Ως «μπιγκ μπανγκ» για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα λειτουργεί ήδη η συμφωνία των Πρεσπών, αλλάζοντας τις ισορροπίες, πριν καν επικυρωθεί από τη Βουλή, κάτι που αναμένεται στο τέλος της προσεχούς εβδομάδας. Βασικό στοιχείο αυτής της νέας πραγματικότητας είναι πως μικρότερα κόμματα που εμφανίστηκαν στο προσκήνιο κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης και κατάφεραν να εισέλθουν μετά βαΐων και κλάδων στην εθνική αντιπροσωπεία, βρίσκονται πλέον μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, έχοντας ως βασικό στόχο έως τις εκλογές να διατηρήσουν τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες.
Πράγματι, οι Πρέσπες, λόγω της μεγάλης σημασίας τους, λειτούργησαν ως επιταχυντής των εξελίξεων, αναδεικνύοντας σε πολλές περιπτώσεις τις διαφορετικές οπτικές εντός των κομμάτων που προϋπήρχαν της συμφωνίας. Τη διαπίστωση αυτή έκανε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κατά την ομιλία του στη Βουλή για την ψήφο εμπιστοσύνης, όταν σε μία αποστροφή του σημείωσε πως το «πολιτικό σκηνικό αναδιατάσσεται με καταλύτη τις Πρέσπες».
Αν όμως σε αυτή τη διαπίστωση προστεθεί μία ακόμη φράση του, από την ίδια ομιλία, όταν είπε πως «ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία διαμορφώνουν έναν νέο διπολισμό», τότε αναδεικνύεται και ένας στρατηγικός στόχος του Μαξίμου: να εργαλειοποιήσει τις Πρέσπες και στο εσωτερικό πεδίο. Στο διά ταύτα, λοιπόν, τα κόμματα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπα με το φάσμα της εξαΰλωσης από το πολιτικό σκηνικό είναι οι ΑΝΕΛ, το Ποτάμι και η Ενωση Κεντρώων. Οι αριθμοί, αυτή τη φορά, λένε την αλήθεια.
Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, ο Πάνος Καμμένος έλαβε ποσοστό 3,7% και εξέλεξε 10 βουλευτές. Σήμερα οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν μακριά από την είσοδό του στη Βουλή ενώ μετράει μόλις έξι βουλευτές, οι οποίοι εντός του επόμενου διαστήματος είναι πολύ πιθανό να γίνουν πέντε, αν ο κ. Παπαχριστόπουλος παραδώσει, όπως έχει προαναγγείλει, την έδρα του, η οποία θα περάσει στον Τέρενς Κουίκ, που είναι επίσης εκτός κόμματος. Ο κ. Καμμένος μάλιστα «αναγκάστηκε» να μη διαγράψει τους κ. Παπαχριστόπουλο και Ζουράρι, παρά το ότι έσπασαν την κομματική γραμμή στην ψήφο εμπιστοσύνης, για να μη διαλυθεί η Κ.Ο.
Πέραν της παραπάνω αριθμητικής, οι ΑΝΕΛ βρίσκονται ούτως ή άλλως στη χειρότερη από ιδρύσεως κατάσταση. Ενδεικτικό πως ο πρόεδρος του κόμματος τους τελευταίους έξι μήνες έχει αντιμετωπίσει ένα εντελώς αντιφατικό φαινόμενο διαρροής στελεχών, που αποτυπώνει τη φυλλορροή του κόμματος: Εχασε πλήθος στελεχών το περασμένο καλοκαίρι όταν αποφάσισε να παραμείνει στην κυβέρνηση, ενώ τις προηγούμενες ημέρες είχε και πάλι διαρροές όταν αποφάσισε να φύγει από την κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση ο κ. Καμμένος, ο οποίος δηλώνει πάντως με κάθε ευκαιρία «σκληρός για να πεθάνει», αυτή την ώρα δίνει μάχη να κρατήσει το κόμμα του ζωντανό. Ενα κόμμα που στις πρώτες εκλογές τις οποίες εμφανίστηκε –2012– έλαβε ποσοστό πάνω από 10% και εξέλεξε 33 βουλευτές.
Στην ίδια κατάσταση βρίσκεται και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Το κόμμα που ιδρύθηκε το 2014 και είχε στόχο να γίνει «πρωταγωνιστής» στην πολιτική ζωή της χώρας, κρατιέται ζωντανό με τεχνητή υποστήριξη. Το Ποτάμι στις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 πήρε ποσοστό 6,05% και εξέλεξε 17 βουλευτές. Στις επόμενες, αυτές του Σεπτεμβρίου, έπεσε στο 4,09% και εξέλεξε 11 βουλευτές. Σήμερα αριθμεί μόλις πέντε με το κόμμα μάλιστα, λόγω Πρεσπών, να είναι σπασμένο στα δύο. Το αμέσως επόμενο διάστημα ο κ. Θεοδωράκης θα βρεθεί αντιμέτωπος με το μεγαλύτερο υπαρξιακό θέμα του κόμματος. Θα συνεχίσει αυτόνομα με την πιθανότητα να μείνει εκτός Βουλής να είναι πιο ορατή από ποτέ ή θα αναζητήσει κάποια συνεργασία πριν από τις εκλογές;
Στην πρώτη επιλογή είναι βέβαιο πως κάποιοι θα επιλέξουν να πάνε σε άλλο κόμμα όπου θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκλεγούν. Στη δεύτερη οι απόψεις διίστανται, καθώς άλλοι θεωρούν πως πρέπει να υπάρξει συνεργασία με τη Ν.Δ. (π.χ. Αμυράς, Ψαριανός, Τσιόδρας), ενώ άλλοι κοιτούν προς ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. Κύρκος).
Ο μαγικός αριθμός «5»
Από την πλευρά της, η Ενωση Κεντρώων μπορεί να μην ιδρύθηκε εντός της κρίσης, αλλά το 1992, ωστόσο και αυτή εκμεταλλεύτηκε τη ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού τα τελευταία χρόνια και βρήκε ευκαιρία να βγει στο προσκήνιο. Τον Σεπτέμβριο του 2015 έλαβε ποσοστό 3,43%, κατέκτησε 9 έδρες και για πρώτη φορά μπήκε στη Βουλή. Πλέον αριθμεί και αυτή μόλις πέντε βουλευτές, επιλέγοντας μάλιστα να μη διαγράψει τον Γιάννη Σαρίδη, που υπερψήφισε τον Δεκέμβριο τον προϋπολογισμό, καθώς αλλιώς θα έχανε την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Με συν και πλην
Το ΚΙΝΑΛ δεν ανήκει στην ίδια κατηγορία με τα υπόλοιπα κόμματα. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 έχει καταφέρει να αυξήσει την Κοινοβουλευτική του Ομάδα από 17 σε 20 βουλευτές, με τις «μετεγγραφές» των κ. Καρρά από την Ενωση Κεντρώων και των κ. Αχμέτ και Μπαργιώτα από το Ποτάμι. Επιπλέον, σε σύγκριση με τα άλλα «μικρά» κόμματα δεν βρίσκεται αντιμέτωπο με το φάσμα να είναι εκτός της επόμενης Βουλής. Ο κανόνας ωστόσο από τον οποίο δεν εξαιρείται ούτε το ΚΙΝΑΛ είναι οι επιπτώσεις της πόλωσης και οι συνέπειες των Πρεσπών πάνω του. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως τα υψηλά ποσοστά που πολλοί ονειρεύονταν μετά τη μεγάλη συμμετοχή των 210.000 πολιτών στις εσωκομματικές εκλογές δεν είναι αυτή την ώρα εφικτά, παραμένοντας κάτω από το όριο του 10%. Την ίδια ώρα, στελέχη που ανήκουν στο κόμμα, όπως ο συνεργαζόμενος πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος, αλλά και ο βουλευτής Δημήτρης Κρεμαστινός, μιλούν με θετικά λόγια για τη συμφωνία. Στην κορυφή βεβαίως των διαφοροποιήσεων βρίσκεται ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος χαρακτηρίζει «πραγματική ευκαιρία» τη συμφωνία των Πρεσπών, κάνοντας ακριβώς αυτό που δεν θέλει η Χαρ. Τρικούπη: να θολώνει την κεντρική γραμμή του κόμματος.