Παναγιώτης Βλάχος στην «K»: Δουλειά του σχολείου είναι η αριστεία

Παναγιώτης Βλάχος στην «K»: Δουλειά του σχολείου είναι η αριστεία

7' 51" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Τι απαντάτε σε όσους λένε ότι στα κολέγια στέλνουν γονείς με γερά πορτοφόλια τα βλαστάρια τους για να πάρουν χωρίς να κουραστούν έναν καλό βαθμό στο απολυτήριο;», προσπάθησα να αιφνιδιάσω τον πρόεδρο του Κολλεγίου Ανατόλια ή Αμερικανικού Κολλεγίου, όπως το λένε στη Θεσσαλονίκη, κ. Παναγιώτη Βλάχο, αλλά δεν «τσίμπησε». 

«Είναι κάτι που ακούω κι εγώ και θα ήθελα να το απομυθοποιήσω λιγάκι», απάντησε. «Το Ανατόλια ήταν πάντα ένα σχολείο που προσείλκυε παιδιά από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Στο σχολείο αυτή τη στιγμή φοιτούν πάρα πολλά παιδιά που οι γονείς τους με δυσκολία, με θυσίες τα στέλνουν επειδή πιστεύουν στην ποιοτική εκπαίδευση. Φοιτούν όμως και πολλά παιδιά που δεν έχουν καθόλου οικονομικές δυνατότητες. Ενα στα τέσσερα παιδιά στο Ανατόλια σπουδάζει με υποτροφία. Πάνω από έντεκα εκατ. ευρώ έχουν δοθεί τα τελευταία πέντε χρόνια για να εξασφαλίσουμε τη φοίτηση παιδιών που όχι μόνο δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, αλλά είναι και από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες».

Δεν είχα στοιχεία να αντικρούσω τα επιχειρήματά του αλλά η συζήτηση πήγε μακριά. Κάποιες φορές αισθάνθηκα ότι ήμουν προκλητικός. Οπως όταν τον κάλεσα να σχολιάσει τα υπονοούμενα ότι το Αμερικανικό Κολλέγιο εξυπηρετεί σκοπούς που καθορίζονται πέραν του Ατλαντικού και όχι εκπαιδευτικούς. Απάντησε σε όλα.

– Παρακολουθείτε, φαντάζομαι, τη δημόσια συζήτηση γύρω από την εκπαίδευση, ποιες σκέψεις κάνετε;

– Οτι πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα. Η Παιδεία ξέρουμε ότι είναι πολύ σημαντική για μια χώρα, κυρίως για να μπορέσει αυτή να πάει μπροστά, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά. Νομίζω ότι στην Ελλάδα έχουμε μια Παιδεία η οποία δεν είναι κακή. Θα μπορούσε, όμως, να είναι πολύ πιο δυναμική, να ακουμπήσει κομμάτια εκπαιδευτικών συστημάτων τα οποία έχουν αναδείξει ήδη πράγματα που πρέπει να γίνουν στην κοινωνία. Ελπίζω αυτό να γίνει σύντομα, γιατί είναι απαραίτητο να βρει η Ελλάδα στη σύγχρονη εποχή τον βηματισμό της. Δεν χρειάζεται να γίνουν δραματικές αλλαγές, χρειάζονται αλλαγές κυρίως στη λογική που βλέπουμε την εκπαιδευτική διαδικασία. Θέλουμε ένα πιο ανοικτό μαθησιακό περιβάλλον, όπου τα παιδιά θα μπορούν να αυτενεργούν και να ψάχνουν τι είναι αυτό που τους αρέσει, που θα αποκτούν δεξιότητες του 21ου αιώνα – ο κόσμος μας θα αλλάξει δραματικά. Πρέπει να δοθεί στα σχολεία μια σχετική αυτονομία, φυσικά με τον έλεγχο που επιβάλλεται σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Αλλά μια αυτονομία η οποία θα δίνει τη δυνατότητα και στους εκπαιδευτικούς να αναδείξουν πράγματα πολύ σημαντικά γι’ αυτούς και στα παιδιά ευκαιρίες να βρουν τον εαυτό τους. 

– Και η θέση της αριστείας ποια πρέπει να είναι σε όλα αυτά; Εχετε ακούσει τα περί «ρετσινιάς».  

– Η αριστεία είναι έννοια παρεξηγημένη. Η αριστεία δεν είναι τρόπος διαχωρισμού των ανθρώπων. Αριστεία σημαίνει, κατά την άποψή μου και της φιλοσοφίας του σχολείου μας, να μπορείς να βρεις σε κάθε παιδί την κατεύθυνση που του ταιριάζει και σε αυτή να το βοηθήσεις όσο καλύτερα μπορείς. Κάθε παιδί, σε μια τάξη νέων ανθρώπων θα είναι καλύτερο σε κάτι. Στη μουσική, στα εικαστικά, στις θετικές επιστήμες, στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Η δουλειά ενός σχολείου, κάθε σχολείου, είναι να πάρει κάθε παιδί και να το οδηγήσει στην αριστεία με την έννοια που σας είπα. Να καταφέρει το παιδί να «ανθίσει» σε κάτι που του ταιριάζει και του αρέσει. Με αυτή την έννοια η αριστεία είναι απαραίτητη στην κοινωνία. Κοινωνίες που δεν δίνουν έμφαση στην αριστεία είναι καταδικασμένες να μείνουν πίσω. Η Παιδεία, νομίζω, αν δεν δώσει έμφαση στην αριστεία θα χάσει γενικότερα.

– Το Ανατόλια έχει και δικό του πανεπιστήμιο, το ACT. Ποια η θέση σας στο επίμαχο αίτημα για ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων;

– Είμαι απολύτως υπέρ του να προσφέρει η πολιτεία στους ανθρώπους επιλογές. Τα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα όπως το Ανατόλια δεν έχουν σκοπό το κέρδος, έχουν μια πολύ δημοκρατική και πολύ ανοικτή στην κοινωνία διακυβέρνηση. Με αυτή τη λογική η πολιτεία μόνο θα κέρδιζε από την ύπαρξη και τη λειτουργία τους. Θα έδινε τη δυνατότητα, όχι μόνο στο Ανατόλια αλλά και σε άλλους οργανισμούς που έχουν αυτή τη δομή και αυτή τη φιλοσοφία να προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες στους νέους. Εχουμε το παράδειγμα της Κύπρου η οποία κατάφερε, ενώ το 1989 δεν είχε καν πανεπιστήμιο, να έχει αυτή τη στιγμή νομίζω γύρω στους 25.000 ξένους φοιτητές οι οποίοι συνεισφέρουν επιστημονικά και οικονομικά. Και όπως εμείς έχουμε αγγλόφωνα προγράμματα που προσελκύουν ξένους, να φτιάξουμε ακόμα περισσότερα, και αγγλόφωνα και ελληνόφωνα, ώστε και ξένοι και Ελληνες να έχουν δικαίωμα στην ποιοτική εκπαίδευση.

– Στο Κολλέγιό σας προετοιμάζετε τους πιο καλούς μαθητές για να συνεχίσουν στο εξωτερικό. Δεν καλλιεργείτε έτσι τάσεις φυγής;

– Το κάνουμε αυτό στα παιδιά  που θέλουν να φύγουν, δεν τα ωθούμε. Θεωρούμε ότι ένα παιδί μπορεί και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με βάση τι θέλει το ίδιο και η οικογένειά του, να πάει καλά και να αριστεύσει. Αυτό που κάνουμε είναι εάν θέλει το παιδί να φύγει στο εξωτερικό, να πάει με καλές προϋποθέσεις, καλή προετοιμασία. Ευελπιστούμε, και το βλέπουμε στους αποφοίτους μας στην πράξη, οι άνθρωποι αυτοί να επιστρέψουν στην Ελλάδα φέρνοντας πίσω και την εμπειρία τους.

Παναγιώτης Βλάχος στην «K»: Δουλειά του σχολείου είναι η αριστεία-1

«Στο Ανατόλια φοιτούν πάρα πολλά παιδιά που οι γονείς τους με δυσκολία, με θυσίες τα στέλνουν, επειδή πιστεύουν στην ποιοτική εκπαίδευση», λέει ο κ. Βλάχος. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ

Το Ανατόλια ήρθε μαζί με τους πρόσφυγες στην Καταστροφή του ’22

– Πώς βρέθηκε από τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας στη Θεσσαλονίκη το Κολλέγιό σας; Ηταν θύμα των γενοκτονιών;

– Το σχολείο μας έχει 133 χρόνια ιστορίας. Εδώ, στη Θεσσαλονίκη, ήρθαμε το 1924. Στην ουσία ήρθαμε το 1922, αλλά λειτουργήσαμε το 1924. Οταν έγινε η Μικρασιατική Καταστροφή αναγκαστικά έπρεπε να φύγουμε από τη Μικρά Ασία.

– Για ποιο λόγο έπρεπε να φύγετε από τη στιγμή που ήσασταν αμερικανικό ίδρυμα;

– Διότι εκεί εξυπηρετούσε χριστιανικούς πληθυσμούς. Βίωσε τη γενοκτονία των Αρμενίων, τη γενοκτονία των Ποντίων, τις μεγάλες καταστροφές. Χάσαμε καθηγητές, μαθητές Ελληνες που απαγχονίστηκαν το 1919 και άλλες περιόδους στη Μικρά Ασία. Ετσι, όταν έγινε η Καταστροφή του 1922, ένας από τους αποφοίτους μας της Μερζιφούντα, που ήταν μεγάλος διπλωμάτης, ο Αγνίδης, μίλησε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και συζητήθηκε να έρθει το σχολείο στη Θεσσαλονίκη για να προσφέρει στους προσφυγικούς πληθυσμούς που κατέφθαναν στην Ελλάδα. Ξεκινήσαμε να λειτουργούμε στη Χαριλάου με δεκατρείς πρόσφυγες μαθητές μόνο, όλοι με υποτροφία βεβαίως. Λόγω του ότι η φυματίωση τότε στη Θεσσαλονίκη ήταν σε έξαρση αναγκαστήκαμε να μεταφερθούμε στο Πανόραμα, όπου είμαστε και σήμερα. Να σας αναφέρω και κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό. Με την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς το 1941 το Ανατόλια χρησιμοποιήθηκε ως το στρατηγείο της Βέρμαχτ για τα Βαλκάνια. Στις βιβλιοθήκες και στα υπόγεια έχουμε πολλά ιστορικά αρχεία και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Ερχονται επιστήμονες για να ερευνήσουν γύρω από τους Εβραίους μαθητές, τους πρόσφυγες μαθητές, τους μαθητές άλλων εθνοτήτων.

– Πώς δέχθηκε στην αρχή το Κολλέγιο ο κόσμος;

– Πολύ θετικά. Το Ανατόλια είχε ανοικτές τις πόρτες από την πρώτη στιγμή. Οι πρώτοι μαθητές ήταν όλοι με υποτροφίες. Εβλεπε η κοινωνία ότι κάθε παιδί που είχε διάθεση να προχωρήσει είχε μία θέση στο Ανατόλια και το αγκάλιασε.

«To όνομα Ανατόλια επιλέχθηκε για δύο λόγους: ο ένας από την ονομασία της περιοχής (Ανατολία) και ο άλλος επειδή εξέφραζε το πνεύμα αισιοδοξίας και της πίστης των ιδρυτών του ότι ακόμη και στους πιο δύσκολους καιρούς μπορεί κανείς να ελπίζει σε μία νέα ανατολή, σε μία νέα αρχή. Η αισιοδοξία των ιδρυτών του αποτυπώθηκε περιληπτικά στο σύνθημα που επέλεξαν: “Το πρωί έρχεται”» γράφει στο σχετικό βιβλίο του που πρόκειται να κυκλοφορήσει και στα ελληνικά ο πρώην πρόεδρος του Κολλεγίου Ουίλιαμ Μακ Γκρο.  

Κλείνοντας τη συζήτηση ο κ. Βλάχος μάς λέει: «Είμαι συγκλονισμένος από το γεγονός ότι μέσα στην κρίση το σχολείο δεν στερήθηκε πόρους φιλάνθρωπων Ελλήνων και Αμερικανών. Είναι κάτι που δείχνει ότι εάν ένα σχολείο έχει καθαρή αποστολή και κάνει αυτό που λέει, μπορεί να στηρίζεται σε αυτούς τους ανθρώπους».

Το καταστατικό

«Το Ανατόλια είναι αμερικανικό ίδρυμα, αλλά έχει το status που έχουν πολλά γνωστά ιδρύματα», λέει ο κ. Βλάχος, και συνεχίζει: «Είναι το status πολλών μη κερδοσκοπικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στις ΗΠΑ  (Χάρβαρντ, Γέιλ κ.ά.). Από το καταστατικό του το Ανατόλια δεν επιτρέπεται να εμπλέκεται στην πολιτική, δεν επιτρέπεται να εκφράζει καμιά πολιτική προτίμηση είτε στις ΗΠΑ είτε στην Ελλάδα. Σε καμιά περίπτωση δεν εκφράζει τον αμερικανικό παράγοντα στην Ελλάδα, εκφράζει όμως τις βασικές αξίες και αρχές που διέπουν την αμερικανική κοινωνία. Κυρίως στα θέματα εκπαίδευσης και πολιτισμού. Εχουμε πολύ καλή συνεργασία με την πρεσβεία φυσικά σε εκπαιδευτικά θέματα, ώστε να προσφέρουμε καλύτερη εκπαίδευση. Ακολουθούμε το πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας και στο ACT προγράμματα που έχουν πιστοποιηθεί στις ΗΠΑ, άρα θεωρείται ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα παράλληλο, εφάμιλλο αυτών των ΗΠΑ».

Η συνάντηση

Βρεθήκαμε ένα ηλιόλουστο μεσημέρι στο καφέ του περιστρεφόμενου πύργου του ΟΤΕ στον χώρο της ΔΕΘ. Η θέα ήταν καταπληκτική. Στον βορρά το Σέιχ Σου, ανατολικότερα ο Χορτιάτης και ανάμεσά τους, μεταξύ Πυλαίας και Πανοράματος, το πετρόκτιστο σχολικό συγκρότημα του Ανατόλια με τη βαριά ιστορία του. Νοτίως, ο Θερμαϊκός, χρυσαφένιος, όπως πάντα όταν τον λούζει ο ήλιος. Ηπιε έναν καφέ, πήρα ένα τσάι, το «χέρι στην τσέπη» έβαλε εκείνος. Ο χρόνος πίεζε και τους δυο μας. Υποσχέθηκα ότι θα ανταποδώσω σύντομα σε κάποια ταβέρνα στη Νέα Κρήνη, συμφώνησε, μένει να  (ξανα)βρούμε χρόνο και οι δύο. Ως συνομιλητής παίρνει άριστα.  

Οι σταθμοί του

1962

Γεννιέται στη Νάουσα Ημαθίας.

1985

Παίρνει πτυχίο Μαθηματικών από τη Σχολή Φυσικών και Μαθηματικών Επιστημών του ΑΠΘ.

1987

Μεταπτυχιακό στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά από το πανεπιστήμιο του Ροντ Αϊλαντ στις ΗΠΑ.  

1990

Διδακτορικό στις Εφαρμοσμένες Επιστήμες από το ίδιο πανεπιστήμιο.

1998 

Γεννιέται το πρώτο του παιδί και έξι χρόνια αργότερα το δεύτερο.

2002

Διευθυντής του Stavros Niarchos Technology Center στο ACT – το τμήμα πτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών του Κολλεγίου Ανατόλια.  

2009

Πρύτανης του American College of Thessaloniki (ACT).

2013

Πρόεδρος του Κολλεγίου Ανατόλια, ο πρώτος Ελληνας που αναλαμβάνει αυτή τη θέση στην ιστορία του εκπαιδευτικού οργανισμού.

2014

Ιδρυση του Κέντρου Χαρισματικών – Ταλαντούχων Παιδιών του Κολλεγίου Ανατόλια με την ιδρυτική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή