας-2

Το πρωτοσέλιδο της Sabah με τίτλο «Ιδού ο φυγάς, ηγέτης των γκιουλενιστών στην Ελλάδα» αναστάτωσε τον Εσμέκ. Οι φωτογραφίες είχαν ληφθεί –όπως φαίνεται– μήνες νωρίτερα από δύο Τούρκους, οι οποίοι είχαν προσαχθεί επειδή κινούνταν ύποπτα έξω από το ελληνογαλλικό σχολείο στην Αγία Παρασκευή.

Στην Ελλάδα πρωτοήρθε τον Μάιο του 2017. «Ισως ο ήλιος, οι άνθρωποι που τελικά μοιάζουν πολύ με εμάς, ένιωσα πάντως αμέσως οικεία», λέει. Συζητούσε για εβδομάδες με την οικογένειά του το ενδεχόμενο να μετακομίσουν ξανά και τελικά τον Αύγουστο εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Η οικογένειά του δεν ακολούθησε, αλλά εκείνος νοίκιασε ένα διαμέρισμα κοντά σε δύο καλά σχολεία με την ελπίδα πως σύντομα θα τους έπειθε να τον ακολουθήσουν.

Ο στόχος του ερχόμενος εδώ λέει πως ήταν διπλός: Κατ’ αρχάς να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά και παράλληλα να βοηθήσει τους ανθρώπους του Χιζμέτ (του κινήματος του Γκιουλέν). «Γρήγορα συνειδητοποίησα πως πολλοί συμπατριώτες μου είχαν ήδη βρει καταφύγιο εδώ. Δημόσιοι υπάλληλοι, δάσκαλοι, νοσοκόμοι, ιατροί, δημοσιογράφοι. Είτε προληπτικά ή επειδή είχαν νιώσει πως θα συλλαμβάνονταν, είχαν φτάσει στην Αθήνα πολλές φορές μη γνωρίζοντας τίποτα για την πόλη ή το τι θα μπορούσαν να κάνουν εδώ».

Δεν έχει επίσημη καταγραφή αλλά υπολογίζει πως σήμερα 3.000 γκιουλενιστές βρίσκονται στην Ελλάδα. Μόνο το 2018, 4.834 Τούρκοι είχαν κάνει αίτηση για άσυλο. Γνωρίζει πως πολλοί από αυτούς μην μπορώντας να περιμένουν να ολοκληρωθεί η διαδικασία έχουν ήδη φύγει από τη χώρα.

«Κινδυνεύω να με απαγάγουν Τούρκοι εδώ;»

Ο Εσμέκ ξεκίνησε να χρησιμοποιεί το πλούσιο δίκτυο επαφών του στην Ευρώπη και μέσω των οργανώσεων στις οποίες ανήκει διοχέτευε βοήθεια όπου χρειαζόταν. Κούτες με ρούχα, φαγητά ή βοήθεια για να βρεθεί στέγη, να εισαχθούν σε σχολεία τα παιδιά ή σε σχολές οι μεγαλύτεροι που είχαν ανάγκη να μάθουν μια καινούργια τέχνη: ραπτική, κομμωτική, ηλεκτρολογικά, μαθήματα μαγειρικής. Οι περισσότεροι διωγμένοι Τούρκοι αναγκάζονται να κάνουν ένα νέο, δύσκολο ξεκίνημα από το μηδέν.

Μετά δύο μήνες στην Αθήνα και βλέποντας την τεράστια ανάγκη για βοήθεια που υπήρχε, ο Εσμέκ ξεκίνησε τη διαδικασία για να στήσει εδώ ένα παράρτημα της «Time to help», της ΜΚΟ στην οποία ανήκει. Με έδρα τη Γερμανία και γραφεία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η οργάνωση έχει δεσμούς με το κίνημα του Γκιουλέν και χρηματοδοτεί πολλές από τις δράσεις στην Ελλάδα. Η διαδικασία, όμως, γρήγορα «πάγωσε». Ανεπίσημα του είπαν πως κανείς δεν μπορεί να τον εμποδίσει να βοηθάει τους συμπατριώτες τους, αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να πάρει μια επίσημη μορφή.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που έμπαινε εμπόδιο σε παρόμοια κίνηση – πέρυσι τον Μάρτιο, άνδρες της ασφάλειας σταμάτησαν τρεις τουρκικής καταγωγής Αμερικανούς υπηκόους στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος». Υποβλήθηκαν σε άτυπη ανάκριση και τους απαγορεύθηκε η είσοδος στην Ελλάδα. Οι συγκεκριμένοι έρχονταν για δεύτερη φορά στην Αθήνα και ενδιαφέρονταν να αγοράσουν κτίρια για να βοηθήσουν στη στέγαση Τούρκων. Είχαν ενημερώσει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής για τις κινήσεις τους και είχαν μάλιστα ζητήσει συνάντηση μαζί τους. Στέλνοντάς τους πίσω, η ελληνική κυβέρνηση έστελνε ουσιαστικά στην Τουρκία ένα καθαρό μήνυμα – ένα δείγμα συνεργασίας.

Ενας φυγάς γκιουλενιστής ανάμεσά μας-3

O 53χρονος σήμερα Εσμέκ έγινε οπαδός του Φετουλάχ Γκιουλέν (φωτ.) μόλις στα 15 του, όταν τον πρωτάκουσε να μιλάει σε ένα τζαμί.

Ο Εσμέκ τονίζει βέβαια πως πέρα από το φρένο στην ίδρυση της ΜΚΟ ουδέποτε δέχθηκε κάποια υπόδειξη ή κρατική παρέμβαση. Συνέχισε κανονικά να αναπτύσσει τις προσωπικές του επαγγελματικές δραστηριότητες (έχει ανοίξει τουρκικό εστιατόριο, ένα μαγαζί με έπιπλα και ένα με δώρα) και μαζί και με άλλους συμπατριώτες του συνεχίζει να στηρίζει όσους χρειάζονται βοήθεια.

Ολα κυλούσαν ήρεμα, μέχρι που στα μέσα Φεβρουαρίου μια είδηση τον προβλημάτισε. Δύο Τούρκοι είχαν προσαχθεί στην ασφάλεια γιατί κινούνταν ύποπτα έξω από το ελληνογαλλικό σχολείο στην Αγία Παρασκευή. Το σπίτι του είναι ακριβώς απέναντι. Πήγε ο ίδιος στο αστυνομικό τμήμα, τους είπε την ιστορία του και πως ήταν βέβαιος: οι Τούρκοι είχαν έρθει για εκείνον. «Σε κάποιες χώρες οι τουρκικές υπηρεσίες απάγουν όσους θεωρούν εχθρούς του κράτους, μπορούν να το κάνουν στην Ελλάδα;» τους ρωτούσε με αγωνία. Οι αξιωματικοί ήταν κάθετοι, τον διαβεβαίωσαν πως όχι. Ενάμιση μήνα μετά, τον ξανακάλεσαν στο τμήμα και του πήραν επίσημη κατάθεση για το συμβάν.

Αίτημα για προστασία

Οι εβδομάδες περνούσαν και σκεφτόταν πως ίσως άδικα είχε ανησυχήσει τόσο. Μέχρι που την περασμένη Δευτέρα διάβασε το άρθρο και οι φόβοι του επιβεβαιώθηκαν. Πράγματι, τον Φεβρουάριο εκείνοι οι δύο Τούρκοι τον είχαν παρακολουθήσει – και είχαν δημοσιοποιήσει φωτογραφίες του, το πρόγραμμά του, τη διεύθυνση και τις πινακίδες του αυτοκινήτου του.

Την Τρίτη ξαναπήγε στην αστυνομία, κατέθεσε ξανά και ζήτησε προστασία. Μπορεί να αναστατώθηκε – το ίδιο και πολλοί συμπατριώτες του αλλά και Ελληνες (όπως ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος που ευγενικά τον ρώτησε πότε θα φύγει), στην πραγματικότητα όμως ο Εσμέκ λέει πως δεν πτοείται: «Δεν κρύβομαι, ούτε δρω υπόγεια.

Εξαρχής ήθελα όλη αυτή η βοήθεια να δίνεται στο φως. Είναι χρέος μου να βοηθήσω όλους αυτούς τους ανθρώπους που διώκονται τόσο άδικα. Θα συνεχίσω να το κάνω για όσο χρειαστεί», καταλήγει.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή