Η κόρη που έγινε μητέρα στη Nάπολη

Η κόρη που έγινε μητέρα στη Nάπολη

3' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Η Νάπολη φάνταζε στα μάτια μου σαν ένα κύμα που θα με έπνιγε. Δεν πίστευα ότι η πόλη μπορούσε να περιλαμβάνει διαφορετικές μορφές ζωής από εκείνες που είχα γνωρίσει ως παιδί».

Η φράση αυτή βρίσκεται στο βιβλίο της Ελενα Φεράντε με τίτλο «Η χαμένη κόρη» (εκδόσεις Πατάκη, μτφρ. Δήμητρα Δότση), που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό. Θα μπορούσε, όμως, κάλλιστα να βρίσκεται σε όλα της τα βιβλία. Μητρική γλώσσα, πατρίδα, μητέρα, κόρες. Αυτό το πλαίσιο χτίζει η Ναπολιτάνα συγγραφέας, που χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για να υπάρξει ως δημιουργός.

Η κόρη που έγινε μητέρα στη Nάπολη-1

Το τελευταίο μυθιστόρημα της Ελενα Φεράντε (εκδόσεις Πατάκη).

Η Φεράντε είναι ένα εκδοτικό φαινόμενο. Απόδειξη η τηλεοπτική σειρά με τίτλο «My Brillant Friend» που γυρίστηκε από το HBO και προβάλλεται αυτές τις μέρες σε όλον τον κόσμο. Η ιστορία της Λίλας και της Λενού, η πνιγηρή Νάπολη, ο αγώνας του κοριτσιού να διαφοροποιηθεί μέσα από τη γνώση είναι ο αντικατοπτρισμός των ηρωίδων της Φεράντε σε όλα της τα βιβλία. Η ηρωίδα στη «Χαμένη κόρη» είναι μια γυναίκα που βρήκε μέσα από τη γνώση τον δρόμο για να ξεφύγει από τη δύσκολη παιδική της ηλικία. Η μητρότητα βιώθηκε με τεράστια αμφιθυμία, γι’ αυτό και επιστρέφει συχνά στο δίπολο κορίτσι-μητέρα με όλους τους τρόπους. Η Φεράντε αναδεικνύει τη γυναικεία ψυχοσύνθεση με ιδιαίτερη ακρίβεια, μια ψυχοσύνθεση όμως που δεν αγγίζει όλες τις γυναίκες. Η Φεράντε μιλά για γυναίκες, για κόρες με υψηλές διανοητικές ικανότητες και τσαγανό. Ενδεχομένως και μια κληρονομιά από δύσκολες μητέρες.

Μπορεί για τον Φρόιντ η γυναικεία σεξουαλικότητα να παρέμεινε μαύρη ήπειρος, προέτρεψε όμως τις γυναίκες και τους ποιητές να μιλήσουν γι’ αυτή. Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι δημιουργοί που προσεγγίζουν τη γυναίκα με πιο ρεαλιστικό τρόπο. Είναι ακόμα το φύλο που έχει υποστεί τη μεγαλύτερη καταπίεση. Η Φεράντε είναι μια κυρίαρχη φωνή. Και στη «Χαμένη Κόρη» όπως και στα άλλα της βιβλία, η ηρωίδα είναι ταυτόχρονα μια μάνα που έχει κόρες, μια κόρη που είχε μητέρα, μια γυναίκα που αναζητεί την ταυτότητά της. Το παρελθόν στοιχειώνει το παρόν και οι ρόλοι εναλλάσσονται. Είναι μια γυναίκα που προσπάθησε πολύ να κρατήσει ζωντανές τις ασυμβίβαστες επιθυμίες.

Να ερωτεύεται και να μην εξαρτάται. Να αφοσιώνεται στην οικογένεια και να έχει ταυτόχρονα ένα όραμα, μια φυσική κλήση. Η Φεράντε δεν είναι τυχαίο ότι παρακολουθεί τις ηρωίδες της από την παιδική τους ηλικία. Τότε που είναι ακόμα ανυποψίαστες για τη βία που θα υποστούν αλλά συμμετέχουν σε αυτή με το εσωτερικευμένο βλέμμα τους. Είναι άλλωστε πολύ δυνατές για να γίνουν θύματα, πολύ ευαίσθητες για να γίνουν θύτες. Ο ένας ρόλος πλέκεται μέσα στον άλλον, και η αντίφαση δημιουργεί το σύνθετο γυναικείο υποκείμενο. Μια γυναίκα που θέλει να γράψει μόνη της την ιστορία της, που θέλει να ξεχωρίσει ενεργητικά χωρίς να εποφθαλμιά τη θέση του άνδρα, χωρίς να θέλει να παραιτηθεί από τη ζωή της. Η παγίδα κρύβεται πάντα πίσω από τη μητρότητα. Η γυναίκα –όσο ανεξάρτητη και εάν είναι– παλινδρομεί όταν γίνεται μητέρα. Αισθάνεται ευάλωτη και προστατευτική, από την άλλη η μητρική αγάπη δεν είναι ικανή για να δομήσει σε μια γυναίκα μια ολοκληρωμένη ταυτότητα. Η Φεράντε ίσως γι’ αυτό αγαπήθηκε τόσο πολύ. Γιατί περιγράφει γοητευτικά κορίτσια, δυνατά και οξυδερκή, με χαρακτήρα, που γίνονται γυναίκες πάλλουσες, ανάμεσα στον φόβο και στο έλεος.

Ρόλοι και ταυτότητες

Οι γυναίκες της Φεράντε είναι γυναίκες με σάρκα και οστά. Είναι κρίκοι μιας μεγάλης, ευρύτερης αλυσίδας ρόλων και ταυτοτήτων, ανδρών και γυναικών. Το βασικό γι’ αυτές είναι να μην είναι μόνον παρατηρήτριες της ζωής τους. Επιζητούν να χαράξουν την προσωπική τους μοίρα, αποφεύγοντας τραύματα του παρελθόντος ακόμα και αν δημιουργούν με πόνο τραύματα στο παρόν. Ισως δεν υπάρχει μεγαλύτερο τραύμα από τη μάνα που εγκαταλείπει τα παιδιά της, για να βρει τον εαυτό της.

Αυτό είναι γυναικεία λογοτεχνία, είναι μια φράση που ακούγεται συχνά στην Ελλάδα, προσπαθώντας να κατηγοριοποιηθεί ένα βιβλίο που έγραψε μια γυναίκα συγγραφέας. Η Φεράντε γράφει για γυναίκες και χτίζει κάθε φορά έναν ολόκληρο κόσμο ανδρών και γυναικών. Οι άνδρες αναγνώστες την τιμούν, όπως και η σειρά έχει ήδη κερδίσει φανατικά το ανδρικό κοινό. Γιατί άραγε; Ισως επειδή όλοι από μια γυναίκα προερχόμαστε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή