Ο Αϊνστάιν και ο Θεός

2' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το «γράμμα για τον Θεό» που έγραψε ο Αλμπερτ Αϊνστάιν το 1954, ένα χρόνο προτού πεθάνει, πωλήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου από τους Christie’s της Νέας Υόρκης προς 2,9 εκατομμύρια δολάρια. Πρόκειται για την ίδια επιστολή που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2008 και είχε τότε πωληθεί από αγγλικό οίκο δημοπρασιών προς 404.000 δολάρια. Οπως έγραψε το αμερικανικό περιοδικό New Yorker, «αν σας περισσεύουν επιστολές του Αϊνστάιν τώρα είναι η ώρα για να τις βγάλετε σε δημοπρασία». Ελλείψει χρυσοφόρων επιστολών του θείου Αλβέρτου, ας αρκεστούμε στην περιέργεια για το περιεχόμενο του γράμματος. Τι έγραψε για τον Θεό το σπουδαιότερο μυαλό του 20ού αιώνα, ο φυσικός που συνέλαβε την πραγματική φύση του χώρου και του χρόνου και απέδειξε ότι πρόκειται για ένα ενιαίο πεδίο, για τον λεγόμενο «χωροχρόνο»;

Η διάνοια που κοιτούσε μέσα στο μυαλό του Θεού και την ίδια στιγμή έμοιαζε προσιτός σε όλους σαν ένας σεμνός και λίγο αφηρημένος φίλος ή –όταν μεγάλωσε– σαν ένας καλός παππούς, είχε πει μεστά λόγια για τον Θεό. Είχε πει την επιγραμματική φράση ότι «ο Θεός δεν παίζει ζάρια με το σύμπαν», εννοώντας ότι το σύμπαν διαθέτει μια θαυμαστή αρμονία, μια δομή όπου τίποτα δεν είναι τυχαίο, όπου όλα είναι χτισμένα με απόλυτη σοφία και καθετί μπορεί να εξηγηθεί πλήρως μέσα από την επιστημονική έρευνα. Για τον Αϊνστάιν ο Θεός είναι αυτή η δομή. Είναι η δομή που συγκροτούν οι φυσικοί νόμοι, οι οποίοι έχουν απόλυτη ισχύ και δεν επιτρέπουν υπερφυσικά όντα, σκοτεινές δυνάμεις και ανεξήγητα φαινόμενα. Ο Θεός του Αϊνστάιν δεν είναι κακός, δεν είναι εκδικητικός, δεν τυλίγεται από μυστήρια. Το μοναδικό μυστήριο στον κόσμο είναι γιατί υπάρχει «κάτι» ενώ θα μπορούσε να μην υπάρχει τίποτα…

Η επιστολή ήταν μια απάντηση στον Γερμανό φιλόσοφο εβραϊκής καταγωγής Ερικ Γκούντκιντ – και είναι οι απόγονοι του Γκούντκιντ που την προώθησαν στον οίκο δημοπρασιών. Ηταν η απάντηση του φυσικού σε ένα βιβλίο του Γκούντκιντ με το οποίο καλούσε τους Εβραίους να εμπνευστούν, μεταξύ άλλων, από την ιουδαϊκή θρησκεία, κάτι που δεν άρεσε στον διάσημο φυσικό. Ο Αϊνστάιν έγραψε ότι είναι ευχαριστημένος που είναι Εβραίος, αλλά δεν διακρίνει κάτι ιδιαίτερο στην ιουδαϊκή θρησκεία. «Για εμένα ο Θεός δεν είναι τίποτα περισσότερο από το αποτέλεσμα της ανθρώπινης αδυναμίας και η Βίβλος μια συλλογή από σεβαστούς, αλλά πρωτόγονους θρύλους… Η ιουδαϊκή θρησκεία, όπως και κάθε άλλη θρησκεία, είναι η ενσάρκωση πρωτόγονων προκαταλήψεων». Με τη λέξη «πρωτόγονες» εννοούσε ότι πρόκειται για προσεγγίσεις του Θεού που έγιναν προτού ο άνθρωπος ανακαλύψει την επιστημονική μέθοδο.

Η σοφία του Αϊνστάιν όμως αποκαλύπτεται όταν επισημαίνει στο τέλος της επιστολής ότι σημασία δεν έχουν οι θρησκευτικές διαφορές μας, αλλά το πώς συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλον. Ενα οικουμενικό μήνυμα ειρήνης και ανθρωπιάς, τόσο απλό όσο και η περίφημη εξίσωση για την ύλη, την ενέργεια και την ταχύτητα του φωτός που παραμένει η αρτιότερη προσέγγιση της επιστήμης για το μυστήριο του Θεού.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή