Αστοχίες στη μάχη για τα αρχαία

Αστοχίες στη μάχη για τα αρχαία

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στις εξωδικαστικές διαπραγματεύσεις για τον επαναπατρισμό παρανόμως εξαχθέντων αρχαιοτήτων η αυστηρή ελληνική νομοθεσία λειτουργεί εδώ και χρόνια ως σημαντικό μέσο πίεσης. Η απειλή έκδοσης διεθνών ενταλμάτων σύλληψης και η πιθανότητα επιβολής ποινικών κυρώσεων έχουν συμβάλει στην επιστροφή σπάνιων αντικειμένων στην Ελλάδα. Οπως έχουν δείξει υποθέσεις από το πρόσφατο παρελθόν, διεθνούς φήμης συλλέκτες έργων τέχνης προτιμούν να παραδώσουν τις επίμαχες αρχαιότητες υπό τον φόβο εμπλοκής στη δίνη μιας δικαστικής διαμάχης. Αυτό το όπλο όμως, όπως επισημαίνουν νομικοί και αρχαιολόγοι, κινδυνεύει να χαθεί από τις αλλαγές που προβλέπονται στο σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα.

Εφόσον τεθεί σε ισχύ ο νέος Ποινικός Κώδικας από κακούργημα η αρχαιοκαπηλία υποβαθμίζεται σε πλημμέλημα. Συγκεκριμένα, στο σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα (άρθρο 463 παράγραφος 2) αναφέρεται: «Οπου σε ειδικούς νόμους απειλείται κάθειρξη έως δέκα έτη, αυτή μετατρέπεται σε φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή». Ο δικηγόρος Αθηνών – Ζυρίχης, Ηλίας Μπίσιας, που έχει εκπροσωπήσει το ελληνικό Δημόσιο σε υποθέσεις διεκδίκησης αρχαιοτήτων, εξηγεί ότι από αυτή τη διάταξη επηρεάζονται και τα αδικήματα του νόμου 3028/2002 για κλοπή, υπεξαίρεση, αποδοχή και διάθεση μνημείων που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος, παράνομης ανασκαφής και εξαγωγής πολιτιστικών αγαθών.

Ο κ. Μπίσιας επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε ο υφιστάμενος νόμος περί αρχαιοτήτων σε μια σειρά από υποθέσεις που χειρίστηκε. Υπενθυμίζει την ιστορία των τεσσάρων βυζαντινών τοιχογραφιών που κλάπηκαν το 1978 από τον ναό Στενής Ευβοίας, εντοπίστηκαν το 2002 στη συλλογή του Ιταλού εμπόρου αρχαιοτήτων Τζιανφράνκο Μπεκίνα και επαναπατρίστηκαν το 2010. Τρία χρόνια αργότερα, επεστράφησαν στην Ελλάδα 118 νομίσματα του 5ου και 4ου αιώνα π.Χ. που είχαν εντοπιστεί και κατασχεθεί στο αεροδρόμιο της Ζυρίχης. Το 2015 παραδόθηκε σε ελληνικά χέρια το σπάνιο οκτάδραχμο της Βισαλτίας που είχε κατασχεθεί σε δημοπρασία στη Ζυρίχη.

Σε εξέλιξη βρίσκεται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών προκαταρκτική εξέταση, βάσει του υφιστάμενου νόμου, για δύο ταφικά αγγεία που διεκδικεί το ελληνικό Δημόσιο από την Ελβετία. Τα αγγεία δημοπρατήθηκαν από τον Ελβετό έμπορο αρχαιοτήτων Ζαν-Ντέιβιντ Καν στο Λονδίνο το 2017. Στο παρελθόν είχαν επιστραφεί στην Ελλάδα μια αρχαία αττική λήκυθος και ένα άγαλμα του Απόλλωνος Λυκείου που είχαν εντοπιστεί επίσης στην κατοχή του Καν.

Εκατοντάδες υποθέσεις

Στέλεχος του υπουργείου Πολιτισμού με το οποίο επικοινώνησε η «Κ», αναφέρει ότι η εθνική νομοθεσία δεν είναι το μόνο όπλο που χρησιμοποιεί η Ελλάδα σε κάθε υπόθεση διεκδίκησης. Ωστόσο επισημαίνει ότι ενδεχόμενη ελάφρυνση των ποινών μπορεί να στείλει το λάθος μήνυμα και στα εγχώρια κυκλώματα αρχαιοκαπήλων. Αντιμέτωποι με πλημμέλημα και όχι με κακούργημα, το ρίσκο που θα παίρνουν θα είναι μικρότερο. Οι λαθρανασκαφείς και οι ντόπιοι μεσάζοντες είναι οι πρώτοι κύκλοι στην αλυσίδα της διακίνησης μιας αρχαιότητας προτού αυτή καταλήξει έπειτα από χρόνια στις προθήκες κάποιου διεθνούς οίκου δημοπρασιών. Σύμφωνα με στοιχεία της αστυνομίας, από το 2014 μέχρι και το πρώτο τετράμηνο του 2019 εξιχνιάσθηκαν 487 υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας στην Ελλάδα και συνελήφθησαν 713 δράστες.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων χαρακτηρίζει σε ανακοίνωσή του «ισοπεδωτικές» τις νέες διατάξεις και επισημαίνει ότι «αποτελούν απαράδεκτη υποχώρηση στον αγώνα υπεράσπισης του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας». Ζητεί την τροποποίηση του επίμαχου άρθρου καθώς θεωρεί ότι ενδεχόμενη εφαρμογή του θα οδηγήσει σε ατιμωρησία των δραστών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή