Εχει κάποιο δίκιο ο Γιώργος Παπανδρέου. «Πρώτη φορά Αριστερά ήταν το ΠΑΣΟΚ το 1981». Τότε είχε πρώτη φορά δοκιμαστεί να υποδέχεται ο Eλληνας πρωθυπουργός, ως χαρισματική προσωπικότητα, άλλες προσωπικότητες αδιαμφισβήτητου χαρίσματος όπως ο Καντάφι ή ο Ορτέγκα.
Ο Ορτέγκα είναι ακόμη καθεστώς στη Νικαράγουα. Ο Εβο Μοράλες –στην τελετή υποδοχής του οποίου από τον Τσίπρα μετείχε, σαν παραθεοχαρόπουλος, ο Παπανδρέου– κυβερνά ήδη 13 χρόνια. Φέτος σκοπεύει να διεκδικήσει και τέταρτη θητεία.
Αν θέλει κανείς να καταλάβει πώς εννοείται το «χάρισμα» στην Αριστερά –λάτιν, πρωτοπασοκική και τσιπρική– μπορεί να εντρυφήσει λίγο στην περίπτωση Μοράλες. Για να διεκδικήσει την παραμονή του στην εξουσία, ο πρώτος αυτόχθων πρόεδρος της Βολιβίας –στα χρόνια του οποίου η οικονομία αναπτύσσεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 5%– χρειάστηκε να άρει το όριο των δύο θητειών. Για να αλλάξει τον κανόνα στο σύνταγμα, που ο ίδιος είχε εισηγηθεί το 2009, προσέφυγε τον Φεβρουάριο του 2016 σε δημοψήφισμα. Ο λαός του είπε όχι – να μη διεκδικήσει άλλη θητεία. Αλλά εκείνος φρόντισε να διορθώσει τη δημοψηφισματική ετυμηγορία στο ανώτατο δικαστήριο, στο οποίο έχει πακτώσει δικαστές επιρρεπείς στην ακτινοβολία του.
Ο Τσίπρας θα μπορούσε, όταν διαπίστωνε προχθές «κοινές αξίες» με τον Μοράλες, να αναφέρεται σε αυτό: Τη χρήση των θεσμών και των δημοψηφισμάτων. Ο Βολιβιανός εκπροσωπεί μια προηγμένη εκδοχή αυτών των «αξιών». Συνταγματικώς μπορεί να έδρασε ως κωλοτούμπας. Στο δημοψήφισμα, όμως, αποδείχθηκε κωλοχτύπας: Επέμεινε στη «χαρισματική» του ορθότητα, παρά την αντίξοη λαϊκή εντολή. Δεν παραχάραξε τη λαϊκή εντολή που είχε «χαρισματικώς» εκμαιεύσει.
Εντάξει. Είναι μάλλον απίθανο ο πρωθυπουργός να έχει επίγνωση αυτών των αναλογιών. Ο σκοπός του ήταν άλλος: Να καθησυχάσει τον ιθαγενή πυρήνα του κόμματός του. Να τους δώσει μια πανηγυρική διαβεβαίωση ότι δεν σκοπεύει να παραδώσει τον ΣΥΡΙΖΑ στους σοσιαλδημοκράτες. Θα τον κρατήσει σε επαφή με τη Λατινική Αμερική και τις υπόλοιπες ιδρυτικές του ουτοπίες.
Μιλώντας για πάνω από 40 λεπτά, ο Μοράλες εκπλήρωσε την αποστολή του: Ψέκασε με επαναστατικό εξωτισμό τους ήδη πεπεισμένους ότι εφαρμόζει ένα –όπως το όρισε ο Τσίπρας– «νέο μοντέλο ολιγαρκούς αφθονίας». Το εφαρμόζει στα 1.068 τετραφωνικά μέτρα των ιδιαιτέρων διαμερισμάτων του, επί του νεόδμητου 29ώροφου προεδρικού μεγάρου, που έχτισε για τον εαυτό του.
Ο Βολιβιανός πρόεδρος μπορεί έτσι να είναι και με την ολιγάρκεια και με την αφθονία, όπως ο Τσίπρας μπορεί να είναι και με τον Τραμπ και με τον Μοράλες. Οσοι, όπως ο ΓΑΠ, προσφέρονται ως σκηνικό στον λατινομερκελιστή Τσίπρα, το κάνουν μάλλον από αφελή σκοπιμότητα. Ακόμη κι αν έχουν σκοπιμότητα, έχουν ταυτόχρονα την αφέλεια να πιστεύουν ότι θα μπορέσει να τους ικανοποιήσει κάποιος που νομίζει ότι ο Μοράλες είναι προεκλογικό όπλο.