Σαφάρι εμπειριών

9' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μαθήματα μαγειρικής, ποδηλατάδες ανάμεσα σε αρχαία μνημεία, γιόγκα στο πάρκο. Οι ταξιδιώτες θέλουν να ζουν ό,τι μπορούν να ποστάρουν.

«Αυτό πώς το χρησιμοποιούμε;» με ρώτησε η Έμιλι, μια νεαρή Αμερικανίδα τουρίστρια από το Τενεσί, δείχνοντάς μου τα μπουκάλια με το ελαιόλαδο στα ράφια παντοπωλείου στο κέντρο της Αθήνας. Βρεθήκαμε πριν από λίγες ημέρες σε μια οργανωμένη γαστρονομική βόλτα ή αλλιώς food tour, από τα δεκάδες που πραγματοποιούνται κάθε μέρα στην πρωτεύουσα και τα οποία αυξάνονται εντυπωσιακά τη θερινή περίοδο. Οι κάτοικοι του ευρύτερου κέντρου –από το Κουκάκι και το Μετς μέχρι την Κυψέλη και το Παγκράτι– έχουν συνηθίσει πλέον την εικόνα: ένας δραστήριος και ζωηρός ξεναγός με 10-20 ξένους επισκέπτες γύρω του σεργιανίζουν στις γειτονιές, παρατηρούν κτίρια, μπαίνουν σε φούρνους, δοκιμάζουν προϊόντα και επισκέπτονται αξιοθέατα.

Οι «εμπειρίες» κάθε είδους είναι το νέο ζητούμενο στον τουρισμό. Πλάι στους παραδοσιακούς tour operators που προσφέρουν συμβατικές ξεναγήσεις στην Ακρόπολη, στους Δελφούς ή στο Σούνιο έχουν προστεθεί εδώ και πέντε έξι χρόνια πολλές εταιρείες που προσφέρουν μια ευρεία γκάμα εναλλακτικών τουριστικών δραστηριοτήτων: από δίωρες βόλτες στα Εξάρχεια με την ονομασία «Εξάρχεια, γλυκές αμαρτίες και αναρχία» μέχρι εξορμήσεις στα μπαρ και γιόγκα στον Λυκαβηττό. Η διαφοροποίηση των νέων αυτών εταιρειών έχει να κάνει με τη δομή τους –πολλές είναι start-ups–, με το περιεχόμενο των εμπειριών που προσφέρουν, αλλά και με τα κανάλια επικοινωνίας: οι περισσότερες δέχονται κρατήσεις ηλεκτρονικά, είτε μέσω του δικού τους συστήματος στην ιστοσελίδα τους είτε μέσω μεγάλων εταιρειών που λειτουργούν ως πλατφόρμες μεταπώλησης (Tripadvisor, Expedia, κ.λπ.).

Σαφάρι εμπειριών-1

Τα λεωφορεία hop on-hop off είναι από τις πιο δημοφιλείς εμπειρίες στην Αθήνα. (Φωτογραφία: AP Photo/Petros Giannakouris)

«Από όλες όσες προσφέρουμε, η πιο δημοφιλής εμπειρία είναι το “Mythology Tour”, που περνάει από την Ακρόπολη, τον ναό του Ολυμπίου Διός, την Αρχαία Αγορά. Έχει παρέλθει η εποχή που ο ξεναγός έκανε διάλεξη και έχουμε περάσει σε μια πιο διαδραστική διαδικασία, όπου το tour διαμορφώνεται επιτόπου, με τη συμμετοχή των πελατών», εξηγεί η Τίνα Κυριάκη, δημιουργός του Alternative Athens, της εταιρείας που προσφέρει οργανωμένες εμπειρίες και από το 2013 που ιδρύθηκε σημειώνει κάθε χρόνο 100% αύξηση των πωλήσεων σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. «Η Αθήνα είναι μία από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες πόλεις στο δίκτυό μας και ήδη μέσα στο 2018 έχουμε μια αύξηση περίπου 30% σε σχέση με πέρυσι», επιβεβαιώνει και η Madeleine Roberts, γενική διευθύντρια της εταιρείας Culinary Backstreets, που προσφέρει αποκλειστικά γαστρονομικές βόλτες σε δώδεκα πόλεις σε όλο τον κόσμο.

Η περίπτωση της Αθήνας

Πράγματι, η Αθήνα αποτελεί σταθερά ανερχόμενο city-break προορισμό: 4 στους 10 τουρίστες που προσγειώνονται στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» έρχονται για να επισκεφτούν την πόλη και όχι τα νησιά. Ο Δήμος Αθηναίων μάλιστα, στο πλαίσιο του επίσημου διαδικτυακού οδηγού της πόλης, «This is Athens», προσφέρει τρεις εμπειρίες (γαστρονομικό tour σε αγορές με δείπνο, νυχτερινή βόλτα γύρω από την Ακρόπολη και διαδραστική αναβίωση του πλατωνικού Συμποσίου), για τις οποίες οι κρατήσεις γίνονται online.

Ο Κωνσταντίνος Παπαγιαννόπουλος, υπεύθυνος για την Ελλάδα της start-up GetYourGuide, που λειτουργεί ως πλατφόρμα μεταπώλησης εμπειριών online, σημειώνει ότι την τελευταία πενταετία οι πωλήσεις στην Ελλάδα αυξάνονται με ρυθμό 150%. Την πιο εντυπωσιακή ανάπτυξη έχει η Airbnb, που δραστηριοποιείται πλέον και στην κατηγορία «εμπειρίες»: στα τέλη Οκτωβρίου του 2018 είχε καταχωρισμένες στην Αθήνα 55 εμπειρίες με 955 κριτικές, ενώ μόλις 47 ημέρες μετά, στις 7 Δεκεμβρίου 2018, είχε καταχωρισμένες 141 εμπειρίες, που είχαν δεχτεί συνολικά 1.368 κριτικές!

Σαφάρι εμπειριών-2

Την ανοδική πορεία επιβεβαιώνουν και οι συγκρίσεις που κάναμε στα δεδομένα που αλιεύσαμε από την πλατφόρμα Tripadvisor: η εμπειρία «Πριβέ γκουρμέ γαστρονομικό tour» συγκέντρωσε μόλις 3 κριτικές το 2014, αλλά 61 το 2017, ενώ η «Βόλτα στη γραφική Αθήνα με ποδήλατο» από 19 κριτικές το 2016 είχε να επιδείξει 215 για το πρώτο εννεάμηνο του 2018. Στην ίδια πλατφόρμα, στη λίστα με τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εμπειρίες ανά κατηγορία για το 2017 στον κόσμο, η εμπειρία «Acropolis of Athens Tour» της εταιρείας «Athens Walking Tours» βρίσκεται στην 6η θέση στην κατηγορία «πολιτισμός», παρουσιάζοντας αύξηση κρατήσεων 323%.

Σαφάρι εμπειριών-3

 

Εξατομίκευση και αυθεντικότητα

Γιατί όμως οι ταξιδιώτες στρέφονται όλο και περισσότερο σε αναζήτηση διαφορετικών, μοναδικών ανά τόπο, εμπειριών; «Κατά μεγάλο ποσοστό όσοι ενδιαφέρονται για νέου τύπου εμπειρίες είναι άνθρωποι που έχουν κάνει ταξίδια, έχουν ζήσει τα πιο κλασικά και έχουν δει τα βασικά αξιοθέατα μιας χώρας. Άρα είναι ευεπίφοροι στην αλλαγή. Αυτοί αναζητούν διαρκώς νέους προορισμούς, αλλά είναι και πολύ θετικοί όταν ένας συμβατικός προορισμός τούς προσφέρει κάτι καινούργιο», διαπιστώνει ο καθηγητής Τουριστικής Ανάπτυξης του Τμήματος Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Πάρις Τσάρτας. «Επίσης, χώρες που δεν έχουν έναν “μεγάλο πολιτισμό” επιδίωξαν να δημιουργήσουν νέα προϊόντα, όπως ο γαστρονομικός τουρισμός, ο οινικός, τα θεματικά πάρκα, τα εξειδικευμένα μουσεία. Όλα αυτά φέρνουν μια νέα, αλλά ενδιαφέρουσα συστημική προσέγγιση στο πώς πρέπει να προωθείται το τουριστικό προϊόν και ο προορισμός γενικά».

Παρόλο που κάποιοι θα πουν ότι το ταξίδι ανέκαθεν ήταν εμπειρία, αυτή η αλλαγή των τελευταίων χρόνων δείχνει την κυρίαρχη τάση: οι άνθρωποι θέλουν πλέον να ταξιδεύουν με πιο προσωπικό και βαθύ τρόπο. Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, τα δίκτυα εξαπλώνονται και η παγκοσμιοποίηση είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός, η ομοιότητα και η ομοιογένεια των εμπειριών ανά τον κόσμο κάνουν τους ταξιδιώτες να λαχταρούν το ντόπιο και το αυθεντικό, που θα συγκεντρώσει και πολλά likes στα σόσιαλ μίντια.

Πέρα από συναισθηματικά αίτια και ανάγκες που έχουν να κάνουν με τις σύγχρονες κοινωνίες και τον μοντέρνο τρόπο ζωής, η απόκτηση διαφορετικών και μοναδικών εμπειριών έχει σχέση, όπως και όλος ο κλάδος πλέον του ταξιδιού, και με τα κοινωνικά δίκτυα. Κυρίαρχο είναι αυτό που έχει ονομαστεί the instagram effect: βλέποντας ταξιδιώτες να ποστάρουν φωτογραφίες από μοναδικά πράγματα που έχουν ζήσει, οι άνθρωποι παρακινούνται να κάνουν ακριβώς το ίδιο.

Οι έννοιες-κλειδιά εδώ είναι η εξατομίκευση και η αυθεντικότητα, σε αντίθεση με οτιδήποτε ομοιογενές, μαζικό και εύκολο να αναπαραχθεί. «Χάρη στη δύναμη της εξατομίκευσης, θα γίνει απίστευτα εύκολο για πλατφόρμες σαν τη δική μας να προτείνουμε εμπειρίες στοχευμένες στον καθένα ξεχωριστά με βάση τις προτιμήσεις του», υποστηρίζει ο Κωνσταντίνος Παπαγιαννόπουλος από την GetYourGuide.

Τι σημαίνει όμως αυθεντικότητα και πόσο εφικτή είναι σήμερα; «Η έννοια της αυθεντικότητας είναι πολύ πιο σύνθετη από εκείνη της εμπειρίας», εξηγεί ο καθηγητής Πάρις Τσάρτας. «Στις πρώτες προσεγγίσεις του τουριστικού φαινομένου η αναζήτηση της αυθεντικότητας συνδέθηκε με την αναζήτηση απομονωμένων προορισμών και χαμένων παραδείσων. Επειδή όμως η μαζικοποίηση είναι γεγονός σχεδόν σε κάθε σημείο του πλανήτη και το διαδίκτυο έχει φέρει κοντά το καθετί, η αναζήτηση του αυθεντικού έχει γίνει και αυτή ένα εκχρηματισμένο προϊόν του τουρισμού. Το να επιδιώκει κάποιος να είναι μη τουρίστας, να γίνει δηλαδή περιηγητής και να φτάσει να δει κάτι το οποίο είναι πολύ λίγο ιδωμένο είναι μια προσέγγιση που ανήκει σε περασμένες δεκαετίες. Στην εποχή μας, όμως, η αυθεντικότητα δεν μπορεί να είναι αυτό, μπορεί όμως να είναι πολλά άλλα πράγματα, ακόμα και, καλώς ή κακώς, προϊόν. Έχουμε περάσει εδώ και καιρό στη φάση της σκηνοθετημένης αυθεντικότητας, πράγμα που σημαίνει ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρούμε αυθεντικές εμπειρίες».

Η έννοια της αυθεντικότητας αγγίζει όλους τους κλάδους· πολλοί υποστηρίζουν ότι, θεωρητικά τουλάχιστον, έχουμε περάσει στην οικονομία της εμπειρίας, όπου κάθε προϊόν πρέπει να αποτελεί μια εμπειρία ολοκληρωμένη – εν προκειμένω η λέξη σχετίζεται με την πρόκληση συναισθημάτων και αναμνήσεων. Τους πελάτες, ως καταναλωτές εμπειρίας, έχουν κατά νου και πολλά ξενοδοχεία ανά τον κόσμο, που περιλαμβάνουν στο μενού τους διαφόρων ειδών τοπικές πολιτιστικές δράσεις και παροχές, παραδεχόμενα ότι πλέον το κατάλυμα δεν είναι απλώς ένα μέρος όπου ο ταξιδιώτης θα κοιμηθεί.


ΧΟΡΟΣ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ

Στρατηγικοί παίκτες της τουριστικής βιομηχανίας επενδύουν σε στοχευμένες ταξιδιωτικές εμπειρίες, συνδιαμορφώνοντας την παγκόσμια τάση.

Πολλοί ειδικοί του τουρισμού βλέπουν τις εμπειρίες ως τη νέα πρόκληση ανάπτυξης για τη βιομηχανία, ειδικά στο κομμάτι των ηλεκτρονικών κρατήσεων. Kαι θεωρούν ότι ο συγκεκριμένος τομέας θα ακολουθήσει τον δρόμο των αερομεταφορών και της διαμονής, όσον αφορά το online booking.

Παρόλο που στρατηγικοί «παίκτες» στην τουριστική βιομηχανία, όπως η Tripadvisor, η Airbnb, η Expedia και η Booking.com, εστιάζουν ολοένα και περισσότερο στις εμπειρίες, μέχρι στιγμής η αγορά είναι κατακερματισμένη και σχεδόν το 80% των πωλήσεων γίνεται offline (μέσω τουριστικών πρακτορείων, συνεργαζόμενων ξενοδοχείων, κ.λπ.).

Σαφάρι εμπειριών-4

Η Βαρβάκειος Αγορά, αλλά και οι λαϊκές στις γειτονιές είναι απαραίτητες στάσεις των γαστρονομικών tours. (Φωτογραφία: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ)

Υπολογίζεται ωστόσο ότι μέχρι το 2020 οι online πωλήσεις θα αντιστοιχούν στο 25% των συνολικών και ο τζίρος θα ανέβει στα 27 δισ. δολάρια από 18 δισ. το 2017, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας ταξιδιωτικών ερευνών Phocuswright. Η αυξανόμενη ψηφιοποίηση του κλάδου ακολουθεί τη γενικότερη ανάπτυξη: ο κλάδος εμπειριών και tours είναι ο τρίτος μεγαλύτερος στην ταξιδιωτική βιομηχανία μετά τον αεροπορικό και τον ξενοδοχειακό, κατέχοντας το 1/10 του συνολικού τζίρου.

Ακολουθώντας το ρεύμα –και συνδιαμορφώνοντάς το–, η Airbnb τον Νοέμβριο του 2016 ανακοίνωσε το νέο κομμάτι δραστηριοτήτων της με την ονομασία «Experiences». Από 5.000 καταχωρισμένες εμπειρίες που πρόσφεραν ντόπιοι τον Φεβρουάριο του 2018, η χρονιά κλείνει με περίπου 30.000. Κάθε εβδομάδα κατατίθενται 1.200 νέες αιτήσεις από ανθρώπους που θέλουν να γίνουν «οικοδεσπότες» εμπειριών, προσφέροντας από εξερευνήσεις με θαλάσσιο βιολόγο στο Κέιπ Τάουν μέχρι μυστικές συναυλίες swing στη Βουδαπέστη και μαθήματα οδήγησης διπλάνου στην Αριζόνα.

«Ο τομέας των εμπειριών αναπτύσσεται 13 φορές πιο γρήγορα από αυτόν των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Περίπου 90% των εμπειριών λαμβάνουν κριτικές με 5 αστέρια, ενώ στα σπίτια οι αντίστοιχες κριτικές είναι μικρότερες του 80%. Σε μερικές πόλεις, οι ίδιοι οι ντόπιοι κλείνουν εμπειρίες στην πόλη τους, γιατί θέλουν να βιώσουν κάτι διαφορετικό. Θα έχουμε σύντομα μια μαζική οικονομία της εμπειρίας και εμείς θα είμαστε μόνο ένα μικρό κομμάτι της», δήλωσε ο Brian Chesky, CEO της Airbnb, σε συνέντευξή του τον Μάιο του 2018 στην ιστοσελίδα τεχνολογικών νέων Recode.

Η Airbnb κατέχει προς το παρόν ένα μικρό μερίδιο της online αγοράς εμπειριών (περίπου 6%). Το μεγαλύτερο κομμάτι αναλογεί στην Tripadvisor (55%). Ακολουθούν η ελβετική start-up GetyourGuide με ποσοστό 20% και η Expedia με 12%, σύμφωνα με στοιχεία της αξιόπιστης πλατφόρμας ταξιδιωτικών τάσεων και ερευνών Skift. Το 2017 προστέθηκαν 30.000 νέες εμπειρίες στην πλατφόρμα της Tripadvisor, ενώ, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της Expedia, Mark Okerstrom, η εταιρεία πούλησε το 2017 tours και δραστηριότητες αξίας μεγαλύτερης του μισού δισ. δολαρίων. Αντίστοιχα, η start up GetYourGuide ανακοίνωσε ότι τον Οκτώβριο του 2018 ξεπέρασε τα 20 εκατ. πωλήσεις στην πλατφόρμα της από την ίδρυσή της το 2008, ενώ μόνο τον Αύγουστο του 2018 έγιναν 1 εκατ. κρατήσεις.

Σαφάρι εμπειριών-5

Παρ’ όλα αυτά, είναι ισχυρά ακόμα τόσο τα παραδοσιακά κανάλια κρατήσεων όσο και το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων. Οι περισσότεροι επισκέπτες, και ειδικά όσοι επισκέπτονται έναν προορισμό για πρώτη φορά, θα κάνουν τις «κλασικές δραστηριότητες» ή ένα μιξ παραδοσιακών και εναλλακτικών δραστηριοτήτων. Στο top 10 των δραστηριοτήτων στο TripAdvisor τo 2017 εμφανίζονται το Βατικανό, ο Πύργος του Άιφελ, η Sagrada Familia και το Empire State Building.

Δυναμική ταξιδιωτική τάση, όπως αναφέρει η Tripadvisor, είναι οι γαστρονομικές εμπειρίες, που μάλιστα το 2017 σημείωσαν ανάπτυξη 57%. Τα μαθήματα μαγειρικής στη Βαρκελώνη, όπου οι συμμετέχοντες μαθαίνουν να φτιάχνουν παέγια και τάπας, είναι από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εμπειρίες της πλατφόρμας, όπως επίσης τα pub tours σε Αγγλία και Σκωτία.

ΤΙ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

Σύμφωνα με έρευνα της πλατφόρμας Skift για το 2018, το 69% των ταξιδιωτών δηλώνουν ότι θα προτιμούσαν να ξοδέψουν λεφτά σε καλύτερες εμπειρίες παρά σε καλύτερο δωμάτιο ξενοδοχείου. Οι ταξιδιώτες στη συντριπτική πλειονότητά τους (65%) δηλώνουν ότι θέλουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους έχοντας βιώσει μια νέα εμπειρία, ενώ το 35% έχοντας νιώσει ξεκούραστοι και ανανεωμένοι.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή